Depremde sıcak su çıkmıştı! Kayseri'deki Erciyes Dağı patlar mı?

Son olarak Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Kayseri'de bulunan Erciyes Dağı'nın yakınlarında 86 dereceye varan sıcak suyun çıkması Erciyes’in patlayabileceği yönünde iddialara sebep olmuştu. Dr. Ramazan Demirtaş, Erciyes’in milyonlarca yıl önce lav püskürttüğünü deprem sonrası gaz ve sıcak su çıkışlarının normal olduğunu bunun volkanik dağın patlayabileceği anlamına gelmediğini belirtti.

Maraş merkezli depremin ardından gözler volkanik dağlara çevrildi. Yaşanılan depremlerin ardından Kayseri’nin Sarız İlçesi’nde 86 derece suyun çıkması vatandaşı tedirgin etti. Bölgede incelemede bulunan uzmanlar her ne kadar Erciyes’le bir bağlantısı olmadığını söylese de Erciyes’in patlayacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Demirtaş şunları kaydetti:

"Romalıların kullandığı paralarının üstünde Erciyes yanardağı resminin olması, Erciyes'in patladığı anlamına gelmez. Örneğin Hasan Dağı'nı bugün paramıza resmetsek, 5 bin yıl sonraki nesil Hasan dağı resimli paradan Hasan dağının 5 bin yıl önce patladığını mı düşünecek?

Erciyes yanardağı şu anda aktif ama uykuda olan bir yanardağ, yani kısa süre içerisinde patlayacağı ön görülmüyor” açıklaması hangi veri/araştırma/gözleme dayanıyor? Tamamen tutarsız ve çelişkili. Uzmanlık alanınız olmayan konularda halkı ve karar vericileri yanlış yönlendirmeyin."

Demirtaş daha sonra kapsamlı bir şekilde konuya ilişkin açıklamada bulundu:

Orta Anadolu'da volkanizma Miyosen (23-5,3 my) döneminde başlamıştır. Koç Dağı ve Erciyes volkanizması Pliyosen (5.3-2.5 my)-Kuvaterner arası dönemde gelişmiştir. Erciyes günümüzden 2.6-0.7 milyon yıl öncesi aralıkta püskürmüştür (Yazman vd.1987, Ercan vd. 1994).

0,9 milyon yıl önce parazit koniler ve akıntılar olmuştur. Erciyes'te yoğun volkanik faaliyetler 597 bin ile 83 bin yıl aralığında olmuştur. En genç dasitik lav akıntısındaki yaşlandırmalar 83 bin yıl yaşı vermiştir (Yazman vd.1987, Ercan vd. 1994).

Roma paraları üzerindeki resimden dolayı, Erciyes'in M.Ö. 253 yılında patladığı gibi yanlış bilginin yayılmasına yol açmaktadır. Hasan Dağı'ndaki buhar çıkışları gibi, Sultansazlığı'ndaki metan gazı çıkışları da yanlış bir şekilde patlamalar gibi aktarılmış olabilir.

"Her iki dağ civarında gaz ve sıcak su çıkışları olabilir"

Gerek Erciyes, gerekse Hasan Dağı jeotermal açıdan potansiyel alanlardır. Her iki dağ çevresindeki faylarda >5.0 ve bölgede olan 6 Şubat 2023 gibi depremler sonrası bölgesel yüzeysel deformasyonlar nedeniyle, her iki dağ civarında gaz ve sıcak su çıkışları olabilir.

Bu tür depremler sonrası, sönmüş yanardağ olmakla birlikte, derinde henüz soğumamış kütleden ısınarak yüzeye çıkan sıcak su ve gaz çıkışlarının olması Erciyes ya da Hasan Dağı'nın patlayacağı ya da Ecemiş fayı ya da Tuz gölü fayının büyük #deprem üreteceği anlamına gelmez.

Dolayısıyla "Erciyes yanardağı şu anda aktif ama uykuda olan bir yanardağı; bir yandan kısa süre içerisinde patlayacağı ön görülmüyor; diğer yandan ne zaman patlayacaksa da, Erciyes’in volkanik faaliyetlerine bağlı olarak master planı yapmamız gerekir. Bunun için gereken tedbirleri almamız gerekir." gibi çelişkili ve tutarsız yanlış bilgilendirmelerle halkı tedirgin etmenin anlamı yok.

Ülkemizde bilim ucuz olunca, basınımız da yeterli araştırmayı yapmayınca, kirli bilgiler akıtılmaya devam ediliyor. Bu bilgilerin yanlış olduğunu dile getirdiğiniz zaman, farklı yaftalamalara ya da meslektaşlarını kötülemek gibi karalama/algıya maruz kalabiliyoruz.

Uzmanlık alanınızın olmadığı konularda kamuoyuna açık yapılan bu tür açıklamalar çok tehlikeli ve çok ciddi zarar veriyor.