Dünya finans piyasalarının referans ismi Mark Mobius'tan dikkat çeken Türkiye açıklaması

Uluslararası Finans Yatırımcısı Mark Mobius, küresel düzeyde muhtemel enerji krizi ve risk süreçlerini yorumladı. Mobius, "Ukrayna Krizi Türkiye gibi ülkelerin yatırım değeri açısından öne çıkmasına sebep olacak" yorumunu yaptı.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali dünya piyasalarını alt üst etti. Kriz özellikle enerji fiyatlarında kendisini hissettirmeye başladı.

Peki bundan sonraki süreçte neler bekleniyor? Dünya finans piyasaları için referans bir isim olan Mark Mobius, Ukrayna Krizi'yle ilgili olarak NTV Dış Haberler Müdür Ahmet Yeşiltepe'nin sorularını yanıtladı.

"Öncelikle Türkiye, Rusya’nın Ukrayna işgalini kınamak konusunda Avrupa ülkelerine katılarak çok yerinde bir duruş sergiledi. Bu hem Türkıye için  hem önemli hem de doğru bir hamle. İkinci olarak  bazı yönlerden  Ukrayna’daki durum, Rusya’nın yeni Afganistan’ı olarak nitelendirilebilir. Birçok yönden Rusya’nın uzun bir gerilla savaşına çekilme durumu olabilir. Bu da Rusya’nın pozisyonunu büyük ölçüde zayıflatacaktır. Batıda birçok kişi ve hükümet bunun yaşanmasından yana. Böylece Putin’in bölgedeki gücü de azalacaktır.  Elbette birçokları petrol fiyatlarının artmasından endişe ediyor. Rusya’ya birçok alternatif bulunduğundan petrol fiyatlarının artış göstereceğini sanmıyorum.

Buna ek olarak alternatif enerji kaynakları da mevcut. Suudi Arabistan petrol arzını artırarak fiyatları aşağı çekebilir ya da sabit tutabilir.  ABD’nin de petrol üretimini büyük oranda artırma kapasitesi bulunuyor.  Aynı durum doğalgaz için de geçerli. Bu yüzden bu konularda çok endişeli değilim.  Tabii ki enflasyonist bir ortamdayız. Ve tüm fiyatlar artış gösterecek, ancak enerji konusunun büyük bir sorun olacağını düşünmüyorum.

"Türkiye'de daha fazla satın alma yapabiliriz"
Unutulmamalı ki buna benzer her senaryoda kazananlar ve kaybedenler olacaktır. Örneğin, Ukrayna önemli bir buğday üreticisi.  Ama bu yıl iyi mahsül alınamayacak. Bu durum Avustralya gibi buğday ihracatçısı diğer ülkelerin işine gelecek. Daha iyi bir konumda olacaklar. Bu bağlamda bazı ülkelerin diğerlerine kıyasla daha fazla çıkar sağlayacağını söyleyebiliriz. 

Şu anda Rusya’nın çevresindeki Doğu Avrupa ülkeleri de sorunlarla karşı karşıya. Rusya’nın Ukrayna’da amacına ulaşması halinde bölgedeki gücünü daha da artırmasından endişe ediliyor. Bu ülkeler de yatırımcıların ayrılması gibi olumsuzluklarla karşılaşacak. Ancak bizim değerlendirmemiz Rusya’nın başarılı olmayacağı yönünde. Bu sebeple bölge ülkelerindeki yatırımlarımızı koruyacağız.  Bildiğiniz gibi Türkiye’de de yatırımlarımız var ve bunları elimizden çıkarmayı düşünmüyoruz. Fiyatların düşmesiyle daha fazla satın alma da yapabiliriz. Bu sebeple Türkiyenin pozisyonu bizi endişelendirmiyor.

Ukrayna’daki saldırganlığı sebebiyle, Rusya’nın diğer partnernerinin de çok iyi bir durumda olacağını sanmıyorum. Rusya bağlantılı kim varsa artık uluslararası toplum tarafından kınanıyor. Ve bu da büyük bir sorun.

"Rusya'daki yatırımı Türkiye çekebilir"
Sayın Mobius yatırım alanlarına baktığımızda; nerelerde sıkıntı görüyor, nerelerde yatırım imkanı buluyorsunuz. Malum , Türkiye ile Rusya ilişkileri en zor dönemlerde bile karşılıklı ticarette köprüleri atmadı; hele ki enerji ve turizm alanlarında. Büyüyen pazarlar arasında sizce  Türkiye bu krizden bir fırsat çıkarır mı? Yatırımcılar için daha cazip hale gelebilir mi

Türkiye’nin cazibesini koruyup daha da artırıcağına inanıyorum. Rusya’nın imkanları yatırımcılar için kapanmış vaziyette. Artık Rusya’da yatırım yapmak imkansız hale geldi,  Türkiye ve diğer büyüyen piyasalar tüm bu yatırımı çekecektir.  Ayrıca, unutmamalı ki pandemi önlemlerinin gevşetilmesiyle  dünya’daki birçok turistin ülke dışı seyahat imkanı oluşuyor. Bence bu  yıl Türkiye, dünyadan gelen  turizm akışından daha  büyük ölçüde faydalanacaktır.  Özellikle buradan, Ortadoğu’dan. Şahsen ben 2 ay önce Dubai’den Türkiye’ye geldim ve bunu daha sık yapmayı planlıyorum.

"Petrol fiyatlarını nfırlayacağını düşünmüyorum"
Petrol fiyatlarının fırlayacağını düşünmüyorum. Dramatik bir yükseliş öngömüyorum zira birçok alternatif mevcut.  Unutmayın ki petrolün varil fiyatı 100 doların üzerine çıktığında rüzgar ve güneş enerjisi gibi alternatif enerji kaynakları çok cazip hale geliyor.  Fiyat artışının orta düzeyde gerçekleşeceğini ve enflasyon seviyesinde seyredeceğini düşünüyorum. Dolar cinsinden enflasyon yıllık yüzde 7-8 civarında bulunuyor.  Petrolde de benzer bir artış beklenebilir.

Sorun Rusya’nın vanaları kapatması değil. Asıl problem ödemenin nasıl yapılacağı. Çünkü tüm bu ödeme mekanizmaları kapatılmış durumda.  Almanya’nın adımları rus doğalgazından mahrum kalmaya hazırlıklı olduklarını gösteriyor.  Doğalgaz konusunda da ortadoğu’nun da aralarında olduğu birçok alternatif var. Katar doğalgaz ihracatçısı. ABD’de  büyük ihracatçılar arasında.  Rusya’ya doğalgaz alternatifleri de çıkacaktır. Avrupa zorlukla da olsa idare edecektir diye düşünüyorum. Zorlukla diyorum çünkü şu ana kadar Rus petrolü ve doğalgazına büyük bir bağımlılık hali mevcuttu.