Dolar bahanesiyle fahiş zam yapan firmalara tepki yağıyor

Son günlerde perakende satışlardaki fahiş fiyat artışları vatandaşın tepkisine neden oldu. İthal ve yerli birçok ürüne döviz kurlarının yükselişi bahanesiyle zam yapılması dikkat çekiyor.

Yüzde 70’lere varan zamları yapan markaları almama tavsiyesinde bulunan yetkililer, bu ürünleri yüksek fiyatlarla satan market zincirlerin protesto edilmesini de istiyor. Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkanı Nihat Altay, son günlerde yaşanan döviz artışını bahane ederek ürünlerine fahiş zam yapan işletmeleri Ticaret İl Müdürlüklerine, Alo 175’e yer ve ürün olarak şikayet edilmesinin yeterli olacağını söyledi.

Salça zammı: Yüzde 70
Yeni Şafak'ın haberine göre market zincirlerinin yüzlerce ürüne yaptığı zamlar arasında dikkat çekenler, tüketiciler tarafından sosyal medyada paylaşılarak tepki gösteriliyor. Hafta başında açıklanan Ağustos ayı enflasyon açıklamasında fiyatı en çok artan ürün olan salçadaki fiyat artışı maalesef yüzde 25 ile sınırlı değil. Çeşitli marketlerde satılan TAT markalı salçanın fiyatı nisan ayında 4,95 TL iken önce 7,25 TL’ye, ardından da 8,40 liraya çıkarıldı. Domatesin en bol olduğu bir sezonda yapılan %70 oranındaki zam salçayı geçen ay fiyatı en çok artan ürün listesinin tepesine çıkardı. Çünkü geçen ay fiyatı en çok düşün üçüncü ürün domates oldu. Domatesin kilosunun yüzde 19 gerilediği bir ayda salçanın fiyatının yüzde 70 civarında artması “el insaf” dedirtti.

Bebe mamasında vurgun
Fahiş zam yapılan bebek bezi, bebek mamaları ve ıslak mendil gibi ürünlerin fiyatları da fırsatçılığı gözler önüne serdi. Migros’ta geçtiğimiz hafta 47,90 TL’den satılan Aptamil marka bebek maması bu hafta 62,90 liraya çıkarıldı. Selpak markalı 32’li tuvalet kağıdının fiyatı Migros’un sanal market sitesinde 42’90’a satılırken, bir başka satış platformu Hepsiburada.com’da 58,90 liradan satılıyor. Tüketicilerin yakın markaja aldığı aşırı fiyat artışlarına hergün yenilerinin eklenmesi dikkat çekiyor.

İçerik değişince gramajı düştü
Sosyal medyada çokça paylaşılan bir diğer ürün ise Ülker’in yulaflı bisküvisi oldu. Ürünün içerik formülünün değişmesinden dolayı 120 gram olan paket ağırlığı, geçtiğimiz yılbaşında 91 grama düşürülmüştü. Ancak bu gramaj değişikliği, kur fırsatçılarının ortaya çıktığı bir dönemde, yeniymiş gibi tekrar gündem oldu. Perakende sektöründe akla mantığa sığmayacak zamlar yoğun tepki alırken; üretici ve zincir mağaza sahipleri maliyet giderlerini ve dolar kurundaki artışı gerekçe göstererek kendini savunuyor.

Tavsiye fiyatına rağmen
Kriz fırsatçılığı ve stokçuluk yapanlara karşı engel olmaya çalışan markalar ambalaj üzerine tavsiye edilen fiyat ibaresi koysa bile fırsatçıları engelleyemiyor. Dardanel Ton’un ürettiği Ton balığı kutusunun üzerinde ‘tavsiye fiyatı’ olarak 9,90 lira yazılmasına rağmen, raf fiyatının 15,90 lira olması dikkat çekti. Uzmanlar, bu gibi kurnazlıklara karşı vatandaşları alışverişte dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.

Maliyetin bir kısmını kendimiz üstleniyoruz
Birçok ürüne zam yaptığı iddiasıyla gündeme gelen BİM’den konuyla ilgili bir açıklama geldi. Yeni Şafak’a konuşan BİM İcra Kurulu Üyesi ve CFO Haluk Dörtluoğlu, yüzde 10-15 arası zam yaptıklarını ifade etti. Bu zamların oluşan maliyet artışlarının altında bir oran olduğunu belirten Dörtlüoğlu, aradaki farkı kendilerinin üstlendiğini ifade etti. Dörtluoğlu, “Vatandaşa bunun hepsi yansıtılmadı. Fiyat artışının tamamı üretim maliyetlerinden kaynaklandı. Şirketin olarak üretim maliyetlerinin üzerinde bir artış yapılması söz konusu olmaz. Prensibimiz zaten bu şekilde” dedi.

Fırsatçıları şikayet edin
Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkanı Nihat Altay, son günlerde yaşanan döviz artışını bahane ederek ürünlerine fahiş zam yapan işletmeler hakkında her gün çok sayıda şikayet aldıklarını belirtti. Altay, “Bu tarz artış yapan fırsatçıları da mutlaka şikayet etmek gerekiyor. Kriz fırsatçılığı yapan firma ve işletmeleri tüketici derneklerine, Ticaret İl Müdürlüklerine, Alo 175’e yer ve ürün olarak bildirmek yeterli. Hem kendi cebimizi korumak hem de ülkenin zor günlerinde fırsatçılık yapanların ceza alması, bu fırsatçıların üreticiden mi yoksa satıcıdan mı kaynaklandığının ortaya çıkması açısından her tüketicin bu şikayetleri yapması gerekiyor” dedi.

Karabosacıyla ahlaklı esnafı ayırt edelim
MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, tüketiciyi zor duruma düşüren fırsatçı fiyat manevraları yapan markalarla, dürüst ticaret yapan yerli ve milli markaların kamuoyunda ayrıştırılması gerektiğini söyledi. Kaan, ülkemizi hedef alan saldırı karşısında herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini belirtti. Kriz fırsatçılığı ve gizli zam tartışmalarını da yakından takip ettiklerini ifade eden Kaan, bu yanlış uygulamaların, toplumda güven duygusunu zedeleyerek, tüketicileri geri çekilmeye yönlendireceğini de unutmamak gerektiğinin altını çizdi. Kaan, “Firmalarımızı, tüketiciyi zor durumda bırakacak bu tarz hamlelerden kaçınarak, ticarette dürüstlük ve şeffaflığı elden bırakmadan hareket etmeye davet ediyoruz” dedi.