DAEŞ kelimesinin manası nedir? Türkiye niye IŞİD'e DAEŞ veya DAİŞ (DEAŞ) demeyi tercih ediyor. DAEŞ örgütü lideri El Bağdadi kimdir ve sır dolu geçmişi nedir?
Abone olDAEŞ Suriye sınırının ötesinden Türkiye'yi vurunca gündeme oturdu peki IŞİD olarak bildiğimiz DAEŞ örgütü nedir neden DAİŞ, DEAŞ gibi farklı isimlerle anılıyor? DAEŞ kelime manası olarak nedir biliyor musunuz?
NİYE IŞİD DEĞİL DAEŞ - DEAŞ VEYA DAİŞ DİYORUZ
Irak ve Şam İslam Devleti; kısaca IŞİD; resmi adıyla ‘İslam Devleti’ (İD) ya da Irak ve Levant İslam Devleti (ILİD), Irak ve Suriye'de etkinlik gösteren silahlı grup ve tanınmayan devlet.
Eski adının Arapça’daki kısaltmasının telaffuzu: Da'iş; okunuşunun Latin alfabesine göre olan DAEŞ ya da DAİŞ, DEAŞ adlarıyla da bilinir. Bu sebeple de DAİŞ , DAEŞ ve DEAŞ kelimeleri kullanılıyor.
ERDOĞAN NİYE DEAŞ DİYOR?
Türkiye IŞİD yerine resmi açıklamalarında DAEŞ VEYA DEAŞ demeyi tercih ediyor. İlk defa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2014 yılı sonunda Paris'te gerçekleştirdiği bir konuşmada IŞİD yerine DEAŞ demeyi tercih etti. Başbakan Ahmet Davutoğlu da dahil olmak üzere Türk yetkililer IŞİD yerine bu kelimeyi tercih ediyor.
PKK'YA YAKIN HABER AJANSLARI DA IŞİD'E DEAŞ DİYOR
Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) için kullanılan DEAŞ-DAİŞ-DAESH terimi, uzun süredir PKK'ya yakınlığıyla bilinen Kürt medyası ANF (Fırat Haber Ajansı-Fırat News) tarafından da kullanılıyor.
Batılılar tarafından da terk edilen IŞİD kısaltması DAİŞ-DEAŞ-DAESH, İran, Lübnan ve Kürt medyası ile diğer birçok medya tarafından da kullanılıyor...
DEAŞ VEYA DAEŞ'İN AÇILIMI NEDİR?
Orijinal yazılışı DAESH olan DEAŞ kelimesi, terör örgütünün Arapçasının (ad-Dawlah al-Islamiyah fil-‘Iraq wa ash-Sham) ilk harflerinden oluşuyor.
IŞİD'E DEAŞ - DAESH DEME KAMPANYASI"NI FRANSA BAŞLATTI!
IŞİD terör örgütünden, kendi ilan ettikleri "İslam Devleti" ismiyle bahsetmeme kampanyasını, bizzat Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius başlatmıştı.
Fabius, 10 Eylül'de yaptığı açıklamada, IŞİD için, "Bunlar bir devlet değil, bir terörist gruptur. Ben, İslam Devleti terimini kullanmamayı tavsiye ediyorum, çünkü bu terim İslam, İslamiyet ve Müslüman terimlerine çağrışım yapıyor. Bu grup sadece, Arapların söylediği gibi DAESH, ya da benim bundan sonra kullanacağım gibi, DAESH katilleri" demişti.
Fabius'un bu sözlerinden sadece beş gün sonra, Fransa Cumhurbaşkanı Holland terimi kullanmaya başlamıştı.
ERDOĞAN IŞİD DİYEREK "İSLAM" KELİMESİNİ KULLANMAK İSTEMİYOR!
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın örgüte DEAŞ demekteki amacı; "terör örgütünden veya terör devletinden bahsederken İslam sözcüğünün kısaltılmış halini bile ağzına almamak"... Erdoğan, bu amacını şu sözlerle izah etti:
‘İslami terör örgütü olarak göstermek isteyenler var. Anlamı barış olan din asla teröre müsaade etmez. Dikkat edin IŞİD’i de kullanmıyorum. Çünkü bunlar terör örgütüdür.’
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: DEAŞ'I KULLANIYORUM
Erdoğan Fransız Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde katıldığı konferansta da IŞİD yerine niçin DEAŞ-DAESH'i kullandığını ayrıntılı bir şekilde anlattı. Konuşmadan satır başları şöyle:
İslami bir örgüt olarak göstermenin gayreti içine giriyorlar. Bir defa İslam anlam itibariyle anlamı barış olan 'sin' kelimesinden türemiştir. Anlamı barış olan din asla teröre müsaade etmez.
