Döner sermaye bereketi

Kamu kuruluşları bünyasinde kurulan döner sermayaler, devlet gibi çalışıyor. Hem kendine gelir sağlayan kurumlar hem de hazineye para akıtıyorlar.

Kamu kuruluşları bünyelerinde faaliyet gösteren döner sermayeler, kendilerini ve Hazine'yi ihya ederken, çalışanlarına da katkı sağladı. A.A muhabirinin Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürü Ömer Duman'dan aldığı bilgiye göre, 2004 yılı sonu itibariyle Türkiye'deki toplam döner sermayeli kuruluş sayısı 1429 olarak tespit edildi. Bunların 1052'sinin genel bütçeli, 377'sinin de katma bütçeli kuruluşlara bağlı faaliyet gösterdiği anlaşıldı. Bünyesinde en fazla döner sermaye işletmesi barındıran kuruluş ise 484 döner sermaye işletmesi ile Milli Eğitim Bakanlığı oldu. Bunu 247 döner sermaye ile Orman Genel Müdürlüğü, 193 döner sermaye ile Sağlık Bakanlığı, 187 döner sermaye ile de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı izledi. Sağlık Bakanlığı bünyesindeki döner sermaye işletmelerinin 192'si sağlık kurumlarından, biri de trafik hizmetleri kuruluşundan oluştu. Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesindeki döner sermaye işletme sayısı 84, üniversiteler bünyesindeki döner sermaye sayısı da olarak saptandı. KATRİLYONLUK GELİRLER Genel ve katma bütçeli kuruluşlar nezdinde faaliyet gösteren 1429 döner sermaye işletmesi, geçici verilere göre, geçen yıl 9 katrilyon 8 trilyon 757 milyar 675 milyon lira gelir elde etti. Buna karşılık döner sermayelerin toplam gideri, 6 katrilyon 31 trilyon 35 milyar 319 milyon lira olarak belirlendi. 2003 yılında 6 katrilyon 692 trilyon 922 milyar 945 milyon lira gelir sağlayan döner sermayelerin toplam gelirlerinde böylece 2004'de yüzde 34.6'lık bir artış kaydedildi. 2003 yılında 5 katrilyon 404 trilyon 635 milyar 248 milyon lira harcama yapan döner sermayelerin giderlerindeki artış ise yüzde 11.6 olarak gerçekleşti. HAZİNE'Yİ DE İHYA ETTİLER Döner sermaye işletmelerinin Hazine'ye aktardıkları kaynak tutarı da sürekli artan bir gelişme gösterdi. Halen ağırlıklı olarak gelirlerinin yüzde 15'ini Hazine'ye veren döner sermaye işletmeleri kanalıyla Hazine'ye akan para, 1998 yılında 48 trilyon 309 milyar, 1999 yılında 86 trilyon 372 milyar, 2000 yılında 146 trilyon 886 milyar, 2001 yılında da 270 trilyon 610 milyar lira oldu. Bu rakam, 2002 yılında 383 trilyon 543 milyar liraya, 2003 yılında 606 trilyon 946 milyar liraya, 2004 yılında ise 1 katrilyon 91 trilyon 554 milyar liraya yükseldi. ÇALIŞANLARA KATKI PAYI ÖDEMELERİ Bu arada döner sermaye işletmeleri, 2004 yılında 301 bin 465 kurum personeline de 1.2 katrilyon lira tutarında katkı payı ödedi. Katkı payı alanların 222 bin 287'sini Sağlık Bakanlığı çalışanları oluşturdu. 222 bini aşkın sağlık çalışanına yıl içinde ödenen katkı payı toplamı da 740 trilyon lira olarak gerçekleşti. Böylece Sağlık Bakanlığı'nda çalışan başına ortalama 3 milyar 333 milyon 333 bin lira katkı payı verildi. Katkı payı ödemelerinde ikinci sırada ise üniversiteler yer aldı. 48 bin 321 üniversite personeline ödenen toplam katkı payı da, 271 trilyon lirayı buldu. Bu şekilde üniversite çalışanlarına kişi başına ortalama 5 trilyon 645 milyar 833 milyon lira katkı sağlandı. Döner sermayelerinden katkı payı alan diğer kuruluş çalışanları ise Tarım veKöyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu personeli olarak sıralandı.