Doğu Akdeniz krizinde Rum oyunu teklifi zaman kazanmak için reddetmişler
Doğu Akdeniz krizi devam ederken, gözden kaçan bir detay yeniden gündemde. Kıbrıs barış görüşmelerinde gündeme gelen hidrokarbonlardan elde edilecek gelirler için ortak bir fon kurulması teklifini reddeden Rum kesimi, söz konusu görüşmeleri bir zaman kazanma aracı olarak kullanarak, uluslararası enerji şirketleri aracılığıyla adanın güneyinde çalışmalarını ilerletti.
Doğu Akdeniz'de coğrafi açıdan bölgeye sınırı olan Türkiye, İsrail, Mısır, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Yunanistan'ın hidrokarbon arama faaliyetleri devam ediyor. Bazı bölge ülkelerinin KKTC ve Türkiye'nin haklarını görmezden gelerek tek taraflı haksız girişimlerle bölgedeki zenginliklere sahip çıkmaya çalışmaları karşısında, Türkiye uluslararası hukuktan doğan haklarını korumak için önlemler alıyor. Doğu Akdeniz'de TP aracılığıyla etkinliğini her geçen gün daha fazla artıran Türkiye, Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma, Fatih ve Yavuz sondaj gemileriyle KKTC'nin ruhsat verdiği A, B, C, D, E, F ve G olarak adlandırılan alanlarda sondaj ve arama çalışmalarına başlamıştı. Türk silahlı kuvvetlerine ait deniz muharip güçleri de bölgedeki çalışmaları esnasında bu gemilere refakat ediyor.
Sınırı olmayan Batılı ülkeler cirit atıyor: Doğu Akdeniz’e sınırı bulunan ülkeler arasında münhasır ekonomik bölge sorunu tartışması devam ederken, bölgeye sınırı olmamasına rağmen ekonomik çıkarları olan ABD, Fransa, İngiltere, İtalya ve Rusya gibi ülkeler de bölgede söz sahibi olmak istiyor. Aralarında ABD’li Exxon Mobil ve Nobel, Güney Koreli Kogas, Fransız Total, İngiliz BG, İtalyan Eni, Katar Petroleum ve İsrailli Delek ve Avner gibi büyük enerji şirketleri de bölgedeki hidrokarbon arama projelerinde yer alıyor.
Parselleri tek taraflı olarak şirketlere ihale etti: Doğu Akdeniz'de GKRY tarafından tek taraflı olarak ilan edilen sözde 13 parsel var. GKRY söz konusu parselleri uluslararası şirketlere ihale ederek lisanslandırıyor. Bölgede sözde 2, 3 ve 9'uncu parsellerde İtalyan Eni ve Güney Koreli Kogas şirketlerinin müşterek lisansı bulunuyor. Fransız Total ve İtalyan Eni 6 ve 11'inci parsellerde eşit pay sahibiyken, 8'inci parselde Eni tek başına yer alıyor. 12'nci saha ise ABD'li Noble, İngiliz BG ve İsrailli Delek ve Avner şirketlerinin hisselerinden oluşuyor. 10'uncu parselde ABD'li Exxon Mobil ve Katar Petroleum ortaklığı söz konusu. Bu arada 1, 4, 5, 7 ve 13'üncü parseller için görüşmeler devam ediyor.
Türkiye ve KKTC'nin haklarının bulunduğu bölgede yalnızca sözde 10 ve 11'inci parsellerde çakışma meydana gelmiyor. Diğer parsellerin hepsinde münhasır ekonomik bölge tartışmaları devam ediyor. Doğu Akdeniz'de GKRY'nin, adanın tamamını temsil eden bir devlet olmadığı için tek başına münhasır ekonomik bölge oluşturma ve ihale etme hakkı bulunmuyor.