Dikkat edin IŞİD'i de kullanmıyorum, DAESH'ı kullanıyorum. Çünkü bunlar terör örgütüdür.
BATI IŞİD ÖRGÜTÜNE DEAŞ MI DAEŞ Mİ DİYOR?
IŞİD'in İngilizce'de karşılığı ISIS ve ISIL kısaltmalarına denk geliyor. ISIS kısaltması IŞİD örgütünün tam karşılığına (The Islamic State of Iraq and al Sham) tekabül ediyor. ISIL kısaltmasının içinde Irak ve Levant (Doğu Akdeniz ülkeleri) İslam Devleti anlamı yer alıyor.
Örgüt için kısaca IS kısaltması da kullanılıyor. Bu kısaltma (The Islamic State) kısaca İslam Devleti anlamına geliyor.
IŞİD LİDERİ EL BAĞDADİ KİMDİR?
Irak'ta ilerleyen IŞİD'in lideri Ebu Bekir El Bağdadi kimdir IŞİD örgütünün asıl hedefi ne ve kim tarafından destekleniyor?
Irak İslam Üniversitesi'de öğretim görevlisi olarak barışcıl mesajlar veren Bağdadi, şimdi dünyanın en çok korkulan isimlerinden biri haline geldi.
GERÇEK İSMİ NE?
Gerçek ismi İbrahim Avvad İbrahim Ali El Bedri ancak daha çok Ebu Bekir El Bağdadi olarak tanınıyor. Ali El Bedri Samarrayi, Doktor İbrahim ve Ebu Dua isimleri ile de biliniyor.
1971'de Bağdat’ın 125 kilometre kuzeyindeki Samarra’da doğdu. Bağdat İslam Üniversitesinde okudu. Doktora yaptı ve öğretim görevlisi olarak da çalıştı. Bu dönemde bir vaizliği ile öne çıktı. O'nu bu dönemden tanıyanlar Bağdadi’yi, insanları barışçıl yöntemlerle ikna etmeye çalışan biri olarak tanımlıyor. Saddam döneminde devletin istihbarat teşkilatı ile yakın ilişkisi olduğu iddia edildi. Ailesi uzun zamandır Pakistan’da yaşıyor.
NASIL SAVAŞÇI OLDU?
Irak’ın 2003’te işgalden sonra ABD ordusunun güvenliği sağlayamadığı Felluce’ye gitti ve burada Irak ABD ordusuna yapılan saldırılara katıldı. Felluce’de savaşan Saddam Hüseyin’in eski komutanlarıyla temasa geçti. Küçük gruplarla gerilla savaşı yürüttü. Bu dönemde ABD tarafından yakalandı. cezaevine gönderildi.. Hapishanede diğer radikal İslamcı militanlarla irtibat kurduğu ve onlardan etkilendiği iddiasına ABD yönetimi şimdiye kadar cevap vermedi.
ÖRGÜTTE NASIL YÜKSELDİ?
2004 yılında Irak’ta kurulan Tevhid ve Cihat örgütü sonrasında El Kaide lideri Usame bin Ladin’in emriyle kurulan Mezapotamya’da El Kaide örgütüne katıldı. Bağdadi de bu örgütte düşük bir rütbeyle faaliyet göstermeye başladı. Örgüt, 2006 yılında adını “Irak İslam devleti” olarak değiştirdi. Örgütün liderleri ve komutanları peş peşe ABD ordusunca öldürüldü. Son olarak 2006 yılında Ebu Ömer el Bağdadi ve Ebu Hamza el Muhacir’in öldürülmesi ile Ebu Bekir El Bağdadi liderlik koltuğuna oturdu.
IŞİD'İ NASIL GÜÇLENDİRDİ?
Bağdadi, Irak hapishanelerinden serbest bırakılan militanların çoğunu kendi saflarına katmayı başardı. Gerilla savaşına ve bomba yapımına aşina bu adamları örgütüne kattı. ABD ve Irak ordusuna yaptığı saldırılar örgütünü radikal savaşçılar tarafından çekim merkezi haline getirdi. Yabancı savaşçıları saflarına kattı.
IŞİD ADINI İLK NE ZAMAN DUYURDU?
4 Ekim 2011’de ABD IŞİD'i terör örgütü listesine alındı. Yakalanmasına yardım edecek veya onu öldürecek kişiye 10 milyon dolar ödül verileceği açıklandı. Bağdadi, yakalanması için 25 milyon dolar ödül konulan El Kaide lideri Eymen El Zevahiri’den sonra başına en çok para ödülü konulan isim haline geldi. Suriye iç savaşının başlamasından bir ay sonra Nisan 2011’te Suriye’de El Kaide’nin Irak Şam İslam Devleti’ni kurdu. Ve adamlarını bu ülkeye yönlendirdi. Suriye’de faaliyet gösteren bir diğer El Kaide bağlantılı örgüt olan Nusra cephesi ile müttefik olduklarını açıkladı. Temmuz 2013’te de Irak’ta savaşçıların tutulduğu Ebu Garib hapisanesine saldırdı ve buradaki 500 ila 600 tecrübeli militanı serbest bıraktı ve kendi saflarına kattı. Onları da Suriye’deki savaşa yönlendirdi.
