Devletin altın yumurtlayan tavuğu!

Akaryakıt ürünlerinden alınan vergilerin düşürülmesini bekleyen tüketicilerin son 5 yılda ödedikleri vergiye yüzde 50 zam geldi.

Akaryakıt ürünlerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Hazinenin en önemli gelir kalemi oldu. Son 9 yılda petrol ürünlerinden devletin kasasına ÖTV olarak 186 milyar 171 milyon 727 bin lira girdi. İstatistikler, Maliye'nin vergi oranlarında 10 puanlık düşüş yapıldı açıklamasını yalanladı. Vergilere 5 yılda yüzde 50 zam geldi.

Maliye Bakanlığı'ndan derlediği verilere göre, 2002 yılında uygulamaya giren Özel Tüketim Vergisi'nin en önemli gelir kalemlerinden birisi de petrol ürünlerinden alınan ÖTV oldu. 2002 yılında petrol ürünlerinden alınan ÖTV, devlete 11 milyar 238 milyon lira, 2003 yılında 15 milyar 98 milyon lira, 2004 yılında da 15 milyar 751 milyon lira gelir sağladı.

2005 yılında ÖTV'de yöntem değişikliğine gidildi ve maktu ÖTV tutarları, Bakanlar Kurulu'nca belirlenmeye başlandı. Söz konusu yıl toplam ÖTV geliri, 33 milyar 621 milyon 776 bin lira oldu. Bunun 19 milyar 552 milyon 763 bin lirası da petrol ürünlerinden geldi.

Petrol ürünlerinden alınan ÖTV, 2006 yılında 20 milyar 708 milyon 290 bin liraya, 2007 yılında 22 milyar 235 milyon 675 bin liraya, 2008 yılında ise 23 milyar 947 milyon 376 bin liraya yükseldi.

2009 yılında ÖTV tahsilatı 25 milyar 582 milyon 583 bin lira olarak belirlenirken, 2010 yılı bütçesinde de, 30 milyar 695 milyon 331 bin lira ÖTV geliri öngörüldü. Ancak, bütçenin revize edilmesi sırasında ÖTV gelir tahmini de, 32 milyar 58 milyon 40 bin liraya çıkarıldı.

2011 yılında da 34 milyar 621 milyon 497 bin lira ÖTV tahsilatı hedeflendi.

YARISI PETROLDEN GELİYOR

Maliye Bakanlığı verileri, Özel Tüketim Vergisi gelirlerinin yarıdan fazlasının petrol ürünlerinden geldiğini de ortaya koydu.

Petrol ürünlerinden alınan ÖTV'nin toplam ÖTV gelirleri içindeki payı, 2005-2010 döneminde ortalama yüzde 57,05 olarak gerçekleşti. 2005 yılında yüzde 58,15 olan petrol ürünlerinin ÖTV içindeki payı, 2009 yılında yüzde 58,53'e yükseldi. Bu oranın 2010 yılında ise yüzde 56,45 düzeyinde olacağı belirtildi.

Petrol ürünlerinden gelen ÖTV geliri, vergi gelirlerinin de yüzde 12,96 ile yüzde 14,82 arasındaki bölümünü oluşturdu. 6 yıllık süreçte ortalama pay da yüzde 13,64 şeklinde belirlendi.

VERGİYE DE ZAM YAPTILAR
HABERİN DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ...

5 YILDA VERGİLER YÜZDE 50 ARTTI

Maliye, akaryakıt fiyatlarından alınan verilerde 2004'ten bu yana 10 puanlık düşüş yaşandığını açıklamalarına karşın istatistikler tersi sonuçlar veriyor. Verilere göre, son 5 yılda 1 litre benzin için ödenen vergi miktarında yüzde 50'lik artış yaşandı.

Akaryakıt fiyatlarındaki hızlı yükseliş enerji piyasasında hareketli günler yaşanmasına sebep oldu. Bir litre benzinin 4 liraya kadar fırlaması üzerine, Ankara'da enerji yönetimi devreye girdi.

Zaman gazetesinin haberine göre, akaryakıt fiyatlarındaki hızlı yükseliş enerji piyasasında hareketli günler yaşanmasına sebep oldu. Bir litre benzinin 4 liraya kadar fırlaması üzerine, Ankara'da enerji yönetimi devreye girdi. Yoğun bir toplantı trafiğinin ardından önceki gece Tüpraş 3-5 kuruşluk indirime gittiğini açıkladı. İndirimi yetersiz bulan tüketici dernekleri ise akaryakıttaki vergi yükünün düşürülmesini istiyor.

