Diyarbakır'da sivil cuma

Dağkapı meydanında BDP'nin başlattığı sivil itaatsizlik kampanyası kapsamında her Cuma, halk cami yerine, açıkta, Kürtçe verilen vaazı dinlemeye ve namaza çağrılıyor. Kumru Başer'in izlenimleri.

Dağkapı meydanında yakıcı güneş altında Cuma namazı hazırlıkları yapılıyor.

Bölgede BDP’nin başlattığı sivil itaatsizlik kampanyası kapsamında her Cuma, halk bulunduğu yerde cami yerine, açıkta, Kürtçe verilen vaazı dinlemeye ve namaza çağrılıyor.

Ses düzeni kurulmuş, yavaş yavaş cemaat gelip seccadelerini, kartonlarını yaymaya başlıyor.

Gölgede namaz saatini bekleyenlerle sohbete giriştik. Neden camide değil de burada namaz kılmayı anlamlı buluyorlar?

Yaş ortalaması hayli yüksek gruptan hemen cevaplar yağıyor, sırayla herkes çevredeki çembere yaklaşıp görüşlerini tepkilerini aktarmak istiyor.

“Türkler Adem’den beri Müslüman mı?”

“Devletin imamı Türkçe anlatıyor, biz Kürtçe daha güzel anlıyoruz”, “Biz devletin imamını istemiyoruz”, “Biz namazımızı kılmaya geldik, a bu panzerler neye gelmiş?”

Biri eliyle Pazartesi günü genel başkanı Devlet Bahçeli’nin katılımıyla Diyarbakır’da büyük miting yapmaya hazırlanan MHP’nin yakında dalgalanan üç hilalli bayrağını işaret etti.

“Şunu çek. Başbakan baskı yapıyorlar herkese diyor. Bak asmış bayrağını. Biz bayrağımızı Trabzon’a assak , bizi öldürürler”

Başbakan Erdoğan’ın Diyarbakır mitinginde cami dışında kılınan namazın dine fesat karıştırmak olduğunu ifade ettiği, “bunlar Zerdüşt, Apo’yu peygamberin yerine koyuyorlar” dediği konuşmaya da öfkeli tepkiler yağıyor cemaatten:

“Dinsiz diyor. Bizim on yaşındaki çocuklar ona öğretir. Din din dedi eşarbı halledemedi. Önce ona baksın”

Bir başkası, “Kürtler Zerdüşt diyor. Evet, Müslüman olmadan önce Zerdüşttük. Türkler Ademden beri Müslüman mıydı? Onlar da şaman değil miydi?”

Kenarda Kürtçe vaazı dinlemeye gelmiş bir grup kadın var. “Namaz kapalı yerde, çadırda kılınırken katılıyorduk. Çadırlar sökülünce, açıkta kılmıyoruz” diyorlar. Birisi o sırada artık sayıları binlerceye ulaşan büyük kalabalığa işaret ederek,“Erdoğan görsün” diyor. “Yeni iftiralar atmasın”.

“Devlet dinden elini çekmeli”

Sivil Cuma namazını sohbet ettiğim bir kısım Kürt aydını ulusal bir tavır olarak bir Kürtlerin devletle din bağını koparışı vurgusuyla, kimileri ise devletin dini örgütleyen yanını reddetmek suretiyle laikliğin savunuluşu vurgusuyla değerlendiriyor.

İnsan hakları ihlallerine karşı kampanya yürüten bir dernek olan Mazlum Der Batman Şubesi Başkanı Murat Çiçek de sivil Cuma namazının çok güzel bir eylem olduğu görüşünde.

“Biz Mazlum Der olarak Diyanet İşleri Başkanlığının da kaldırılması gerektiğini, kimliklerde din hanesinin kaldırılması gerektiğini savunuyoruz” diyor. Çiçek, devletin yıllarca toplumu gönderdiği imamlarla yönlendirmeye çalıştığını söylüyor ve ekliyor:

“Cami dışında namaz kılmak iyi bir şey, hatta çocuğun panzere taş atması da iyi bir şey. Dağa çıkmasından, oradan cenazesinin gelmesinden çok daha iyi şeyler bunlar”.