Dünyanın gözü Azerbaycan'da!

Azerbaycan halkı, milli meclisin 125 yeni üyesini belirlemek için yarın sandık başına gidiyor. Gergin bir ortamda yapılacak seçim dünya tarafından yakından takip ediliyor.

Ülke sistemi gereği İlham Aliyev’in başında bulunduğu yönetimi doğrudan etkilemeyen seçimler, iktidarla muhalefet arasında yaşanan çekişme sebebiyle öne çıktı. Bütün dünya Azerbaycan’daki seçimleri merakla bekliyor. Bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde yaşanan ‘turuncu devrim’in tekrarlanıp tekrarlanmayacağı tartışılıyor.

Azerbaycan yönetimi, seçimlerin demokratik ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirileceğini sık sık dile getirirken, muhalefet sandığa hile karıştırılacağını savunuyor. Başkent Bakü başta olmak üzere, ülkenin diğer bölgelerinde, beklentilerin aksine gerilim değil sakin bir görüntü hakim. Azerbaycan Milli Meclisi’ndeki 125 sandalye için başvuran 2 binden fazla aday adayından bin 549 kişinin yarınki seçimlerde yarışacağı belirtildi. 124 sandalyenin sahiplerinin belirlendiği 2000’deki milletvekili seçimlerinde, 823 aday adayından 450’si yarışmıştı.

Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğu ve Karabağ Ermenilerinin de parlamentoda temsil edilmesi gerektiği göz önünde tutularak, bir sandalye daha eklenerek Meclis’in sandalye sayısı bu seçimde 125’e çıkarıldı. 4 milyon 663 bin 70 seçmenin 5 bin sandıkta oy kullanacağı seçime, 15’ten fazla parti ve oluşumun yanı sıra bağımsız adaylar katılıyor.

Seçimin favorisi olarak iktidardaki Yeni Azerbaycan Partisi görülüyor. En güçlü üç muhalif partinin seçim öncesi ittifakıyla oluşturduğu, ‘Azatlık Bloku ise demokratik sisteme geçilmesi durumunda 125 koltuğun en az 70’nin kendilerine ait olacağını savunuyor. Bağımsız adaylar ise hem iktidar hem de muhalefet partilerinin yıpranmışlığının kendileri için avantaj olduğunu belirtiyor. Ancak, Azerilerin ‘bitaraf’ olarak ifade ettikleri bağımsızlar da iktidar yanlısı, muhalefet yanlısı ve tam bağımsız olmak üzere üç grupta ele alınıyor. Siyasi gözlemcilerin bir kısmı, seçimlerin ülke demokrasisine ivme kazandıracağı görüşünü dile getirirken, diğer bir kısmı ise çok fazla bir değişikliğin olamayacağını düşünüyor.

Ancak, parlamentodaki değişikliklerle birlikte hükümette de önemli bir revizyona gidileceği yönünde beklenti var. Azerbaycan mevcut seçim sistem sistemine göre partiler, bölgelerde aday gösteremiyor. Milletvekili olmak isteyen parti üyeleri merkez seçim komisyonuna başvuruda bulunuyor. Her seçim bölgesinde, aynı partiden çok sayıda aday seçime katılabiliyor. Yani oylar partiye değil adaylara veriliyor. Ülkenin 125 seçim bölgesinde en fazla oyları alan aday, parlamentoya girmeye hak kazanıyor.

İki yıl önce yapılan devlet başkanlığı seçimine kıyasla parlamento seçimine ilginin büyük olduğu görülüyor. Ülkenin demokratikleşme konusunda attığı adımların, gerek muhalefet gerekse iktidarın halkla daha fazla temasa geçerek bol bol vaatte bulunmasının seçime ilgiyi artırdığı belirtiliyor. Bir önceki seçimde 450 olan aday sayısının bu seçimde bin 549’a yükselmesi de bu ilginin bir göstergesi olarak niteleniyor. Adayların seçim bölgelerinde yaptıkları harcamaların da ilgiyi artırdığına işaret ediliyor.

Dörtte birinin işsiz olduğu belirtilen adaylar arasında kadınların çokluğu ve başvuranların yarısına yakınının bağımsız olması da dikkat çekici unsurlar olarak zikrediliyor. Bu arada Azerbaycan’a bağlı Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’ndeki seçmenler, yarın hem Azerbaycan Milli Meclisi’ne hem de Nahcivan Âli Meclisi’ne vekil seçecek.

Kaynak:Zaman
Haber:Enes Cansever