Duman zehirlenmesine karşı öneriler

Sinama yangını ile gündeme gelen duman zehirlenmesine karşı ne yapmalı. Hangi yolu izlemeli? Avrupa Acil Tıp Birliği İkinci Başkanı Ülkümen Rodoplu açıkladı.

Avrupa Acil Tıp Birliği İkinci Başkanı Ülkümen Rodoplu, vücutta her yere kolayca geçen, duman yani karbonmonoksit gazı ile zehirlenmenin çok kolay olduğunu belirterek, kansızlığı olanlar, kronik bronşitli hastalar, kalp ve damar sistemi hastaları, yeni doğanlar ve hamilelerin bu gazdan daha çok etkileneceğini bildirdi. Rodoplu, yaptığı yazılı açıklamada, İstanbul Dolmabahçe'de bir sinemada yaşanan yangının ardından 169 kişinin duman zehirlenmesi ile karşı karşıya kaldığını hatırlattı. Olaydan bu kadar çok kişinin etkilenmesinin en önemli nedeninin panik olduğunu kaydeden Rodoplu, söndürme sırasında çıkan dumanın da çok sayıda kişiyi etkilediğini ifade etti. Rodoplu, bu tür olaylarda itfaiye ekibinin söndürme işlemini buna göre dikkatlice yapması gerektiğini kaydetti. Duman zehirlenmesinin, aslında kış aylarında sıkça rastlanan önemli bir acil sağlık sorunu olduğunu vurgulayan Rodoplu, şöyle devam etti: ''Burada söz konusu olan, karbonmonoksit (co) zehirlenmesidir. CO gazı, vücudumuzda her yere kolayca geçebilir. CO, kanımızda bulunan ve oksijen taşıyan hemoglobin adını verdiğimiz maddeye bağlanması çok kolay olan gazdır. Dolayısıyla bu gazla zehirlenmek çok kolaydır. CO gazı renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. Bu yüzden de fark edilmesi zordur. Tanınması ve fark edilmesi zor olduğundan zehirlenmeleri de çok ağır ve öldürücü olur.'' Rodoplu, kansızlığı olanlar, kronik bronşitli hastalar, kalp ve damar sistemi hastalarının, yeni doğanlar ve hamilelerin risk grubunda olduğunu bildirdi. Rodoplu, bu kişilerin zehirlenmesinin daha kolay ve sonucun daha öldürücü olacağını ifade etti. Bütan gazı, kömürle çalışan soba, ocak ve diğer ısıtıcılar, otomobil egzozundan çıkan duman dahil her türlü dumanın bu tür zehirlenmeye neden olacağını belirten Rodoplu, kapalı bir ortamda 15-20 dakika çalıştırılan bir aracın egzozundan çıkan CO gazının da öldürücü düzeylere ulaşabileceğini bildirdi. Zehirlenmede ilk belirtilerin, baş ağrısı, sarhoşluk hissi, kulak çınlaması, yorgunluk ve bulantı olduğunu belirten Rodoplu, hastada ayrıca düşünmede güçlük, göğüs ağrısı, çarpıntı, uyuşma, deride renk değişikliği (kiraz kırmızısı), görme bozuklukları ve karın ağrısı görülebileceğini kaydetti. İLKYARDIM Duman zehirlenmesiyle karşılaşıldığında, ilk olarak çevre güvenliğinin sağlanmasını öneren Rodoplu, ilkyardım konusunda şu uyarılarda bulundu: ''CO gazı renksiz ve kokusuz bir gaz olduğundan fark edilmeyebilir. Ortamı havalandırın, etkilenmiş ya da zehirlenmiş olanları hareket ettirebiliyorsanız temiz havaya çıkartın. Vakit yitirmeden 112 Ambulansı arayın. Yangın sonrasında ayakta kalmayın. Yerde sürünerek binayı terk etmeye çalışın. Ayakta koşarak, panik halinde hareketle duman zehirlenmesinin daha hızlı ortaya çıkacağını unutmayın. Kişinin bol oksijen almasını sağlayın, hastanın uyanıklığını sağlamak için yüzüne su serpilebilir. Bilinci yerinde ise sık ve derin nefes almasını önerin. Gerekiyorsa, kalbi ve solunumu durmuşsa, temel yaşam desteği uygulayın. Bunun için mutlaka eğitim almış olmalısınız. Kazazedenin yüzde 100 oksijene ihtiyacı olacağından mutlaka bu imkanların sağlanacağı bir hastaneye naklini sağlayın.''