Dövizli alacağı olanlar Vergi Ödeyecek…
Döviz borcu olanlar kur artışı nedeniyle çoğalan borçlarını nasıl ödeneceğini kara kara düşünmekte iken, döviz alacağı olanları da ‘nasıl tahsil edeceğim, alabilecek miyim?’ endişesi sarmış durumda.
Son günlerin en çok konuşulan konularından biri de döviz kurlarındaki artış.
Hem de bu artış döviz cinsinden borcu olanların uykularını kaçıracak cinsten.
Döviz borcu olanlar kur artışı nedeniyle çoğalan borçlarını nasıl ödeneceğini kara kara düşünmekte iken, döviz alacağı olanları da ‘nasıl tahsil edeceğim, alabilecek miyim?’ endişesi sarmış durumda.
Döviz kurundaki hareketliliğin etkilediği bir diğer kesim de ticari işletmeler.
Bu hareketlilik hesabında döviz cinsinden parası olan, döviz alacağı veya borcu olan işletmeleri de yakından ilgilendiriyor. Neden derseniz…
Vergi Usul Kanunu’nda “Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Bu madde hükmü senetli ve senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir.” yazan bir madde var. ( VUK Md. 280)
Bu maddeye göre, kasasında veya bankasında döviz cinsinden parası olan şirketlerle, döviz cinsinden alacağı olan işletmeler kur artışı sebebiyle geçici vergi dönemlerinde daha fazla vergi ödüyor.
KASA VEYA BANKASINDA DÖVİZİ OLANA VERGİ
Örneğin; (X) Anonim şirketinin 05.01.2018 tarihinde banka hesabında 500 bin doları bulunmaktadır. Bu tarihte dolar kuru 3,76 TL’dir. Şirket, hiç işlem yapmadığından 500 bin dolar 31.03.2018 tarihinde aynı şekilde durmaktadır. Bu tarihteki kur ise 3,95 TL’dir.
(X) Anonim şirketi 2018 yılının ilk üç ayında hiçbir iş yapmamış ve gelir elde etmemiş olsa da ‘Kurum Geçici Vergi Beyannamesinde’ bankasındaki 500 bin doların kur farkı için 95 bin TL kazanç gösterecek. Bu kur farkı kazancı üzerinden de vergisini ödeyecek.
DÖVİZLİ ALACAĞI OLANA DA VERGİ
Kur farkından kaynaklanan kazanç sadece şirketlerin kasa ya da bankada mevcut döviz tutarları için değil, işletmelerin döviz cinsinden olan alacakları için de geçerli.
Yukarıda yazdığım örnekteki 05.01.2018 tarihinde, yurt dışı satışı nedeniyle 500 milyon dolar alacağı olan ve 31.03.2018 tarihi itibariyle bu alacağını henüz tahsil edememiş bulunan (X) Anonim şirketi, kur artışı nedeniyle, tahsil edemediği alacağı için "kur farkı kazancı" beyan edecek. Kur farkına ait geliri de 17.05.2018 tarihinde de Kurum Geçici Vergi ile ödeyecek.
DÖVİZLİ BORCU OLAN DAHA AZ VERGİ ÖDEYECEK
İşlemelerin döviz cinsinden borçları mal ve hizmet alımı yaptığı işletmelere olabileceği gibi banka ve diğer finans kurumlarından kullanılan kredilerden de kaynaklanabiliyor. VUK Md. 280’ göre dövizli borçlar da borsa rayicine göre değerleneceğinden geçici vergi dönemlerinde dövizli borcu olan işletmeler kur farkından kaynaklanan tutarları ‘kur farkı gideri’ olarak yazabilecek. Bu tutarı diğer gelirlerinden indirebileceğinden ya daha düşük vergi ödeyecek ya da duruma göre hiç vergi ödemeyecek.
Özetle; kurdaki artış devam ettiği sürece mevcutta dövizi veya döviz alacağı olan işletmelerin vergisi artacak, döviz borcu olanların vergisi ise ya daha düşük olacak ya da hiç olmayacak.
NOT: Soru ve görüşleriniz için iletisim@ozkantastan.com adresine mail atabilirsiniz.