BBC Dünya Servisi, FETÖ'ye bağlı okulları yerinde inceledi. FETÖ okullarının son durumuna ilişkin bilgilerin yer aldığı analiz yazısına Gülen okullarının dünyadaki konumlanışını gösteren güncel bir haritaya da yer verildi.
Abone olDünya genelinde Gülen okullarına verilen tek bir isim yok.
Pakistan'da Pak-Turk, Kırgızistan'da Sebat, Kenya'da Light Academy olarak biliniyorlar.
Okulların çoğu Türk işadamları ile yerel işadamları ve kuruluşların ortaklıklarıyla kuruldu. Ama Endonezya ve Kırgızistan gibi birçok ülkede Türk ortaklar artık doğrudan müdahil değil.
BBC Dünya Servisi'nin haberine göre, yerel kaynaklar ile Türk ortakları, Fethullah Gülen'i takdir ettiklerini ancak resmi olarak onunla herhangi bir bağları olmadıklarını söylüyorlar.
Doğrudan ve açıkça mülkiyet veya biat bağlantısı yok. Bu nedenle bir kuruluşun Cemaat'le bağlantılı olup olmadığını veya ne ölçüde bağlantılı olduğunu bilmek çok güç.
Hareket'le bağlantılı görülen okullar bu sosyal ağlara ait olan kişiler tarafından başlatıldı.
GÜLEN'E BAĞLI OLMADIKLARINI SÖYLÜYORLAR AMA...
BBC'ye konuşan müdürler, okulların resmi bir yapının parçası olmadıklarını söylüyor.
Ancak, Gülen Cemaati'nin yabancı ülkelerle kurduğu ağa şüpheyle yaklaşan bazı ülkeler, Türk hükümetinin çağrısından önce harekete geçti.
Özbekistan, 2000 yılında ülkedeki tüm Gülen bağlantılı okulları kapattı. Benzer adımları atan bir diğer ülke de Rusya oldu. Rusya'da 2008 yılına kadar faaliyette olan 50 okuldan yalnızca 7'si kaldı. Bu okullar da Türki dillerin konuşulduğu Tataristan'da, Eğitim Bakanlığı'nın sıkı denetimi altında faaliyet gösteriyor.
LAİK Mİ DİNCİ Mİ?
Okullar kendilerini laik, hoşgörü ve dinler arası diyalogu teşvik eden kurumlar olarak tanımlıyor.
Kazan'dan Maxim Urazaev, "Okuldaki beş yılım boyunca ne bir Kuran ne de bir İncil gördüm" diyor. Ama Rusya ve diğer bazı ülkelerde okullar okul dışı aktivitelerde gizli dini etüt grupları kurmakla suçlanıyor. Birçok eski Sovyet ülkesi, devlet kontrolü dışındaki dini aktivitelere derinden şüpheyle yaklaşıyor.
SON 20 YIL İÇİNDE YAYILDILAR
Gülen bağlantılı eğitim kurumları 1970'lerden bu yana Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Ama dünya geneline yayılmaları ise ağırlıklı olarak son 20 yıl içerisinde gerçekleşti.
Okullar, Türkçe öğreterek ve Türk kültürünü tanıtarak, Türkiye'nin de eski Sovyet ülkelerinde, Uzak Doğu'da ve Afrika'da konumu ile nüfuzunun da güçlenmesine yardımcı oldu.
Türkiye'nin Afrika'ya yatırımları da 6.2 milyar doları buldu.
Somali de, Türkiye'nin yardımları ve yatırımlarında Afrika'da bayrağı taşıyan ülkelerden biri oldu. Somali'deki Gülen bağlantılı okullarda 1000'den fazla öğrenci okuyordu.
TÜRKİYE'NİN 'OKULLARI KAPATIN' ÇAĞRISINA HANGİ ÜLKE NE YANIT VERDİ?
- Somali'deki üç okulun tamamı kısa bir süreliğine kapatıldı ve Türk eğitimciler evlerine geri gönderildi. Daha sonra da, Somalili öğretmenlerle ve Türk Büyükelçiliği'nin mali kaynaklarıyla yeniden açıldı.
- Azerbaycan'daki Gülen bağlantılı prestijli Kafkas Üniversitesi'nin de yönetimi artık hükümetin kontrolünde
- Ama Endonezya'da, Eğitim Bakanı Kharisma Bangsa okulunu ziyaret etti ve okulun idaresinden memnuniyet duyduğunu, okulların 'terör bağlantıları olduğu iddialarının doğru olmadığını' söyledi
- Kırgızistan'da Devlet Başkanı Almazbek Atambayev, okullar için "yüksek kalitede eğitim veren kurumlar ve onlara ihtiyacımız var" dedi
- Kenya ve Nijerya'daki yetkililer de Türkiye'nin baskısına direniyor
Pakistan'da 23 Türk öğrenmenin görevine son verildi.