EL KAİDE'DEN NEDEN KOPTU?
Suriye’ye geçtikten kısa süre sonra Nusra cephesi komutanlarını hain olmakla suçlamaya ve liderlerini suikastlerle öldürmeye başladı. Nusra, Bağdadi’yi El Kaide lideri Zevahiri’ye şikayet etti. Zevahiri de Bağdadi ve Nusra lideri Culani’yi kendi şeriat mahkemesine sorgulanmak için çağırdı. Bağdadi bunu redetti ve Al Jazeera’ya gönderdiği ses kaydında lider olarak kabul ettiği tek kişinin Bin Ladin olduğunu ve Zevahiri'yi tanımadığını ilan etti. Nusra’nın militanlarının özellikle de dünyanın dört bir yanından gelen yabancı militanlarının büyük bölümü IŞİD’e katıldı.
ASKERİ BAŞARISININ SIRRI NE?
Ebu Bekir El Bağdadi’nin örgütü IŞİD, El Kaide gibi selefi akımını kabul etse de savaş yöntemleriyle El Kaide’den kısa sürede ayrıştı. IŞİD, El Kaide gibi sadece suikast ve gerilla savaşı yürütmüyor, alan hakimiyeti için de savaşıyor. Bağdadi ele geçirmek istediği yere ve yakınlarına kılık değiştiren militanlarını gönderiyor ve militanlar buradaki güvenli evlerde bekliyor. Daha sonra , bu yerleşimin liderlerinden ve aşiret liderlerinden kendilerine biat etmelerini istiyor. Kabul ederlerse yanlarına güvendiği adamlarını bırakarak eski yöneticiyi vali olarak atıyor. Kabul etmeyen lidere yönelik hızla başlatılan saldırılar ise yapılan ön hazırlıklar sayesinde çoğunlukla işe yarıyor.
Enerji kaynaklarını, özellikle de petrol kuyularını ele geçirmeye öncelik veriyor. Bu sayede hem mali güç elde ediyor hem de karşı tarafa lojistik zarar veriyor.
Bağdadi, Saddam dönemi Bass yöneticileri, Irak ve Suriye ordusundan kopan eski askerler, Avrupa, Çeçenistan, Bosna, Doğu Türkistan, Libya ve Afganistan dahil bir çok ülkeden gelen gönüllü militanlar ve yerel aşiretlerden aldığı destekle güçleniyor.
NE İSTİYOR?
Önceleri sadece Irak için savaşan Bağdadi yönetimindeki örgüt, Suriye’de çıkan iç savaşla amacını da tıpkı ismi gibi 'Irak Şam İslam Devleti' olarak değiştirdi. Amaç, bugünkü Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün, Filistin ve İsrail’in toprakları üzerinde, şeriatla yönetilen bir ülke kurmak.
Örgüt ,Suriye’de Rakka, Haseke ve Deyr Ez Zor vilayetleri ile Suriye’de Musul, Tikrit hattını elinde tutuyor. IŞİD buralarda kendince Şeriat rejimi kurdu ve halkan vergi adı altında para topluyor. Ayrıca ele geçirdiği bu bölgelerdeki petrol kuyularına hükmediyor. Yani Bağdadi, hızla büyüyen bir mali güce sahip.
Kendi hegemonyasını kabul etmeyen tüm grupları, kişileri ve aşiretleri düşman kabul ediyor. Sünni militanlar İslam’ın diğer mezheplerini de kafir olarak tanımlıyor. IŞİD, tutsak aldığı askerleri ya da hain olduğuna karar verdiği sivilleri sembolik yargılamaların ardından acımasızca öldürmesiyle biliniyor.
IŞİD’ın göstermekten çekinmediği bu acımasızlığın insanlar üzerinde yarattığı korku Bağdadi’nin en büyük silahı. Sanılanın aksine Bağdadi ve örgütü, bazı bölgelerde yerel aşiretler ve halk tabanından da destekleniyor. IŞİD ele geçirdiği yerlerde fırınları açık tutarak, halkın gündelik yaşamını sürdümesine engel olmayan adımlar atarak taban bulmaya da çalışıyor. Özellikle Suriye'de bu tavırla destek buldu.
ÖNCEKİ HABERLER
