Dolar neden yükseliyor işte cevabı: Çünkü ABD 1 trilyon doları cayır cayır yakıyor!

ABD, 2008 yılında tüm dünyayı etkileyen büyük kriz zamanında 200 yıllık tarihinde bastığı paranın dört katını basıp piyasaya sürmüştü. Krizi atlatan ABD, şimdi de bastığı bu paraların en az 1 trilyon dolarını piyasadan çekip yok ediyor.

2008 krizine gelene kadar tarihinde sadece 870 milyar dolar baz para basan ABD Merkez Bankası, 2008'de tüm bankacılık sistemi batma noktasına gelince Amerikan Merkez Bankası FED, bu miktarı bir kaç yıl içerisinde 4 trilyon doların üzerine taşımıştı. Dünyanın diğer önemli merkez bankaları da ’quantitative easing’ (QE) adı verilen bu operasyonda, ABD'yi takip etmişti. Bazı kaynaklara göre, toplamda basılan baz para, 20 trilyon doları bulmuştu. QE operasyonuna, tüm dünyada ciddi faiz indirimleri de eşlik etmişti.

PARA YAKMA OPERASYONU 2017'DE BAŞLADI... 2016 yılından itibaren ABD önce faizleri artırmaya başladı. Bir sonraki adım olarak da 2017 yıl sonunda piyasaya verilen Merkez Bankası parasının geri çekilmesi operasyonu yani quantitative tighting (QT) başlatıldı. ABD, 2017 ekim ayında sessiz sedasız yine tarihin en büyük para yakma (QT) operasyonunu başlattı. Bu operasyon, kademeli olarak artacak şekilde tasarlanmıştı.

10'AR MİLYON DOLARLA BAŞLADI, 40 MİLYAR DOLARA ÇIKTI... Ekim-kasım-aralık 2017 döneminde piyasadan her ay 10'ar milyar dolar çekildi. 2018 ilk çeyreğinde, bu miktar aylık 20 milyar dolara, ikinci çeyrekte aylık 30 milyar dolara, üçüncü çeyrekte ise aylık 40 milyar dolara yükseltildi. Ekim ayında ise piyasadan çekilecek dolar miktarı aylık 50 milyar dolara çıkarılıyor.

ŞİMDİYE KADAR 300 MİLYAR DOLAR YAKILDI... FED yaptığı açıklamada, bundan sonra ABD Borsası çökmediği sürece piyasadan her ay 50 milyar dolar çekip yok etmeye devam edeceğini belirtmişti. Bu plana göre, 2018 Ekim ayına kadar FED, 300 milyar dolar yakmış oldu. Planda bir değişiklik olmadığı takdirde FED'in yakacağı dolar miktarı 2019 sonunda yaklaşık 1 trilyon dolara ulaşacak.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN PARA BİRİMLERİNİ ZAYIFLATTI... Tarihin gördüğü en büyük para yakma (QT) operasyonu ise piyasalarda dalgalanmalara neden oldu. zerohedge.com sitesinin hesaplamalarına göre 2018'in ilk yarısında dünya borsalarında 10 trilyon dolarlık kayıp yaşandı. Üstelik bu dönem geçen hafta yaşanan büyük kayıpları kapsamıyor. Faiz artışları ve QT'in bir başka negatif etkisi de doları güçlendirmesi ve cari açığı olan Arjantin, Türkiye, Güney Afrika ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini ciddi şekilde zayıflatması oldu.

DİĞER MERKEZ BANKALARI HENÜZ BAŞLAMADI... Para basma operasyonunuda daha önce ABD'yi takip eden dünya merkez bankaları para yakma operasyonuna henüz geçemedi. Ancak, başta Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Japonya Merkez Bankası (BOJ) piyasaya verdikleri para miktarını azaltıyorlar. Böylece, 2019 yılı başında merkez bankalarının dünya piyasalarına verdikleri para negatife dönecek. Yani sadece ABD'den değil; küresel piyasadan para çekilmeye başlanmış olacak.