E-pasaport'un bilinmeyenleri

''Çipli'' ya da ''biyometrik'' olarak bilinen ve 1 Haziranda uygulamaya giren e-pasaport'lar, yüksek güvenilirliğinin yanı sıra çok sayıda yeniliği de bünyesinde barındırıyor. 190'ın üzerinde üyesi olan ve Türkiye'nin de üyesi olduğu Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından alınan tavsiye kararı uyarınca çalışmalarına başlanan e-pasaport'lar başvuruda bulunanlara verilmeye başlandı. Pasaport Kanunu uyarınca, kişiye özel olanı bordo, hususi damgalı olanı yeşil, hizmet damgalı olanı gri, diplomatik olanlarının ise siyah olarak hazırlandığı yeni pasaportlar, klasik pasaportlardan farklı olarak kimlik sayfasının alt kısmında her biri 44 karakterden oluşan ve özel okuyucu cihazlarla okunabilen iki satırlık bir alan barındırıyor. Pasaportun kimlik sayfasında çıplak gözle görülebilen bilgiler, ''Makinede Okunabilir Alan'' adı verilen bu bölümde de yer alıyor. ''Çipli'' (yongalı) ya da ''biyometrik'' olarak bilinen e-pasapor'un çipinde, eski tip pasaportların kimlik sayfalarında bulunan pasaport numarası, ad, soyad, uyruk, doğum tarihi, kimlik no, düzenleyen makam, düzenlenme ve geçerlilik tarihi, kişisel kimlik ve pasaport bilgilerinin yanı sıra fotoğraf, parmak izi, imza gibi biyometrik veriler saklanıyor. E-Pasaportlar, ''Makinede okunabilen pasaportların'' bir türü olmakla beraber, bunlardan daha ileri düzeyde güvenlik katmanlarına sahip olmasıyla dikkati çekiyor. E-Pasaport, seyahatlerin daha süratli ve kolay hale getirmesinin yanında, sınır geçişlerindeki isim benzerliğinden kaynaklanabilen gecikmeleri de ortadan kaldırıyor. E-Pasaportlar sayesinde bir yolcunun kimliği kolayca ve güvenli bir şekilde tespit edilirken, kimlik hırsızlığı ve belge tahrifatının da önüne geçiliyor. PASAPORTUN YONGALI OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR? E-Pasaport kapaklarının ön yüzünde, uluslararası bir sembol bulunuyor. Bu sembol, pasaportta kimlik ve pasaport bilgilerinin saklandığı entegre bir devre ya da yonganın bulunduğunu ifade ediyor. Bu sembol, e-Pasaport okuyabilen özel cihazların bulunduğu tüm hava limanları ile sınır geçiş noktalarında da görülüyor. BİYOMETRİK FOTOĞRAF E-Pasaportlarda bulunan biyometrik vesikalık fotoğraflar, standartları ICAO tarafından belirlenen ve makinede okunabilen seyahat belgelerinde kullanılan yüksek kaliteli, belli ölçüleri ve özellikleri olan ve yüz biyometrisinin tespit edilebildiği fotoğraflar olarak tanımlanıyor. Biyometrik vesikalığın ebatları 35x45 milimetre olarak belirlenirken, tüm fotoğrafçılarda biyometrik vesikalık çektirmek de mümkün. 2 GÜNDE TESLİM E-Pasaport almak için yurt içinde, 81 il ve 110 İlçe Emniyet Müdürlüğü bünyesinde halen hizmet veren toplam 191 başvuru merkezine, yurt dışında ise bulunulan ülkedeki Büyükelçiliklerin Konsolosluk Şubelerine veya Başkonsolosluklara başvuru yapılabiliyor. Diplomatik pasaport başvuruları ise yurt içinde Dışişleri Bakanlığı, yurt dışında Büyükelçilikler ve Başkonsolosluklar tarafından alınıyor. Başvurusu tamamlanan ve tanzim edilen e-Pasaportlar yurt içinde doğrudan başvuru sahiplerinin adreslerine 2-3 gün içerisinde gönderiliyor. E-Pasaportlar yurt dışında ise başvurunun yapıldığı büyükelçilik veya başkonsoloslukta imza karşılığında teslim ediliyor. E-Pasaport başvurusu için ''www.epasaport.gov.tr'' adresinden randevu alınabiliyor. Randevu çağrı merkezi üzerinden telefonla da alınabiliyor. Başvuru işlemi ise 5-10 dakika gibi çok kısa bir sürede tamamlanıyor. Türkiye'nin AB ile uyum sürecinde de önemli bir kademe teşkil eden yeni pasaportlardan kişiye özel olanları en az 6 ay olmak üzere 1, 2, 3 yıllık ve üstü süreli olarak düzenlenebiliyor. Hususi damgalı e-Pasaportlar 4 yıl, hizmet damgalı e-Pasaportlar da 4 seneyi geçmemek üzere pasaport sahibinin görevinin müddetine göre tespit edilecek süre için geçerli olmak üzere düzenleniyor. E-Pasaportlarda uzatma imkanı ise bulunmuyor. Öte yandan, halihazırda kullanılan ve makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportların geçerlilik süreleri boyunca ve ancak 24 Kasım 2015 tarihine kadar kullanılabileceği belirtiliyor. Bu tarihten sonra makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportlarla seyahat etmek mümkün olmayacak. E-Pasaportlar hangi yaşta olursa olsun tüm bireyler için müstakil olarak düzenlenirken, refakat hanesi de bulunmuyor. Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'ndeki 90 adet Pasaport Bankosu AB standartlarında yenileniyor. Yeni bankolarda, eskisine göre daha yüksek çözünürlülükte kameraların yanı sıra çipli pasaport okuyucuları da yer alacak. Yerden 60 cm yükseklikte yapılan yeni bankolarda görecli polislerin, yolcuları daha rahat şekilde görmesi mümkün olacak. Yeni bankolar, eskisine göre daha şeffaf olacak.

''çipli'' ya da ''biyometrik'' olarak bilinen ve 1 haziranda uygulamaya giren e-pasaport'lar, yüksek güvenilirliğinin yanı sıra çok sayıda yeniliği de bünyesinde barındırıyor.