En vicdansız bankalar Türkiye'de

Vatandaştan alınan hizmet ve komisyon gelirleri bankalar için önemli bir gelir kalemi haline geldi

Bankalar 2011 yılının ilk yarısında hizmet geliri ve komisyonlar adı altında 8 milyar 244 milyon lira topladı
 
Bankaların vatandaştan aldığı EFT ücretleri göz önüne alındığında birbirinden çok farklı rakamlara ulaşılamıyor. Ancak özellikle bazı bankaların diğerlerine göre aldıkları yüksek ücretlerle bu işi ciddi bir gelir kalemi haline getirdikleri görülüyor. Vatandaştan alınan havale ücretleri, EFT, para transferi gibi her türlü bankacılık işlemlerinden sağlanan hizmet gelirleri bankalar için yine önemli bir gelir kalemi oldu. Bankalar, 2011 yılının ilk yarısında hizmet geliri ve komisyonlar adı altında vatandaştan 8 milyar 244 milyon TL tahsil etti. Bu tahsilatın 1 milyar 58 milyon lirası havale, EFT ve kredi kartı ücret ve komisyonu gibi hizmetlerden alındı. Bankaların sadece yıllık hesap işletim ücretle-rinden elde ettikleri "haksız kazanç" ise geçen yıl yaklaşık 4 milyar lirayı buldu.

35-40 TL ARASINDA ÜCRET ALINIYOR
 
Verilere göre özellikle EFT ve havale ücretleri konusunda bankalar adeta birbirlerine benzer ücreti vatandaştan talep ediyor. Tablolara göre, asgari EFT ücretleri 11 büyük bankada 35 TL civarında oluştu. EFT ücreti olarak 11 bankadan 4'ü 35 TL, 3'ü 30 TL, 2'si 25 TL, 1'er tanesi de 37 ve 40 TL ücret alıyor. Benzer durum havale ücretlerinde de oluştu. Bankalar havaleden ağırlıklı olarak 25-30 TL ücret alıyor.
 
KARLAR AZALDI, EFT'YE YÜKLENİLDİ

Hizmet ve komisyon gelirlerinde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyar 246 milyon TL tutarında artış yaşandı. Güçlü kredi büyümesine karşın söz konusu gelir artışının sadece 188 milyon TL'si kredilerden alınan ücret ve komisyonlardan elde edilirken, 1 milyar 58 milyon TL'si havale, EFT, kredi kartı ücret ve komisyonu gibi hizmetlerden tahsil edildi.

Bankacılık sektörünün 2011 yılının ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,2 azalış göstererek, 10 milyar 315 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Haziran 2011 itibariyle sektörde faaliyet gösteren 48 bankadan 28'inin karında son 1 yıllık dönemde azalış gerçekleşti.
 
ATM'LER ORTAK 'RANT KAPISI' OLDU
 
Öte yandan, bankaların akıl almaz uygulamalarından biri de ortak ATM'lerden alınan ücretler. Vatandaşa sundukları hizmet karşılığında adeta 'sorma ver vergisi' gibi birbirinden ilginç ücretler alan bankalar, ortak ATM'lerden de sadece bakiye görüntülemek için bile 0,25 lira ile 1 lira arasında bir ücret alıyor. Ortak ATM'ler vatandaşa bir avantaj olarak sunulduysa da, alınan ücretlerle birlikte ortak ATM adeta bankalara rant kapısı oldu. Bu uygulamada özel bankalar net ücret belirlerken, kamu kesimi ise, sabit ücretin yanı sıra, çekilen tutardan yüzde ek ücret alıyor. Örneğin, Ziraat Bankası nakit çekim tutarının yüzde 1'i oranında komsiyon alıyor. Bakiyenin sorulması durumunda, aynı bankanın vatandaştan aldığı ücret 0,20 lirayı buluyor.
 
ATM'LERDEN ALINAN FİŞLERDE ÜCRETLİ
 
Başka bankalardan para çekme, havale, EFT ve hatta para yatırma işlemlerinden ücret alan bankalar makbuzu da kazanç kapısına ekliyor. Her 100 nakit para çekim işleminden 90'ında, her 100 para yatırma işleminden de 60'ının ATM cihazları üzerinden gerçekleştiği Türkiye'de, bu cihazlardan gerçekleştirilen işlemlerin belgelenmesinde kullanılan makbuzlar, bankalar için yeni bir gelir kapısı oldu. ATM cihazlarından alınan makbuz fişleri için bankalara makbuz bedeli olarak 25 kuruş ile 1 lira arasında ücret ödeniyor. Sayıları 28 bine yaklaşan ATM'lerde para çekme, bakiye sorgulama, hesap hareketlerini izleme, kredi kartı ekstre bilgilerine ulaşma, kredi borcu ödeme planlarını görüntüleme, havale, EFT gibi para transferinde bulunma, yatırım fonu alım/satımı yapma gibi işlemlerin bilgi fişi için ücret talep ediliyor
 
HESAP İŞLETİM ÜCRETİNDEN 4 MİLYAR LİRA KAZANÇ
 
EFT ve havale ücretlerinden ciddi bir gelir elde eden bankalar, yıllık hesap işletim ücretlerinden de haksız paralar kazandı. Bankaların hesap işletim ücreti almaması konusunda konusunda yargı kararı bulunmasına rağmen, eksik düzenlemeler ve yetersiz denetim nedeniyle bu paralar vatandaştan kesil-meye devam ediyor. Geçen yıl bankalar halkın üzerinde bu yolla yaklaşık 4 milyar lira kazanç elde etmişti.