HOLLANDA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 11
Son durum: Okullar hala açık, ancak Anadolu Ajansı Hollanda'da Gülen'le bağlantılı olduklarını öne sürdüğü kişi ve kurumların isimlerini yayınladı.
ALMANYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 14
Son durum: Okulların tamamı açık, ancak Türk yetkililer okulların incelenmesini talep etti.
TÜRKİYE
Gülen bağlantılı okul sayısı: 1,032, ayrıca 15 üniversite
Öğrenci sayısı: 135 bin, ilk orta, lise seviyesinde; 65 bin öğrenci de 15 üniversitede.
Son durum: Gülen'le bağlantılı olduğu öne sürülen bütün okullar ve üniversiteler kapatıldı. Öğrenciler başka okul ve üniversitelere kaydırılıyor.
NİJERYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 17, ayrıca bir de üniversite var.
Öğrenci sayısı: 4,700 (bu öğrencilerin yüzde 17'si burslu).
Son durum: Türkiye'nin taleplerine karşın okullar hala açık. Ancak okullar, isimlerindeki Türkiye atıflarını kaldırdı.
TANZANYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 10
Son durum: Okulların kapatıldığına ilişkin bir bilgi yok. Türkiye'nin bu ülkedeki büyükelçiliği Facebook hesabından bu okulların kapatılması çağrısı içeren bir mektup yayınladı.
KENYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 7
Öğrenci sayısı: 2,000
Son durum: Okulların tamamı açık, Türkiye kapatılmaları çağrısında bulunuyor.
SOMALİ
Gülen bağlantılı okul sayısı: 3
Öğrenci sayısı: 1,000
Son durum: Okulların tamamı darbe girişiminden sonra kapatıldı ve Türk öğretmenler geri gönderildi. Şimdi okulların yeni bir yönetim altında Somalili öğretmenlerle eğitime devam ettikleri bildiriliyor.
IRAK
Gülen bağlantılı okul sayısı: Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde aralarında ilk ve orta dereceli okullarla bir üniversitenin de bulunduğu toplam 37 eğitim kurumu var.
Öğrenci sayısı: 40 bin
Son durum: Türkiye'nin talebi üzerine okulların yönetimlerinin tamamı değiştirildi.
AZERBAYCAN
Gülen bağlantılı okul sayısı: 11, ayrıca bir de üniversite.
Son durum: Okullar 2014'te Milli Eğitim Bakanlığı'nın kontrolüne geçti. Kapatılan üniversite de Temmuz ayında yeni bir yönetim altında yeniden faaliyete başladı.
KIRGIZİSTAN
Gülen bağlantılı okul sayısı: 21
Öğrenci sayısı: 12,500
Son durum: Kırgızistan hükümeti Türkiye'nin okulların kapatılması taleplerini reddetti
TACİKİSTAN
Gülen bağlantılı okul sayısı: dört kentte 6 okul
Son durum: Hükümet okulları devraldı, isimlerini de değiştirdi.
AFGANİSTAN
Gülen bağlantılı okul sayısı: 20
Öğrenci sayısı: 8 bin (Bunların yüzde 30'u burslu)
Son durum: Okullar hala açık, Türkiye'den resmen kapatma talebi ulaştığına dair bilgi yok, ancak ailelerin kaygılı oldukları bildiriliyor.
PAKİSTAN
Gülen bağlantılı okul sayısı: 28
Öğrenci sayısı: 11 bin (Öğrencilerin yüzde 25'i burslu)
Son durum: Türkiye'nin okulların kapatılması çağrısının ardından 23 Türk öğretmen görevlerinden alındı.
KAMBOÇYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 3 (ayrıca bir de üniversite var)
Son durum: Türkiye'nin taleplerine karşın okullar açık.
TAYLAND
Gülen bağlantılı okul sayısı: 4
Öğrenci sayısı: 2 bin
Son durum: Okullar açık, ama Türkiye Büyükelçiliği kapatılması çağrısında bulunuyor.
ENDONEZYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 9
Öğrenci sayısı: 2 bin
Son durum: Okullar hala açık, Türkiye kapatılmaları çağrısında bulundu.
RUSYA
Gülen bağlantılı okul sayısı: 7
Son durum: Tataristan'daki okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Ülke genelinde 43 okul 2008'de kapatıldı.