Ekonomide yıkılmayız

Küresel piyasalardaki dalgalanma krize neden olur mu? Ekonomi yazarı Salih Neftçi'den ezber bozan bir yorum geldi.

Ekonomide kriz kapıda mı? Küserel dalgalanma ülkemizi ne kadar etkileyebilir? İşte bu soruları Star'dan Yener Yalçın, gazetesinin tanınmış ekonomi yazarı Salih Neftçi'ye sordu.

Salih Neftçi’ye göre Türkiye’de karamsarlık yurtdışından kaynaklanıyor. Neftçi ‘Türkiye dışarıdan tokat yese bile bütçe disiplini sağlandıkça büyüme eksiye düşmez’ dedi.

GELİŞMEKTE OLAN PİYASAYIZ

Bunun Türkiye’ye yansıması iki yoldan olabilir. Bir tanesi, şu anda piyasalar karıştı ama reel ekonomi karışmadı, ekonomiler gidiyor. Reel ekonomi karışırsa mesala büyümede ABD ve Avrupa’da eksi rakamlar gelirse, Asya’da büyüme hızla düşerse bu da oyuncuları tedirgin eder. Bu tedirginlik de döviz piyasasında çalkantı yaratır. Türkiye’yi birinci olarak böyle etkiler. İkinci olay ise Türkiye’de pek bilinmeyen bir olay. Türkiye securitization dediğimiz yani tüketici, ihracatçı, ithalatçı gibi kimlerin kredisi varsa bunları paketleyip uluslararası piyasada satan bir numaralı gelişmekte olan piyasa. Türkiye bu konuda çok ilerlemiş bir piyasa. Brezilya’ya örnek diye gösteriliyoruz. Demek ki securitization piyasasında bir sakatlık çıkarsa o zaman Türkiye’deki kredilerin yeniden paketlenip başkasına satılmasında bu süreç zora girer. Bu bir yerde döviz darlığı ama aynı zamanda da kredi darlığına neden olur. 

TEHLİKE SÖZ KONUSU MU?

Şu anda bunun böyle olacağını gösteren bir kanıt yok. Karamsarlık daha çok yurtdışından kaynaklanıyor. Yurtdışındaki kredi pastasının küçülmesinden kaynaklanıyor. Türkiye’ye baktığımız zaman ciddi bir dış açık var. Ama aynı zamanda Türkiye’de genç nüfus, zenginleşmek isteyen bir nüfus var, yeni iş kurmak ihtiyacı çok fazla, girişimci sayısı artıyor. Türkiye piyasalarında büyüme dürtüsü, isteği çok yüksek. Böyle piyasalarda en kritik gösterge bütçe disiplinidir. Bütçe disiplinini siz sağlayın büyümeniz negatif olmaz. Türkiye’de iyi durumlarda yüzde 8-9, normal durumlarda 5-6 olması lazım. Diyelim ki ‘tokat yediniz’. Yine de yüzde 1-2 büyürsünüz.