Dolar kurundaki artış sürecek mi? Ekonomistlerden flaş açıklamalar geldi

Doları kuru 15. 34 TL seviyelerine tırmandı. Döviz kurundaki yükselişle ilgili ekonomi yazarı Uğur Gürses, 'Kısıtlamayla dövizle olan mal ve hizmet talep görür, dövize talep olur bugünden almaya başlar. KKM ile durduramazsın.” dedi.

Türk Lirası'ndaki değer kaybı hafta ortasında da devam ediyor. Kur korumalı mevduatın açıklandığı 20 Aralık'tan beri ilk kez 15 TL'yi hafta başında aşan dolar/TL,  bugünün ilk bölümünde 15,38'in üzerini gördükten sonra 15,30'un hemen üzerinde dengelendi. Bu hafta benzer grafikleri çizen Euro/TL de 16,26'yı gördükten sonra 16,20'lerde işlem görüyor. 

Geçen haftadan beri dolar karşısında yaklaşık yüzde 4 değer kaybeden TL'nin son bir aydaki değer kaybı ise son bir kaç günde yaşanan kayba eşit. Benzer para birimlerinde ise son bir ayda yüzde 10'a ulaşan kayıplar görülüyor.

TL'de değer kaybı devam edecek mi?
Reuters'ın ulaştığı bankacılar, TL'nin önümüzdeki günlerde de değer kaybetmeye devam etmesini beklerken, kamunun değer kayıplarına izin vermemesi halinde TL'nin değerini korumak için rezervlerinden ya da ihracatçılardan elde ettiği dövizlerden çok daha yüksek miktarda kullanması gerekeceğini, bunun da sürdürülebilir bir politika olmayacağına dikkat çekiyorlar.

Kısıtlamalar talebi öne çekiyor
Ekonomi yönetiminin döviz işlemlerine yönelik getirdiği uygulamalar ise hem vatandaşın hem de şirketlerin döviz talebinin öne çekilmesi sonucunu da doğuruyor. Uzmanlar kısıtlamaların beklentiyi bozarak daha sıkı adımların atılabileceği endişesiyle talebi artırdığını belirtiyor.

İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen doların tüm dünyada arttığına dikkat çekerek “Türkiye vahşi finansal baskılama ve bozuk dış dengesiyle şoklara açık durumda. Açıklanan önlemler kalıcı bir çözüm getirmez” diye konuştu.

Temel politika yanlış
Dünya gazetesinde yer alan habere göre ekonomi Yazarı Uğur Gürses, şunları söyledi: “Havuzun dibi delik olunca kovayla su taşı, bardakla dök olmaz. Temel politika yanlış. Reel faiz 30 puan negatifken ne yapsan boş. Döviz de satsan sonu yok yasak da desen sonu yok. Sonuçta su akar mecrasını bulur. Bundan sonra da devam eder yükseliş. Kısıtlayıcı kurallar koydukça da bu işlem yasak elma haline gelir ve bu döviz bitiyor mu bitti mi bundan sonra hangi adım gelir kaygısıyla gelir vatandaş da şirketler de yani döviz ödemesi olanlar ithalat yapanlardan daha fazla talep olur. Peki neden şimdi? En önemli etken Fed. Geçen yıl ekim kasım ayında Fed’in bizi etkilemeyeceği ve 2023’ten önce faiz artırmayacağı yorumları yapılıyordu. Fed 25-50 hatta 75 gündemde faiz artırıyor. Dış dünyada tahvillerin faizleri yükseliyor, hisse senetlerinde düşüş var. Piyasa şuna ikna olmuş durumda Fed gümbür gümbür faiz artıracak. Bizde bunu göremeyen ekonomi yönetimi reel faizi negatife getirdi. Kısıtlamayla da dövizle olan mal ve hizmet talep görür, dövize talep olur bugünden almaya başlar. KKM ile durduramazsın.”

Dolar daha da güçlenmeye aday
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, hareketlenmenin temelde dışarı kaynaklı ve Türkiye’ye yansımaları olduğunu düşündüğünü belirtti. Aslanoğlu şöyle konuştu: “ABD tahvil faizlerindeki sert yükseliş bütün piyasaları çok tedirgin ediyor. Geçmişte hep enflasyonun üzerinde kalan tahvil faizlerinin benzer bir harekete geçmesi çok tehlikeli olur. Baz senaryo değil ama böyle bir olasılık var. Beklenen enflasyonun bile üzerine gitmeye kalksa bitmemiş bir hareket var görünüyor. İskonto oranı bilinemeyince borsalar fiyatlama yapamıyor ve aşağı gidiyor. Bir süre sonra tüm varlıklara daha çok yansıyabilir. Özetle küresel risk iştahı bayağı düştü, dolar güçleniyor daha da artmaya aday. Güvenli limana yönelme eğilimi bizden para çıkışına yol açıyor görünüyor. Kur riski almak istemeyen reel sektör talebi de buna eklenmiş görünüyor. Kurdaki hareketin temel nedeninin bunlar olduğunu düşünüyorum. Dengeleme açısından kura müdahale de azalmış olabilir. Kısa vadede hareket devam edebilir ama şu aşamada çok güçlü olacağını zannetmiyorum. ABD tahvil faizleri dengelenene kadar stres devam edebilir.”

Bankalara yeni uygulama geliyor
Bankalara getirilen uygulamalar dikkat çekici. Geçen haftalarda döviz işlemlerinin mobil ve internet kanallarından yapılması istenirken dün de Merkez Bankası ve BDDK bankalardan döviz işlemlerini piyasanın likit olduğu saat 10:00-16:00 saatleri arasında gerçekleştirilmesini istedi. Bu uygulama aile likiditenin düşük olduğu saatlerde TL'deki oynaklığın azaltılması amaçlanıyor. Ancak aynı zamanda bu durum kamunun da TL’de daha fazla bir değer kaybı beklediğinin habercisi olarak yorumlanıyor.