TBMM'nin 'tutuklu milletvekilleriyle ilgili ne yapılabilir' amacıyla 28 ülkede yaptığı araştırmadan çok ilginç bir sonuç çıktı...
Abone olTBMM, CHP, BDP ve MHP'nin tutuklu 8 milletvekiliyle ilgili süreci dünya örnekleriyle kıyaslamak için bir araştırma yaptı. 28 ülkede "milletvekillerinin yargılanması, milletvekili seçilmeye hangi durumlarda kısıltama getirildiği" gibi hususları inceleyen Meclis Türkiye gibi örneğe rastlamadı.
Dünyanın kimi ülkelerinde mahkumlar oy bile kullanmazken seçilme önünde engelin bulunmadığı ülkelerde dahi fiili olarak bir uygulama bulunmuyor. İşte Habertürk'te yer alan o ülkelerden bazılarındaki uygulamalar:
ABD: Vatana ihanet suçu dışında kongre adayı veya üyesi olunmasının önünde yasal engel yok. Yaş, yurttaşlık ve seçildiği zaman eyalette ikamet etme şartlarını yerine getiren bir kişi seçildiği takdirde, bir iddianame ile takibat altında ya da bir suçtan mahkûm olmuş olsa bile Anayasal olarak Kongre'de hizmet edebilme hakkına sahip. Ancak pratikte bunun uygulamasına pek rastlanmıyor. En küçük şaibeye karışan isimlere bile Kongre'de yaşama şansı verilmiyor.
ALMANYA: Düşünceyi açıklama, öğretim ve toplanma özgürlükleri gibi hakların kötüye kullanılması sonucu Anayasa Mahkemesi temel haklardan mahrum bırakabiliyor. Vatana ihanet suçu ile birlikte demokratik hukuk devletini, dış güvenliği tehlikeye düşürme, devlet yetkilileri ve temsilcilerine saldırı, seçimlerin engellenmesi, seçimlerde hile ve yanıltmalar yapmak gibi suçlar, sabotaj ve güvenliği sarsan istihbarat girişimleri gibi ülke savunmasını tehlikeye sokan suçlarla suçlanan kişiler milletvekili olamıyor.
ARNAVUTLUK: Hapis cezası devam eden mahkûmlar sadece seçme hakkına sahip.
BELÇİKA: Medeni ve siyasi haklardan mahrum eden mahkeme kararları seçilme yeterliliğinin kaybedilmesine yol açıyor. Bazı durumlarda seçilme hakkının kaybedilmesi otomatik olarak gerçekleşirken, bazı durumlarda, örneğin ırkçılığa teşvik gibi bir suçtan mahkûm olanlarda, yargıcın ayrıca seçilme hakkının kaybedildiği yönündeki kararı bildirmesi gerekiyor.
BOSNA-HERSEK: Hapis cezası devam eden veya soruşturulan veya mahkemenin duruşmasına gelmekten kaçınan kişiler seçmen veya aday olamıyor.
GÜRCİSTAN:Mahkûm olan veya hakkında cezai kovuşturma başlatılanların seçimlerde aday olmalarını engelleyen herhangi bir yasak yok. Ancak bu şekilde aday olan da yok.
HOLLANDA: Seçim Kanunu'na göre akli dengesizlik nedeniyle yasal yetersizlikleri olduğu tespit edilenler, cezaevinde tutulanlar, mahkeme kararıyla oy kullanma hakkından, çocuklar üzerindeki ebeveynlik yahut velayet haklarından mahrum bırakılanlar aday olamıyor.
İSRAİL: Temel Yasa'ya göre herhangi bir mahkeme tarafından, bu hakkından mahrum bırakılanlar veya devletin güvenliğine karşı işlenen suçtan dolayı beş yıl ya da daha fazla hapis cezası alanların seçime girebilmeleri için cezanın infazından sonra 5 yıl geçmesi gerekiyor.
SLOVAKYA: Halen hükümlü olup cezalarını çekmekte olanlar ve hukukî ehliyeti olmayanlar oy kullanamadıkları için bu kişiler milletvekili seçilemiyor.