Donbas krizi nedir? Donbas Rusya'ya mı Ukrayna'ya mı bağlı? Donbas'ta kim ne istiyor?
RUSYA lideri Putin, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıma kararı aldı. Putin gece geç saatlerde de Rus ordusuna iki bölgeye girip korumaya almaları emri verdi. Dünya ayağ kalkarken savaş kapıya iyice dayandı. Donbas neresi? Donbas krizi nedir? Donbas'ta kim ne istiyor? Donbas neden bu kadar önemli? Krizde buraya nasıl gelindi? İşte cevapları...
Rusya lideri Putin, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıma kararı aldı. Karar dünyada tepkiyle, Donbas bölgesinde ise sevinçle karşılandı. Peki süreçte bu noktaya nasıl gelindi, Donbas neden bu kadar önemli? Sorunun yanıtı 4 ana başlıkta toplanıyor.
1 -Rusya ile Ukrayna arasındaki sorunun temeli nedir?
Rusya ile eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan Ukrayna'nın arası, Kiev yönetiminin Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı. Kiev'de iktidara gelen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı'ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Ortaklık Anlaşması'nı askıya aldığını açıkladı. Bu karar, Ukrayna tarihinde derin krizlerin başlangıcı oldu. 2013 yılını "meydan olayları" ile uğurlayan Ukrayna yeni yılı iç karışıklıkla karşıladı. Bağımsızlık Meydanı'nda aylarca toplanan binlerce Batı yanlısı Yanukoviç'in kararını protesto etti. Rusya yanlılarının da sokaklara çıkmasıyla zaman zaman çatışmalar yaşandı. Olayların kontrolden çıkması üzerine dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçmak zorunda kaldı. Coğrafi olarak Avrupa ile Rusya arasındaki Ukrayna'nın insanları da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü.
Olaylar Kırım ve Donbas'a sıçradı. Kırım Parlamentosu askeri üniformalı, üzerlerinde hiçbir sembol ya da simge bulunmayan "silahlı, yeşil adamların" baskısıyla Kırım’ın Rusya’ya ilhakını sağlayacak referandumu yapma kararı aldı. Yerli halk olan Tatarlar ve Ukraynalıların karşı çıkarak katılmadığı 16 Mart 2014'teki tartışmalı referandumun ardından Kırım, Rusya tarafından yasa dışı ilhak edildi. Rusya yanlılarının işgali Kırım'la da kalmadı. Ukrayna'nın doğusundaki şehirlerde Rusya yanlısı ayrılıkçılar sözde devletlerini ilan etti. Donbas denilen bölgede Rusya yanlılarının yasa dışı yönetimleri yaklaşık 7 yıldır sürüyor.
2- Donbas neden Ukrayna'nın kontrolünde değil?
Ukrayna'da Rus kökenli nüfusun yoğun bulunduğu Donetsk ve Lugansk (Donbas) bölgelerinde Şubat 2014'te ayrılıkçı gruplar ağır silahlarla hükümet yanlısı birliklere saldırdı. Ukrayna ordusundan bazı silahları ele geçiren ayrılıkçılar, Kiev yönetimine göre, önemli silah ve mühimmat desteğini Rusya'dan gördü. Ayrılıkçılar sözde halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014'te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturdu.