25. dönem milletvekillerinin yemin töreni Diyarbakır'dan da ilgiyle takip edildi. Kahvehanelerde toplananlar arasında 80 vekille Meclis'e giren HDP ile gurur duyanlar da var, Meclis'in bir çözüm üretemeyeceğini düşünenler de. Hatice Kamer'in izlenimleri.
Abone ol25. dönem milletvekilleri Meclis'te düzenlenen bir törenle yemin ederek göreve başladı.Yemin töreni gün boyu Diyarbakır'da da televizyonlardan ilgiyle takip edildi. Hatice Kamer izlenimlerini aktarıyor:
Aylardan Ramazan ve mevsimlerden yaz. Sıcaklık 40 derece. İnsanlar mecbur kalmadıkça evden çıkmıyor ama buna rağmen kahvehanelerde dört gözle yemin törenini bekleyenler vardı.
Mustafa Günayurat, arkadaşı Mehmet Ali Sonacan ile törenin başlamasından önce Murat çayevinde bekliyorlar. Burada İMC TV açık. Ekranda, ilk yemin edecek olan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Adana milletvekili Meral Danış Beştaş var.
Mustafa Günayurat, 1991 yılında faili meçhule kurban giden HEP Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın ile Diyarbakır İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) kurucularından olduğunu söyleyerek ekrandaki konuşmaya devam eden Meral Danış Beştaş’ı gösteriyor ve “Meral Hanım da benim gibi kurucu üyelerden biri" diyor.
'80 vekili kanımızla, canımızla aldık'
Mehmet Ali, Diyarbakır'ın bir köyünden. "Köyümüzden HDP'ye 800, AKP'ye iki oy çıktı. Diyarbakır vekillerinin yemin saatine kadar bekleyebilir miyim bilmiyorum ama şimdilik buradayız” diyor.
Mustafa Günayurat, Mehdi Zana'nin belediye başkanı olduğu dönemde belediyeye işçi olarak girmiş. O gün bugündür siyasi çalışmalar içinde yer aldığını söylüyor.
"Şeyh Sait döneminde büyükbabam idam edildi. 12 Eylül döneminde işkencelerden geçtik. Cezaevinde İbrahim Kaypakkaya yan koğusumuzdaydı. O dönemde zindan direnişini yaşadık. Çok fazla bedel ödedik ama şimdi bu arkadaşlarımızı mecliste görünce çok duygulanıyorum, 80 milletvekilini kanımızla, canımızla aldık" diyor.
'Başbakan da 'Sayın Öcalan' diyecek'
Geçici Meclis Başkanı ve geçici Meclis Başkanlık Divanı yemin ettikten hemen sonra, milletvekilleri, illerinin ve isimlerinin alfabetik sırasına göre yemin etmeye başlıyor. İlk yemini Meral Danış Beştaş yapacaktı ama ilk sıra, AK Parti'nin engelli milletvekili Bennur Karaburun'a veriliyor.
Sağ tarafta oturan Ekrem Yıldız "Abdullah Öcalan'ın yeğeni meclis katibi. Yıllarca burada insanlar sayın Öcalan dedikleri için ceza aldılar. Şimdi Başbakan, meclis başkanı da sayın Öcalan diye seslenmek zorunda kalacak” diyor.
Bir de gülerek Diyarbakır'da HDP'nin çıkaracağı vekil sayısıyla ilgili bir iddiayı kazandığını söylüyor: "Arkadaşım en fazla sekiz milletvekili çıkaracak dedi, ben 10 dedim. Arkadaşım kaybetti. Baştan ayağa beni yeni elbiselere donatacak" diyor.
En fazla hangi vekilin yemin törenini merak ettiklerini soruyorum, Ekrem Yıldız, Dilek Öcalan'ı dört gözle beklediğini söylüyor.
Mustafa Günayyurt da gülerek " Feleknaz Uca'yı merak ediyorum. Türkçeyi bilmiyor, o yemini nasıl edecek diye merakla bekliyorum" diyor.
