Emeklilikte yaş bekleyenlere iyi haber

Prim gün sayısını doldurduğu halde yaş haddi sebebiyle emekli olamayanlara, sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı geliyor.

Emeklilik yaşını doldurmayanların büyük bölümü sağlık hizmeti alabilmek için primlerini yatırmaya devam ediyor.

1 Ocak 2012'den itibaren ise bu kişiler yalnızca sağlık primi ödeyerek hizmetlerden yararlanabilecek. Ailede kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların primini devlet ödeyecek. Geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olanlar da yalnızca 33 lira ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanabilecek.

Zaman'ın haberine göre, sosyal güvenlik sisteminde yapılan popülist uygulamalar nedeniyle genç emeklilik Türkiye'nin en büyük sorunlarından biri. Sosyal güvenlik sisteminin büyük açıklar vermesiyle birlikte emeklilik yaşını artıracak çeşitli düzenlemelere gidildi. Bu düzenlemelerin en önemlilerinden biri 1999 yılında yapıldı. Düzenleme ile yeni işe girenler için emeklilik yaşı bayanlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. Düzenlemeden önce çalışanlar içinse kademeli geçiş öngörüldü. Bu durum, emeklilik hayali kuran çok sayıda insanın emeklilik yaşının uzamasına yol açtı. Ancak bu kişiler, emeklilik için gereken prim gün sayısını doldurdukları için yeni prim yatırmasalar da günü geldiğinde emekli olabilecekler. Fakat sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için prim yatırmaları şart. Bu nedenle prim ödemeye devam ediyorlar. 1 Ocak'tan itibaren yürürlüğe girecek olan Genel Sağlık Sigortası uygulaması en çok bu gruptakileri sevindirecek.

5 YIL PRİM YATIRIYOR

Mevcut durumda örneğin 45 yaşında prim gün sayısını dolduran bir kişi, emeklilik için gereken 50 yaşı beklerken 5 yıl boyunca prim yatırıyor. Eğer bir yerde çalışıyorsa kendi adına prim ödeniyor. Bir işte çalışmıyorsa da sağlık hizmetinden yararlanabilmek için primini cebinden ödeyip kendini sigortalı göstertiyor. Bu durum, emeklilik için yaşı bekleyenler arasında çok yaygın bir uygulama. Aksi takdirde sağlık hizmeti alabilmesi mümkün olmuyor. Yeni dönemde ise yalnızca sağlık hizmeti alabilmesi için artık prim ödenmesine gerek kalmayacak. Genel Sağlık Sigortası kapsamında yalnız sağlık prim ödeyerek sağlık hizmeti alabilmek mümkün olacak.

Eğer ailedeki kişi başına gelir, asgari ücretin üçte birinden az ise sağlık primi bile ödemeden sağlık hizmeti alabilecekler. Primlerini Hazine ödeyecek. Brüt asgari ücretin 837 TL olduğu dikkate alındığında bu miktarın üçte biri yaklaşık 279 TL. Üç kişilik bir aile düşünüldüğünde geliri 837 TL'nin altında olan bir kişi, emeklilik için yaşı beklerken kendini herhangi bir yerde sigortalı göstermek zorunda olmayacak. Emekli oluncaya kadar sağlık primi Hazine tarafından ödenecek. Eğer emekliliği bekleyen kişinin ailedeki kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden fazla ise kademeli şekilde sadece sağlık primi ödeyip sağlık hizmeti alabilecek. Kişi başına geliri asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olanlar 33 lira, kişi başına geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olanlar 100 TL, geliri asgari ücretin iki katından fazla olanlar ise 200 TL ödeyerek sağlık hizmeti alabilecekler.

KAYIT DIŞI ARTAR MI?

Emeklilik için prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenlerin sağlık primi ödeyerek sağlık hizmeti alacak olmaları, kayıt dışını artırabilir endişesine de yol açıyor. Bu durumda olup yaşı beklerken çalışmaya devam edenlerin kayıt dışına çıkma ihtimali gündeme geliyor. Zira primini dolduranların birçoğu, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için sigortalı olmayı talep ediyor. 33 lira primle sağlık hizmeti alınabilecek olması, bu kişileri sigortalı çalışma talebinden vazgeçirebilir. Uzmanlar, bu durumda kayıt dışı çalışmanın tercih edilebileceğini belirtiyorlar.