Dolar neden geriliyor? Kuru düşüren 8 etmen

Dolar/TL bir süredir oldukça dar bantta işlem gördüğü 8,50 seviyesinin altına inmesinin ardından hazirandan beri ilk kez 8,30'un altına kadar geriledi.

Dolar/TL kuru cuma 8,30'un altına kadar geriledi. Uzun dönem açısından yükseliş hareketi korunsa da kısa dönemli düşüş biraz derinlik kazanmaya başladı. Düşüşe etki eden bazı önemli nedenler şu şekilde sıralanıyor:

- ABD Merkez Bankası (FED) toplantısı sonrası FED Başkanı Jerome Powell'den gelen piyasa dostu açıklamalar ve erken parasal sıkılaştırma olasılığının zayıfladığı algısının öne çıkması. Bu gelişmeye bağlı olarak piyasaların yakından izlediği ABD 10 yıllık bono faiz oranı yüzde 1.33 seviyesinden 1.22 seviyesine geri çekildi. Ayrıca Dolar Endeksi 93.1 seviyesinden 91.8 seviyelerine kadar geriledi. Dışarıda ABD dolarındaki değer kaybı iç piyasalarda dolar/TL kuru üzerinde zayıflamaya neden oldu.

- FED toplantısı sonrası piyasalardaki iyimserlik ve güvenli liman ihtiyacının nispeten azalmasıyla risk iştahının artması ve bu durumun döviz kurlarında kâr satışlarını beraberinde getirmesi.

Sıcak para

- Türkiye'den yabancı portföy yatırımlarında (sıcak para) çıkışların durması ve yüksek faiz etkisiyle tahvil bono (DİBS) ağırlıklı olmak üzere yerini az da olsa girişlere bırakması.

- Pandemiye bağlı kısıtlamaların kaldırılmasıyla turizm gelirlerinde artış beklentisi. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre haziranda yabancı turist sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 853.4 oranında arttı. Geçen yılın pandemi şartları nedeniyle ekonomilerin kapalı olduğunu dikkate alırsak bu oranda baz etkisini de hesaba katmak gerekecek.

İhracat rekoru

- Dış ticaret açığındaki azalma. Küresel ekonomideki toparlanmaya TL'nin değer kaybının da eklenmesiyle ihracat artışları ve dış ticaret açığındaki gerileme sürüyor. Temmuz ayında Türkiye ihracatı rekor kırarak Cumhuriyet tarihinde ilk defa yıllıkta 200 milyar doları geçti ve 201,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu durumun cari işlemler dengesine de olumlu yansıyacağı öngörülüyor.

- Bankalardaki döviz mevduat hesabında yükselişin ivme kaybetmesi. Bankalardaki döviz mevduatında ocak ayında 236 milyar dolar seviyesi görülmüştü. Ocaktan bu yana 221-236 milyar dolar bandında hareket ediyor.

Brüt rezervler

- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) brüt rezervlerindeki artış. Nisan ayında 87,4 milyar dolara kadar çekilmişti. 23 Temmuz itibariyle 104,4 milyar dolar olarak açıklandı.

- TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun 'enflasyon raporu' sunumunda yabancı ülke merkez bankalarıyla yeni bir swap anlaşması görüşmelerinin devam ettiği yönündeki açıklamaları. Swap anlaşması söz konusu olursa tutarı da ayrıca önemli olacak. Ayrıca IMF'den gelmesi olası SDR desteğini de olumlu yönde dikkate almak gerekebilir.