Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye'nin ekonomideki yol haritası, enflasyon, asgari ücret ve memur maaşlarındaki artışla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. "Sert frene basmıyoruz, artış hızının azalması lazım" diyen Bakan Nebati, "Aralık ayında enflasyonun baz etkisiyle azalmasını göreceğiz" ifadelerini kullandı. Bakan Nebati, asgari ücret ve memur maaşlarının artışıyla ilgili olarak ise "Enflasyon altında artış olmayacak" dedi.
Abone olHazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, CNN Türk ekranlarında gazeteciler Hande Fırat, Melik Yiğitel ve Zafer Şahin'in sorularını yanıtladı. Türk ekonomisi hakkında birçok konuya değinen Bakan Nebati, vatandaşın sıkı şekilde takip ettiği enflasyon rakamları hakkında da konuştu.
İşte Bakan Nebati'nin açıklamalarından satır başları:
Enflasyon Türkiye'nin tek başına problemi değil, dünyanın problemi. Avrupa resesyona doğru gidiyor. ABD'de enflasyon sürekli tartışılıyor. Enflasyon sebebi ise küresel emtia fiyatlarındaki yükseliş. Bunu somutlaştıracak şeyin en iyi örneği Vuhan'daki virüstür. Vuhan'da bir kişi hapşurdu, dünya mahvoldu. İnsanların ertesi gün öngörüleri kayboldu. Bu ağır bir belaydı. 21. yüzyıl iyi başlamadı. Büyük krizlerin etkileri uzun yıllar sürüyor. Salgın, emtia fiyatlarının çökmesine neden oldu. Bununla birlikte dünyaya baskı oldu. Yazın mayıs itibariyle normalleşmeye dair öngörülerimiz vardı. Dünyadaki herkesin öngörüsünü bozuldu. Savaş başladı. 3 gün süreceği öngörülen savaş, dünyayı kuşatmış durumda. Son 70 yılın en büyük enflasyonun yaşandığı süreç yaşandı.
"Aralık ayında enflasyon düşecek"
Onlarda çift hane yeni gelirken, Türkiye'de yüzde 80'e neden gelindi. Petrol ve gaz ithalatımız var. Bunların getirdiği baskı ve makro ekonomik göstergesinin desteklemediği kurlardaki ani yükselişler. Bunu fırsat bilenler döviz kurlarının yükselmesine neden oldu. Fiyatlamada davranışlar bozuldu. 20 aralık gününü hatırlayın. Dolar 22 lira olacak sahte belgeler dolaşıyor. Spekülasyonu aşmıştı. Bunların yanında Türkiye'deki enflasyonun 3.sebebi beklentilerdir. Beklentiler bozuldu. Bir tarafta salgın sonra savaş, işletmeler stoklara girdi. Fiyatlar yükselecek diye fiyatlar öne çekildi. Ucuz kredi ile talep enflasyonu oluştur. Bunlar yüzde 83'e gelmesine neden oldu. Bizim bakış açımız var. Mart ayında Washington'daki toplantılarda, 'İkilemle karşı karşıyasınız' demiştim. Enflasyon mu, büyüme mi? Bizim politikalarımızı onlar da sorguladılar. G20 toplantılarında bu tepkinin azaldığını gördüm. Emtia fiyatlarındaki sakinleşme petrol fiyatlarında sakinleşme gıda fiyatlarında sakinleşme sonrası enflasyon üzerindeki baskıyı azaltıyor. Sert frene basmıyoruz, artış hızının azalması lazım. Beklentilerin kırılmasını gerçekleştirecek şey aralık ayında enflasyonun baz etkisiyle azalmasını göreceğiz.
Enflasyonla ilgili ilave tedbirler var mı?
Elbette. Gıda enflasyonu en büyük ağırlığa sahip parça. Hayat pahalılığının en büyük hissettirildiği grup. Bu dünya ülkelerinde de öyle. Gıda ile ilgili oran enflasyonun üzerinde. Bu alanı bizim daha fazla müdahil olmamız gerekir. Enflasyonun daha çok etkilediği grup dar gelirliler. KDV indirimlerine gittik, hanelerdeki elektriği 8'e düşürdük. TMO üzerinden depolama faaliyetlerini yürüttük. Tarım Kredi Kooperatifleri sayıları artıyor. Binlerle ifade edilecek büyüklüğe ulaşmış durumda. Yazın domates, salatalık, biber tarlada. Kışa gelince alan daralıyor, serada yetişiyor. Maliyetler fiyattaki ürüne yansır. 'Domatesi niye yiyorsun?' deme lüksümüz yok. Seracılıkla ilgili finans paketi açıkladık, devam ediyoruz.
Fahiş fiyatın üzerine gidiyoruz
Desteklemelerde bunu hissettirirsiniz. Zaman ve yatırım bedeli var. Bu politikanın aktif hale getirilmesiyle gıdadaki sorun zaman içinde çözülecektir. Bizim yılın başında 'Hazine Maliye Bakanlığını sahaya indirmeyin' diye ifadede bulunmuştum. Geçen yıl yapılan denetim sayısı 120 bin. Bu yıl 550 bin. Yıl sonuna kadar 1 milyon hedef koymuşuz. Fahiş fiyatın üzerine gidiyoruz. Risk analiz genel müdürlüğümüz pasifti, iyi bir arkadaşımızı atadık buraya. İnternet üzerinden satışta radara yakalandılar, 100 binin üzerinde. 106 bin riskli mükellef görüldü, çalışma yapılıyor. Vergi Denetim Kurulu ile yapıyı birleştirip, kontrol mekanizmasını üst seviyeye çıkarıyoruz. Bu denetimlerin sıkılaşması fiyat davranışlarındaki bozukluklarda teşhis edilmesi ve cezalandırılması için adım atmış bulunuyoruz. Kötü bir dönem geçirdik ama şimdi toplum daha hassas. Cumhurbaşkanımızın iradesini uygular hale getiriyoruz. Daha iyi bir kış olacak. Bu kış geçen kış gibi olmayacak.
