Ekmek israfı yıllık 684 milyon dolar

Ankara Ticaret Odası ''Ekmekteki Kayıp Ekonomi''nin raporuna göre 120 milyon ekmeğin 12 milyonu çöpe gidiyor. İzmir ve Ankara'da heba olan günlük ekmek 600 bin.

Türkiye'de her gün 120 milyon ekmek üretildiği, ancak bu ekmeklerin yaklaşık 12 milyonunun israf edildiği bildirildi. Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan ''Ekmekteki Kayıp Ekonomi'' raporu, sofraların ''değişmez besini'' olan ekmeğin ne boyutlarda israf edildiğini ortaya koydu. Rapora göre, her 10 ekmeğin 9'u tüketiliyor, 1'i israf ediliyor. Türk halkı her yıl ekmeğe 7 milyar dolar ödüyor. İsraf edilen ekmeğin ekonomik büyüklüğü ise yıllık 700 milyon doları buluyor. Rapora göre, Türkiye'de günlük ekmek üretimi yaklaşık 120 milyon adeti bulurken, yılda yaklaşık 44 milyar adet ekmek üretiliyor. Bu ekmeklerin yüzde 16'sı evlerde olmak üzere yaklaşık 40 milyar adeti tüketiliyor, 4 milyar adeti ise israf ediliyor. Günlük kayıp rakamı 1.9 milyon doları aşıyor. ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinde kişi başına ekmek tüketimi yıllık 40-50 kilogram arasında değişiyor. Türkiye'de ise bu ülkelere kıyasla kişi başına 3-4 kat daha fazla ekmek tüketiliyor. BÜYÜK KENTİN İSRAFI DAHA BÜYÜK Rapora göre, üç büyük ildeki günlük ekmek israf ekonomisi 750 milyarı (517 bin dolar) buluyor. Ekmek israfında başı İstanbul çekiyor. İstanbul'da günde 2 milyon ekmek israf edilirken, İzmir ve Ankara'da ''heba olan'' ekmek sayısı 600 bini buluyor. Ekmeğin çöpe atılmasında en önemli faktör ise bayatlaması. Bayatlayan ekmeğin yüzde 6'sı doğrudan çöpe atılıyor, yüzde 35'i ise hayvan yemi olarak kullanılıyor. Ekmek israfının yüzde 70'ini lokanta, restorant, yemekhaneler gibi toplu yemek tüketim yerlerini yapıyor. Ekmekteki israfa özellikle büyük kentlerde mevcut fırın sayısı ve kapasitesinin ihtiyaçtan çok fazla olması, rekabet sebebiyle tüketim miktarından fazla üretim yapılması ve tüketicinin ihtiyacından fazlasını satın alması neden oluyor. GELİR YÜKSELDİKÇE EKMEK İSRAFI ARTIYOR Rapora göre, gelir seviyesi yükseldikçe ekmek israfı artıyor. Düşük gelir gruplarında ekmek tüketimi fazla ancak, israf az oluyor. Gelir düzeyi arttıkça da ekmek tüketimi azalıyor ancak israfı artıyor. Kişi başına ekmek tüketimi de köy ve kentlere göre değişiyor. Kentte yaşayanlara, günde 1.25, kırsal kesimde yaşayanlara ise günde 1.5 ekmek düşüyor. Hane halkının sayısının artması ile tüketilen ekmek sayısı arasında da doğru bir ilişki var. Türkiye'de düşük gelir gruplarındaki hanelere bir bireyin eklenmesi, buna karşılık toplam gelirin sabit kalması durumunda aile, ekmek harcamasını artırıyor. Hane halkları üzerinde yapılan ölçümlerde geliri artan ailelerin ekmek tüketimleri de yüzde 56 oranında artıyor. Ekmek tüketimleri yaşa bağlı olarak da değişiyor. İnsanların yaşı arttıkça ekmek tüketimleri de kiloları da artıyor. Diğer taraftan gecekonduda oturanların ekmek tüketimleri lüks semtlerde yaşayanları ikiye katlıyor. Orta direk aileler, yüksek ve en zengin harcama grubunda yer alan ailelere göre daha çok ekmek tüketiyor. 20 MİLYON KAT ARTAN EKMEK FİYATI DİE verilerine göre cumhuriyetin kurulduğu yıllarda 6 kuruştan satılan 1 kilo ekmek, bugün ortalama 1 milyon 222 bin liradan satılıyor. Bu da, aradan geçen 80 yıl içerisinde ekmeğin fiyatının 20 milyon 366 kat arttığını ortaya koyuyor. 2005 yılında liradan 6 sıfır atılması durumunda ise 1 lira 30 kuruşa düşmesi beklenen ekmek fiyatı, hala o yılların ekmek fiyatından 24 kat daha fazla olacak. Sadece son 10 yılda 131 kat artan ekmek fiyatları doğrudan gelirliyi etkiliyor. 1980 yılında maaşının tümüyle 250 gramlık 5 bin 628 adet ekmek alabilen bir kamu çalışanı, bugün ancak 1760 ekmek alabiliyor. EN PAHALI EKMEK YİYEN İLLER Rapora göre, Türkiye'de en pahalı ekmeği Antalya, Bursa, İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ, Yalova yiyor. Bu illerde ekmeğin kilosu 1 milyon 500 bin lirayı buluyor. Ekmeği en ucuza Amasya yiyor. Bu kentimizde ekmeğin kilosu 769 bin 230 liradan satılıyor. Amasya'yı 900 bin lira ile Çorum takip ediyor. Ankara ve İstanbul'da ekmeğin kilosu 1 milyon 333 bin, İzmir'de ise 1 milyon 400 bin liradan satılıyor. ATO BAŞKANI AYGÜN ATO Başkanı Sinan Aygün, raporun, her gün sofralarda yaşanan israfın boyutunu göstermesi açısından topluma ayna tuttuğunu belirterek, ''Vatandaş olarak devletin savurganlığına kızıyoruz, kendimize hiç bakmıyoruz, evimizin önünü süpürmeyi düşünmüyoruz'' dedi. Her yıl israf edilen 700 milyon dolar tutarındaki ekmeğe karşılık Türkiye'de yılda kişi başına ortalama 15 kilo et tüketildiğine dikkati çeken Aygün, bunun günde 40 gram ete karşılık geldiğini kaydetti. Ekmekte israf olmaması halinde, Türkiye'de kişi başı yıllık et tüketiminin 1 kilo 450 gram artacağına işaret eden Aygün, aynı kaynakla kişi başına 11.2 kg süt, 6 kilo şeker alınabileceğini belirtti. Türkiye'de halen süt tüketiminin yılda kişi başına 25 kilo olduğunu kaydeden Aygün, buna karşılık AB ülkelerinde kişi başına 100 kiloyu aşan süt tüketildiğini ifade etti.