'HDP uzun bir sürecin başında'
Erken seçime ihtimal vermeyen bu grup, AKP ve MHP'nin koalisyon hükümeti kuracağını söylüyor. Ekrem Yıldız ortaya bir iddia atıyor. “Yapsınlar bakalım, nasıl ki idamı Bahçeli’nin imzasıyla kaldırdılar Allah'ın izniyle bu sefer yine onun imzasıyla da Öcalan'ın serbest bırakılacağını göreceğiz" şeklinde konuşuyor.
Biraz da gençlere dönüyorum. üç arkadaş, töreni evde izleyeceklermiş. Soyadlarını vermek istemeyen gençler, seçim sonucundan ve HDP'nin 80 vekil çıkarmış olmasından memnunlar.
Cüneyt, HDP içinde farklı etnik yapıdan insanların temsil bulmuş olmasından memnuniyet duyduklarını söylüyorlar. "HDP çok uzun süre devam edecek bir sürecin ilk aşamasında. Ben onların Türkiye'de çok iyi şeyler sağlayacaklarını düşünüyorum" diyor.
Bu gençler de Feleknaz Uca'nın yemin törenini merak ediyorlar. Ahmet bir de ilk yemininde Kürtçe yemin eden Leyla Zana'yı merak ettiğini söylüyor. Fatih de "Ahmet Türk mecliste konuştu. Elbette yine tepki olur ama insanlar artık Kürtçe'ye aşina" diyor.
Fırat da "Ben bundan sonra daha çok Türkiye'de siyasete alternatif bir çizgi katacak. Ben HDP'nin iktidar ortağı olmasını isterim. Güç kimdeyse çözümü sağlayabilir. Ana dilde eğitim, çözüm süreci, yeni anayasa... bu gibi sorunların çözümü için iktidarda olmak gerek. Ama olmayacaksa da HDP'nin sağlam bir muhalefet yapacağına inanıyorum" diyor.
'Bu Meclis Kürt sorununu çözemez'
Hasan Polat emekli memur. Yemin törenini izlemeyeceğini söylüyor. "Kürtlerin başarısı benim için çok önemli ama TBMM'de yemin töreni benim için bir şey ifade etmiyor. AKP bence IŞİD (Irak Şam İslam Devleti) zihniyetinde. Ben HDP'nin hiçbir surette AKP ile koalisyonda yer alması taraftarı değilim. Ben Meclis'in bir çözüm üreteceğine de inanmıyorum. Dünya ve Ortadoğu konjonktürüne baktığımızda, Kürt sorununa bu meclisin bir çözüm getireceğine inanmıyorum" diyor.
Muzaffer Toy Çiftçi de HDP vekillerinin yemin törenini izleyeceğini söylüyor.
HDP'nin 80 vekil çıkarmış olmasının çok önemli olduğunu belirtiyor ve ekliyor "21 yüzyılda yaşıyoruz, 20. yüzyıl zihniyetiyle Meclis'te yemin ediyoruz. Hem dünyanın hem de bu ülkenin evrensel değerleri var. Keşke bugün herkes kendi değerleriyle, insani değerlerle yemin edebiliyor olsaydı. Ezidi, Süryani, Ermeni, Roman, Kürt, Arap vekiller var. Ama tek vatan tek millet yemini mazlum, mağdur ve ezilmiş halklar için doğru değil. Yanlış bir yeminle doğru bir siyaset ne derece mümkün olabilir, bilemiyorum" diyor.
Ofis'te Qırıx kahvehanesi hınca hınç dolu. Bu kahvede de CNN Türk kanalı açık. Gençler de var burada, yaşlılar da. Havalar çok sıcak bu yüzden özel bir buhar sistemiyle kahvehane serinletiliyor. Gençlerin olduğu bir masaya yöneliyorum.
Agit Şervan Ayuz, adındaki genç, en önemli meselenin hükümetin kurulması olduğunu söylüyor:
"Ben esnafım. Şu an her şey durmuş vaziyette. İnsanlar istikrar için hükümetin kurulmasını istiyor. Çözüm sürecini kabul etmeyen MHP hükümette yer almamalı. HDP'nin dışarıdan destek verecegi bir AKP - CHP hükümeti doğru olur."
Belirsizlik kaygılandırıyor
Sırrı Süreya Önder ve Dengir Mir Mehmet Firat'ın yemin törenini merak ettiğini söyleyen Ali de törenin hepsini degil ama bu ikisi çıktığında izleyeceğini söylüyor.