Faiz indirimleri devam edecek mi?
Faiz enstrümanını kullanan ülke sayısı 165. Enflasyon altında faiz kullanan ülke sayısı 132. Bize bir şey öğretildi. Faiz, enflasyon üzerinde olması lazım. Bu öğretiyi reddediyoruz. Dünya 'Siz uygulayın' diyor. ABD'deki faiz 9-10 civarında. Avrupa'da 10'lar civarında faiz oranı 10 kat fark var. 'Bize yatırım yapmaya gelin' diyorlar. 'Faizlerle geri dönmeyin' diyorlar. Bize 'Faizi artır, fonlarım gelsin paraları alsınlar, ülkeme kar getirsinler' diyor. Almanya'da para yatırırsanız, üzerine para ödersiniz. Biz onların yaptığını yapmaya başladık. Makas neden geniş? Model değişikliği sizin karşı karşıya kalacağını süreç ya azalır ya yükselir. Savaş baskısıyla şiddetli hissettik. Türkiye 90'lı yılları kaybetti. Denge arayışıydı. 2002'de AK Parti yeni bir denge oluşturdu.
Orta gelir tuzağından çıkma arayışıydı. 2013'ten itibaren operasyon darbe kavga deyin salgın, savaş bunlar Türkiye'de yeni dengenin gelmesinin süresini uzattı. Cumhurbaşkanımız, 10 yıldır 'Yeni bir dengeye gelmeye çalışıyorum' diyor. Şimdi cumhurbaşkanıyla aynı düşünen birisiyim ben. Buraya gelirken makas açıldı. Temel problem budur. Adım atıyorsunuz, hızlı şekilde geri çekiyorsunuz. Biz çöküntüye izin vermedik. Cumhurbaşkanımız ifade etti. Tek haneye gidecek adımlar atılacak. Kredinin ucuzlaması ve enerji fiyatlarının düşmesiyle Türkiye bu dengeye gelecektir.
Enflasyon hepimizi ilgilendiriyor. Otomobil hepimiz kullanıyoruz. Direksiyonu çevirince otomobil döner. Teknede çevirince dönmezsiniz. Sancak iskele. Hangi yöne çevireceğinize karar vereceksiniz. Rüzgarın yönüne göre de dümeni ayarlamanız lazım. Ekonomi böyle bir şey. 'Enflasyonu düşüreceğiz' diyorlar. Kapalı ortamda söylüyorlar, faiz artıracağız diyorlar. Böyle bir dünya olamayacak. Bu ülke buna izin vermeyecek.
Asgari ücrette artış enflasyonun üzerinde olacak
2002'den bu yana asgari ücretli enflasyona ezdirilmedi. Bu yıla girerken enflasyon hedefimiz bu kadar yüksek değildi. Bu yıl sapma olduğu içim memur ve emekli maaşı artırılınca, talep gelince gelenek bozuldu asgari ücrette iyileştirme yapıldı. Önümüzdeki yıl ve yıllarda Cumhurbaşkanımızın duruşu net. Dar gelirli, sabit gelirli enflasyon altında kalmadı. Önümüzdeki süreçte de enflasyon oranının altında kalmayacaktır. Sayın Cumhurbaşkanımız iktidarı döneminde net cevap verdi. Enflasyon altında artış olmayacak. Çalışma yapılmadığı için henüz bunlarla ilişkin çalışmalar yapılacak. Enflasyon altında olmayan çalışmalar yapılacak.
Esnafla ilgili yeni paket geliyor
Halk Bankası ile her türlü çalışmayı yapıyoruz. 350 bin liraya kadar kredi veriyoruz. Esnafla ilgili limitlerin artırılması ve indirimlerin yapılacağı bir paket üzerinde çalıştığımızı söyleyeyim. Çalışmalarımızı yapıyoruz. Kabinede konuşulduktan sonra bitirmiş oluruz. Sicil affının getirilmesi yeterli değil. Bankacılık sektörünün kanuna koyulmasına rağmen kayıtlarından çıkarmayıp, gayrı resmi affı görmemesi gerekirken görüyor. Sicil affıyla birlikte sektörün kamu otoritesinin kararını uygulama sorumluluğu olacak.
2 bin liraya kadar icraya düşmüş, 9 milyon dosyanın temizlenmesini içeriyor. Kolaylık veriyoruz, vazgeçtiği kısmı değersiz alacak kategorisine alıyor, mükellef faydalanıyor, vatandaşımız temizlenmiş oluyor. Varlık yönetim şirketlerindeki, 2 bin 500 liraya kadarki borçlar için görüşüyoruz. Borçlar silinmesi kaydıyla yarısını ödeyip sıfırlıyoruz. 6 milyon insan durumdan kurtulmuş olacak.
ÖNCEKİ HABERLER
