Deprem müteahhitleri serbest

Onbinlerce insanın hayatını kaybettiği Marmara Depremi’nde can ve mal kaybına yol açtıkları gerekçesiyle dava açılan müteahhitlerin büyük çoğunluğu beraat etti.

Bolu ve Afyon illerinde ise hiç dava açılmadı. Hukukçular, davaların sonuçsuz kalmasında zamanaşımı kargaşası, bilirkişi sorunu ve af yasasının etkili olduğuna dikkat çekti. Müteahhitler, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na verilen soru önergesiyle yeniden gündeme geldi. AK Parti İstanbul Milletvekili Gürsoy Erol, 17 Ağustos 1999’da yaşanan depremin ardından açılan davalarda gelinen noktayı sordu. Önergeyi cevaplandıran Adalet Bakanı Cemil Çiçek’in aktardığı bilgiler, müteahhitlerin aleyhlerine açılan mahkemelerden bir bir beraat ettiklerini ortaya koydu. Buna göre Sakarya’daki 418 davanın 394’ünü müteahhitler kazandı. Depremin etkili olduğu bir diğer il olan Yalova’da daha çarpıcı bir durum ortaya çıktı. İldeki davaların büyük çoğunluğu 4 yıl geçmesine rağmen halen sonuçlanmadı. Söz konusu tabloyu değerlendiren hukukçulara göre mevzuattaki karmaşa birçok davanın açılmasına engel oldu. Mahkemeler, devlet kurumları aleyhindeki davaları, depremi müteakip 60 gün içinde açılmadığı gerekçesiyle reddetti. Vatandaşların müteahhitler aleyhinde açtığı ceza davalarının büyük çoğunluğu ise suç tarihi, binanın yapım tarihi olarak alındığından ‘zamanaşımı’na uğradı ve beraatle sonuçlandı. Şarköy Asliye Ceza Mahkemesi’nin verdiği kararın temyiz edilmesi sonucu Yargıtay 9. Dairesi depremden 3 yıl sonra verdiği kararla suç tarihini depremin meydana geldiği tarih olarak belirledi. Yargıtay Ceza Daireleri Genel Kurulu’nda da görüşülen konu kesinleşti. Ancak kararın alınması geciktiği için birçok müteahhit beraat etti. Beraatlerin diğer bir sebebi de bilirkişi raporları. Birçok olayda müteahhitler bilirkişi raporlarıyla aklandı. Farklı bilirkişi getirmeyi başaran deprem mağdurları çelişkili raporlarla karşılaştı. Her şeye rağmen devam edebilen davalarda müteahhitlerin imdadına af kanunu yetişti. Ağır ceza mahkemelerinde Türk Ceza Kanunu’nun 455 ve 459. maddelerinden açılan davalar af kapsamına girdi. AK Partili Erol, deprem bölgesinde yaşayan vatandaşların müteahhitler aleyhine açılan davalarda bilirkişi raporlarının etkili olduğu yönünde kendisine yoğun şikâyette bulunduklarını kaydetti. Erol, “Vatandaşlar, bilirkişi raporlarının geciktirildiği veya eşrafın da etkisiyle hazırlandığı yönünde şikayetlerde bulunuyorlar. Mağdur olduklarını söylüyorlar. Ben de bunu Adalet Bakanı’na sordum.” dedi. Erol, Yalova’daki deprem sonrası yaşanan yargı sürecinin bu şikayetleri haklı çıkarır şekilde olduğuna dikkat çekti. Birçok depremzedenin avukatlığını yapan Remzi Kazmaz, depremden sonra açılan davaların TCK 455 ve 459. maddelerden açıldığını; fakat daha sonra çıkarılan af kapsamına girdiği için düştüğünü ifade ediyor. Bilirkişi raporlarının beraatlerde etkili olduğunu kaydeden Kazmaz, depremde yıkılan binayı yapan sorumluların ihmalden yargılandığını belirtiyor. Kazmaz’a göre TCK’da gerekli değişiklik yapılarak, bu suç kasten işlenen suçlar içine sokulmalı ve sorumlular cinayetle yargılanabilmeli. Avcılar Depremzede Derneği Başkanı Yurdakul Şamiloğlu, açtıkları 50 ayrı davadan bir sonuç alamadıklarını söylüyor. Şamiloğlu, ‘deprem hukuku’ kavramının ortaya çıkması gerektiği görüşünde. Yalova Depremzede Derneği Başkanı Tuncay Aydıniçen, mahkemelerde suçun müteahhitten alınıp zemine verildiğini ifade ediyor. Yargıtay karar verene kadar birçok davanın zamanaşımı nedeniyle beraatle sonuçlandığını dile getiren Aydıniçen, davaların güncellenmesini istiyor. Adalet Bakanı Çiçek’in verdiği bilgilere göre, deprem sonrasında müteahhitlerle ilgili açılan davalarda mahkemelerin verdikleri kararlar şöyle: Kocaeli ilinde 932 ceza davası açıldı. 921 dava müteahhitlerin lehine sonuçlandı. 11 dava derdest oldu. Açılan 51 hukuk davasından ise 30’u sonuçlandı, 21 dava derdest oldu. Sakarya ilinde 418 ceza davası açıldı, bunlardan 394’ü müteahhitlerin lehine sonuçlandı. Yalova ilinde 108 ceza davası açıldı, 44 dava sonuçlandı, 12 davada müteahhitlerin beraatine karar verildi. Düzce ilinde 447 ceza davası açıldı, bu davalardan 473’ünde sanığın beraatine karar verildi. Ayrıca, açılan 64 hukuk davasından 14 tanesi müteahhitler lehine sonuçlandı. Bursa ilinde 53 hukuk davası açıldı, bunlardan 1 tanesi müteahhitlerin lehine olmak üzere, 51 dava sonuçlandı. İstanbul ilinde 2 tazminat davası açıldı, bir tanesi takip edilmediği gerekçesiyle açılmamış kabul edildi. Eskişehir ilinde 2 ceza davası açıldı, bunlardan 1 tanesi beraatle sonuçlandı. Bolu ve Afyon illerinde depremle ilgili herhangi bir dava açılmadı. Kaynak: Zaman