Yemin töreni devam ediyor. Herkes yüzünü televizyona dönmüş, Diyarbakır milletvekillerinin yemin sırasını bekliyorlar.
Kahvede oturan Salih Hoca, heyecanın düşük olduğunu söylüyor.
22 Haziran 1975'de eski MHP lideri Alparslan Türkeş'in Elazığ'da yaptığı bir konuşmasını hatırlatıyor.
"Türkiye'nin Moskova'sına gidip fethedecem demişti. Geldi, dokuz saat çatışma yaşandı. Dört arkadaşımız kaybettik. O gün Diyarbakır'ın Amed olmaya başladığı tarihti. Türkeş Diyarbakır'a giremedi. Bu Diyarbakır'ın ne zamandan beri direnişin kalesi olduğunu gösteriyor. Bugünün benim için bir diğer önemi de Türkiye meclisinde 'Sayın Öcalan lütfen kürsüye' sözünü duymak olacak" diyor.
Saat 17:30 gibi Diyarbakır vekilleri yemin etmeye başlıyor. Meclis başkanı Diyarbakır’ı anons edince kahvedekiler alkışlıyor.
Ahmet, oluşacak koalisyon hükümetlerin karşı kuşkularının olduğunu söylüyor: "Ne olacağını bilmiyoruz. Bu belirsizlik kaygılandırıyor. Meclis'ten beklentimiz yok, seçilen vekillerimiz işlerini iyi yapsın, yalnız kalacaklar. Diğer partilerde Kürt kelimesine karşı olan antipati devam edecek."
'HDP'yi görmezden geliyorlar'
Abdurrahim Güçdağ, yemin töreninin Diyarbakir'da heyecan yaratmadığını söyleyerek bu durumu toplumda var olan acıya bağlıyor: "HDP mitinginde patlayan bomba, Rojava'dan hergün gelen onlarca cenaze millete sevince yer bırakmadı. Buruk bir sevinç var. Baksanıza, vekillerimiz de çok heyecansız ve sessiz ediyorlar yemini"
Hiçbir partinin HDP ile koalisyon kurmak istemediğini ileri süren Eşref, "80 vekil gönderdik ama yönetimde olmayacağız. Yok saymaya devam edecekler. MHP ve AKP hükümeti savaşı yeniden başlatır"diyor.
Ahmet de gözünü kaçırmadan merakla izliyor. "HDP herkese kapım açık diyor ama diğer partiler görmezden geliyor. Biz barış ve huzur isyedik bu yüzden 80 vekil çıkardık. Ama barış için kaygılıyım."
Herkes Feleknaz Uca'yı bekliyor. Ve ekranda onun adı duyulunca herkes büyük bir ilgiyle izliyor.
Uca'dan sonra Mehmet Demir'e soruyorum. Ama o yemin törenini umursamadığını söylüyor:
"Bu kadar vekil çıkardık ama boştur. Meclis olacaksa bizim meclisimiz olsun. Atatürk'ün inklapları üzerine yemin ediyorlar ama bir tanesini bile yerine getirmiyorlar. Madem bu bayrak altında yaşıyoruz ayrımcılık olmamalı. Batıya gittiğimizde Kürtlere kötü gözle bakıyorlar. Beni istemeyenleri ben de istemem."
Muharrem Aktaş "Heyecan neden yok biliyor musun? " diye soruyor.
"91'de HEP vekillerini gönderdiğimizde Kürtlerin varlığı dili inkar ediliyordu. Ama yıllardır süren bir mücadele var ve bugün 6 milyonu aşkın oy alabiliyorsak demek ki varlığımız da dilimiz de kabul edilmiş. Bu yüzden heyecan düşük ama inanç yüksek" diyor.
"AKP ve CHP koalisyon yapacak" tahminini dile getiriyor ve "Çünkü MHP'nin şartları AKP'ye de ağır gelir" diyor.
Hava hala sıcak ve oruçlu olanlar yavaş yavaş kalkıp evkerine gidiyorlar. Diyarbakır vekillerinin yemin töreninden sonra televizyonun sesi kısılıyor.
ÖNCEKİ HABERLER
