Ekonomide yıl sonunda ne olur?

DİE ve Merkez Bankası verilerine göre yıl sonunda ekonomiyle ilgili rakamlar iyi olacak.

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) ve Merkez Bankası verilerindeki dönemsel artışların tüm yıla yayılmasıyla yapılan hesaplamalara göre, ekonomide yıl sonu rakamları beklenenden iyi olabilecek. DİE, 2003 yılı Ocak-Mart döneminde gayri safi milli hasılanın yüzde 7,4 arttığını açıkladı. Deflatörün yüzde 25,2, ortalama dolar kurunun ise 1 milyon 537 bin lira olacağı tahmin ediliyor. Yine DİE rakamlarına göre 2003 yılı Ocak-Mayıs döneminde ihracat yüzde 30,3, ithalat yüzde 31,3, dış ticaret açığı yüzde 33,8 arttı. Bu durum yıl boyunca devam ederse ihracat 45,7, ithalat 66,7, dış ticaret açığı 21 milyar dolara çıkacak. Merkez Bankası verilerine göre de yine 2003 yılı Ocak-Mayıs döneminde, turizm gelirleri yüzde 16, cari işlemler açığı yüzde 129,1 artarken, bavul ticareti yüzde 12,3, işçi dövizleri yüzde 2,2 geriledi. Bu eğilim yıl boyunca devam ederse, turizm gelirleri 9,9, cari işlemler açığı 4,1 milyar dolara çıkarken, bavul ticareti 3,6, işçi dövizleri 1,9 milyar dolara inecek. DİE verilerine göre, Temmuz ayları itibarıyla son bir yılda TEFE artışı yüzde 44,23, TÜFE artışı yüzde 33,66 oranında azalarak TEFE'de yüzde 45,9'dan yüzde 25,6'ya, TÜFE'de yüzde 41,3'den yüzde 27,4'e indi. Benzer eğilim devam ederse 2003 sonu itibarıyla TÜFE artışı yüzde 19,7, TEFE artışı ise yüzde 17,2 olacak. Cari açık beklenenden fazla olacak Ancak, yıl içindeki konjonktürel değişiklikler tıpatıp birbirine benzemiyor. İlk üç ay veya beş aydaki artışlar bazen yılın diğer bölümünde tamamen başka bir yöne doğru gidebiliyor. Örneğin, 2002 yılındaki 1 milyar 789 milyon dolarlık cari işlemler açığının 1 milyar 513 milyon doları (yüzde 84,6'sı) ilk 5 ayda meydana gelmiş, kalan yedi ayda sadece 276 milyon dolarlık cari işlemler açığı verilmişti. Bu sene de Ocak-Mayıs döneminde 3 milyar 467 milyon dolarlık cari açık meydana geldi. Kalan yedi ayda da geçen yıldan farklı olarak daha fazla bir cari açık bekleniyor. Bu nedenle, ilk beş aydaki artışı tüm yıla yaydığımızda elde ettiğimiz 4,1 milyar dolarlık cari açığın tutturulması neredeyse imkansız görünüyor.