Erdoğan'dan Bush'a altı dosya

Başbakan Erdoğan kurmaylarıyla birlikte Amerika'ya gidiyor. Bozulan ilişkileri onarmak isteyen Erdoğan'ın ajandası kabarık. Bush'a sunulacak dosya sayısı altı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bugün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve diğer kurmaylarıyla birlikte Amerika’ya gidiyor. ● Başbakan Erdoğan’ın Amerika’daki önceliği, bozulan iki ülke arasındaki ilişkilerin tamiri. ● Kofi Annan’ın Rumları şikâyet eden raporunun BM Güvenlik Konseyi’nde oylanması istenecek. ●Ankara; PKK, Irak, BOP, Afganistan ve ticari ilişkiler konularını masaya taşıyacak. Başbakan Erdoğan’ın Washington’da Irak Savaşı sürecinde ciddi oranda yıpranan Türkiye-ABD ilişkilerini Amerikan hükümeti ile birlikte karşılıklı dayanışma içerisinde tamir etmesi bekleniyor. Diplomatik kaynaklar Erdoğan-Bush görüşmesinin özellikle Amerika’nın bölgede izlediği siyasete ve Kıbrıs konusuna netlik kazandıracağını düşünüyor. Başbakan’a yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre Erdoğan’ın ajandasında 6 konu var. Beyaz Saray buluşmasında Ankara’nın masaya getireceği ana başlıklar; Kıbrıs, PKK, Irak, Büyük Ortadoğu Projesi, Afganistan ve ticari ilişkiler. Erdoğan’ın Bush’a ileteceği en önemli mesaj ise Kıbrıs’ın BM’de tekrar gündeme getirilmesi olacak. Erdoğan, Kıbrıs’taki referandum sürecinin ardından BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın Rum tarafını şikayet eden raporunun Güvenlik Konseyi’nde oylanmasını isteyecek. Rusya’nın muhalefeti yüzünden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde ele alınamayan ve tozlu raflar arasında kalan bu raporun kabul edilmesi halinde ilk defa BM nezdinde çözümsüzlüğün faturası Rumlara çıkartılacak. Ankara önceki yıllara göre Güvenlik Konseyi’nden bu yönde bir karar çıkmasından daha umutlu. Rusya’yla ilişkilerin gelişmesi üzerine Moskova, Kıbrıs konusunda yumuşama gösterdi. Güvenlik Konseyi’nin bir diğer daimi üyesi Çin’le de askerî düzeyde önemli işbirliklerine gidiliyor. Annan raporunda net bir dille, “Adada çözüm için Türk tarafı elinden geleni yaptı ve plana ‘evet’ diyerek barıştan yana olduğunu gösterdi. Rum tarafı ise yaptıkları açıklamalarla sandıktan ‘hayır’ çıkmasına sebep olarak uluslararası çözüm çabasına karşı olduğunu gösterdi.” ifadelerine yer vermişti. Rapor BM’de oylanır ve kabul edilirse uluslararası camiada Kıbrıs’ta çözümü tıkayan iradenin Türkler olmadığı tescil edilmiş olacak. Erdoğan Bush’la görüşmesinde Kıbrıs’taki nihai çözümün yanı sıra KKTC’ye uygulanan izolasyonların kaldırılması konusuna da geniş yer ayıracak. Kendisine en yakın isimlerden dış politika danışmanı AK Parti İstanbul Milletvekili Egemen Bağış’la birlikte ABD’li Kongre üyelerinin KKTC’yi ziyaretlerinden duyduğu memnuniyeti ifade edecek olan Erdoğan, izolasyonun kaldırılması için alternatif açılımlar üzerinde duracak. Başbakan KKTC’de bulunan üniversitelerle ABD’deki üniversitelerin değiş-tokuş programına alınmasını, ABD’li eski diplomat ya da öğretim üyelerinin KKTC’deki üniversitelerde ders vermesini teklif edecek. Ercan Havaalanı ile Washington arasında direkt uçak seferlerinin yapılması da Başbakan’ın önerileri arasında. Irak’taki sürece yardımcı olabiliriz PKK konusunda Türkiye ABD’den istediklerini elde etmiş değil. PKK’nın Kuzey Irak’taki varlığına son verilmesi konusunda somut adım atılmaması eleştirisini her fırsatta dile getiren Erdoğan, Bush’la görüşmesinde