Maliye yetkilileri, akaryakıt fiyatlarını devletin son kez belirlediği 31 Aralık 2004'ten bu yana vergi oranlarında yaklaşık 10 puanlık bir düşüş yaşandığını açıklasa da, 1 litre benzinden alınan vergi rakamındaki yükseliş dikkat çekiyor. Buna göre son beş yılda 1 litre benzin için ödenen verginin miktarı 1,71 liradan 2,45 liraya yükseldi.

FİYATLAR NASIL BELİRLENİYOR?

Akaryakıt fiyatları 31 Aralık 2004'e kadar kamu eliyle belirleniyordu. 1 Ocak 2005'ten itibaren fiyatlar tamamen serbest bırakıldı. Bu tarihten sonra benzin fiyatlarında rekabet beklenirken, tam aksine fiyatlarda sürekli yükseliş gözlendi. Bu zamların akaryakıt şirketlerinin kâr paylarını artırması üzerine yaşandığını ortaya çıkarması üzerine Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) devreye girdi. Üst Kurul, şirketleri uyardıktan sonra Temmuz 2009'da 'tavan fiyat' uygulaması başlattı. Bu girişim fiyatlarda 20 kuruşluk bir indirim sağladı. Ancak Maliye, tavan fiyatın bitmesiyle birlikte akaryakıt ürünlerine 20 kuruşluk vergi artışına gitti ve ucuzluk dönemi sona erdi. Maliye'nin aynı yıl sonu tekrar vergi artışına gitmesi üzerine 1 litre benzinin yaklaşık yüzde 70'i vergi oldu.

SON FİYAT 2.29'DU

Devletin akaryakıt fiyatlarını son kez belirlediği 31 Aralık 2004'te 1 litre benzin 2,29 liradan satılıyordu. Bu rakamın 1,71 lirası vergi olarak alınıyordu. Aynı dönemde verginin litredeki payı yüzde 74 seviyesindeydi. 1 Ocak 2005'ten itibaren akaryakıt fiyatlarını özel şirketler belirlemeye başladı. Bu tarihten 5 yıl sonra 10 Aralık 2010'da 1 litre benzin, istasyonlarda 3,84 liradan satılmaya başlandı. Verginin payı yüzde 64,5'e düşerken, alınan verginin miktarı litrede 2,45 liraya çıktı. Akaryakıt fiyatlarının tespitinin devletten özel şirketlere geçtiği 5 yıllık dönemde alınan vergi oranlarında gerileme olurken, bir litrede ödenen vergi tutarında benzinde 0,77 lira, kırsal motorinde 0,62 lira ve LPG'de (otogaz) ise 0,46 lira artış oldu. Diğer taraftan Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla Ankara'da yapılan zirve sonunda EPDK, Tüpraş ve 48 akaryakıt firmasını acil koduyla davet etmişti. Çağrılmayan bayiler "Biz olmadan karar alamazsınız" diye tepki gösterince son dakikada EPDK zirveyi iptal etti. EPDK'nın dün yapılması beklenen zirveyi önümüzdeki günlerde gerçekleştirmesi bekleniyor.

BAKAN ŞİMŞEK TERSİNİ SÖYLEDİ

Konuyla ilgili olarak sosyal paylaşım sitesi Twitter'da soruları cevaplandıran Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise akaryakıt dağıtım şirketlerinin kârının, Avrupa ülkelerindeki ortalamaya oranla daha yüksek olduğunu söyledi. Akaryakıttaki fiyat artışlarının uluslararası petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki değişimlerden kaynaklandığını kaydeden Şimşek, "AK Parti hükümetleri döneminde akaryakıt ürünleri üzerindeki vergi yükü artmamıştır, bilakis azalmıştır. Türkiye'de rafineri çıkış fiyatı komşu piyasalara göre daha yüksek. Akaryakıt dağıtım şirketlerinin kârı (yüzde 9-9,5 arası); Avrupa ülkelerindeki ortalamaya oranla (yüzde 6 civarında) daha yüksek" dedi.

YARGI KARARI VAR

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkanı Sıtkı Yılmaz, derneğin başvurusu üzerine, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun, hükümetin 4 Temmuz 2009 günü Bakanlar Kurulu kararıyla akaryakıt türevlerine yapılan ÖTV zammının yürütmesinin durdurulması kararını verdiğini kaydetti. Yılmaz, "Hükümetin ilk önce bu yargı kararını uygulayarak tüketici beklentisine cevap vermesi gerekir. Akaryakıtta beklenen indirim, bu kararla 25 kuruşluk indirimi öngörmektedir" dedi.