Dolar-Euro savaşı

2002 yılının Aralık ayında euro uzun bir aradan sonra ilk kez ABD Doları'nı değer olarak geçti ve sürekli prim yapıyor.

Euro'nun gücü Avrupalı ihracatçı şirketleri zorlamaya başladı. ABD Hazinesi'nin bilinçli olarak doların değerini düşük tuttuğuna inanılıyor ABD Dolan, 2002 yılının son günlerine kadar euro'nun önünde gidiyordu. Irak Savaşı'nın uzun süreceği, Saddam'ın direneceği ve savaşın maliyetinin ABD ekonomisi üzerinde ağır tahribat yaratacağına dair düşüncelerin desteği ile euro, 2003 yılı başından itibaren dolar karşısında hızla güçlenmeye başladı. Euro o gün bu gündür gücünü artırarak sürdürüyor. Üstelik Irak Savaşı tahminlerin çok öncesinde bittiği, maliyetinin de sanıldığı gibi 100 milyar dolarları bulmadığı halde... Peki, euro dolar karşısında bu gücünü daha ne kadar sürdürecek? Bugünlerde 1.15'i geçen parite, iddia edildiği gibi 1.20'lere hatta 1.40'lara kadar çıkabilir mi? Türkiye'de dövizin seyri ne olacak? Herşeyden önce bir ülkedeki reel faiz oranı ne kadar yüksekse, o ülkenin parası o kadar değerlenir. Türkiye verilerine baktığımızda, TL'nin hala yüzde 20'nin üzerinde reel faize sahip olduğu görünüyor. Savaş riskinin bittiği, siyasi risk algılamasının da düştüğü bir havada bu reel faiz elbette yatırımcılara çok cazip geliyor ve hızla dövizden bonoya geçiş oluyor. Döviz bozduruldukça da TL değerlenmeye devam ediyor. Türkiye'nin bir özelliği var. Döviz arzı sadece yabancılar yoluyla olmuyor. Türkiye'de de önemli miktarda yastık altında döviz var ve bu kaynak da bu tür ortamlarda sisteme dahil oluyor. Aslında Türkiye için bakıldığında euro-dolar dengesini iki açıdan değerlendirmek gerekiyor. Büronun değerlenmesi, ihracatının büyük bir bölümünü euro bölgesine yapan Türkiye için bir avantaj. Sorun ise döviz fiyatlarının topyekün düşmesi ve TL'nin değerlenmesi. Yılbaşında yapılan tahminler euro'nun 1.1 dolara kadar çıkabileceği yönündeydi. Doğrusu kimse 1.1'den sonra 1.15'lerin de görülebileceğine ihtimal vermiyordu. Ancak geçen hafta içinde euro 1.16 doları da gördü. Avrupa'da enflasyonun düşmesi, faizlerin ise sabit kalması euroyu cazip kılıyor. Ancak bu hafta Avrupa Merkez Bankası bir faiz indirimine giderse euronun yeniden 1.1 dolar sınırına hatta biraz daha aşağıya çekilebileceği tahminleri yapılıyor. Zira euro bölgesinde de aslında işler pek iyi gitmiyor.