de PKK’ya vurgu yapacak. Erdoğan, Amerikan kuvvetlerinin PKK’ya karşı daha etkin mücadele yapmasını isteyecek. Irak dosyasında ise, bölgede gelinen noktanın değerlendirilmesi yer alıyor. Seçimlerin yapılabilmiş olmasını önemli bir aşama olarak gördüğünü kaydedecek olan Erdoğan, demokrasiye geçiş sürecinin devamında Türkiye’nin desteğinin devam edeceğini belirtecek. Bölgede güvenliğin sağlanması için uluslararası camianın üzerine düşen görevleri hatırlatacak olan Başbakan, PKK ve El Kaide unsurları ile mücadelede aynı kararlılığın gösterilmesine vurgu yapacak. Irak’ta toprak bütünlüğünün korunması, doğal kaynakların adil biçimde dağıtımı ve etnik unsurların birbiri üzerinde üstünlük kurmaması da Irak’la ilgili diğer altbaşlık maddeleri. İki liderin Afganistan’ı stratejik açıdan masaya yatırması bekleniyor. Ankara-Washington arasında şu ana kadar ‘en mükemmel işbirliği’ olarak tarif edilen Afganistan konusunda Türkiye’nin desteği ile huzur ve istikrara geçişin temini için yapılacaklar teyit edilecek. ABD’nin uzun süredir yürüttüğü Büyük Ortadoğu Projesi de Erdoğan’ın Bush’la ele alacağı konular arasında. Başbakan sıkça dile getirilen ‘model’ ya da ‘örnek’ kavramları yerine farklı bir pozisyona sahip olduklarını ortaya koyacak. Türkiye’nin tanzimattan bu yana geçen 200 yılı aşkın süredir demokrasi sürecine sahip olduğunu dile getirerek, bu çerçevede Türkiye’nin geniş bir bilgi kaynağı olduğunu aktaracak. Ortadoğu’da sorunları bulunan Suriye-Lübnan, İsrail-Filistin ülkelerinin hepsiyle de iyi ilişkiler içinde bulunduklarından bahsedecek olan Başbakan, bu ülkelere yaptığı ziyaretlerdeki izlenimlerini paylaşacak. Türkiye ile ABD arasında yıllık ticaret hacmi 10 milyar dolar civarında. Bunun 5 milyar dolarını ihracat, kalan 5 milyar dolarını da ithalat oluşturuyor. Erdoğan ABD ile ticari ilişkilerin bu denge çerçevesinde 10 milyar doların üzerine çıkarılması temennisinde bulunacak. Türkiye’de yabancı yatırımı cazip hale getirmek için Teşvik Yasası çıkardıklarını belirterek, ABD’li yatırımcıları Türkiye’ye davet edecek. Öte yandan Bush’un da Erdoğan’a Lillye ve Motorola gibi hukuki sorunlar yaşayan ABD’li firmaların sorunlarını aktaracağı tahmin ediliyor. ABD medyasından Erdoğan’a yoğun ilgi Başbakan’ın 5 günlük ABD seyahati bu gece başlıyor. Sabah saatlerinde Washington’a ulaşacak olan Erdoğan gündüz saatlerindeki çeşitli temaslarının ardından Başkan Yardımcısı Dick Cheney ile görüşecek. Görüşmenin, Erdoğan’ın programında olmadığı ve Cheney’den gelen talep üzerine programa eklendiği ifade edildi. Çarşamba sabahı ABD Başkanı Bush’la bir araya gelecek olan Erdoğan, Temsilciler Meclisi ve Senato’da temaslarda bulunacak. Erdoğan, aynı gün Türk Amerikan dernek temsilcileriyle görüşmelerde bulunacak. Perşembe sabahı New York’a hareket edecek olan Erdoğan, öğle yemeğini BM Genel Sekreteri Kofi Annan’la birlikte yiyecek. Amerika’nın etkin sivil toplum kuruluşlarının kendisi için verdiği toplantılara da katılacak olan Erdoğan, Wall Street Journal’ın yazı işleri kurulunu ziyaret edecek. Cuma günü New York Times gazetesi yazarlarıyla bir araya gelecek olan Başbakan Erdoğan, New York’taki Türk toplumu temsilcilerinin düzenlediği bir resepsiyona katılacak. Erdoğan daha sonra Türkiye’ye hareket edecek. Başbakan, ABD’deki temasları sırasında ayrıca CNN, PBS, Fox ve Newsweek gibi medya kuruluşlarının temsilcilerine de mülakatlar verecek. Haber: Erdal Şen Kaynak: www.zaman.com.tr