Cuma günü 18 yaş üstü aşılanacak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıkladı:

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Aşılamada yeni safhaya geçildiğini belirten Bakan Koca, Cuma günü itibarıyla 18 yaşından gün almış olan herkesin aşı randevusu alabileceğini açıkladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Hindistan kökenli Delta mutasyonunun Türkiye'de 134 kişide tespit edildiğini ifade ederek, mutasyonun ağırlıklı olarak İstanbul'da görüldüğünü söyledi. Ayrıca Bakan Koca, yerli aşıda son durumu açıklayıp Türkiye'ye gelen toplam aşı miktarını duyurdu.

Bakan Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, maskelerin ne zaman kalkacağına ilişkin de konuştu. Sağlık Bakanı, "En az yüzde 70 aşılamanın olduğu dönem, maskeden kurtulduğumuz dönem olur" dedi.

Bakan Fahrettin Koca'nın konuşmasından satır başları şöyle;

*Koronavirüs küresel salgını beraberinde birçok zorluğu getirdi. Bu durumu 4 bölüm halinde ele alabiliriz. Salgın hastalık ülkemize ulaşmada önce ilk dönemi, yani salgına hazırlık, karantina ve önlemlerin neler olabileceğiyle ilgili dönemdi. Bu aşamada aldığımız tedbirler 3 ay kazandırdı bize.

*2. bölüm ise tanımadığımız bu düşmandan nasıl korunacağımızı öğrenmekle uğraşma dönemiydi.

*Bu dönemde salgın yönetimi ve çalışma rehberleriyle salgın döneminde kontrollü sosyal hayatın nasıl olabileceğine odaklandık. Bu dönemde dijital altyapımız çok hızlı sonuç almamızı sağladı.

Salgın boyunca hiç altyapı eksikliği yaşamadık
*Üçüncü dönem ise hastalıkla mücadele dönemiydi. Salgın ilerledikçe bu sefer hastaları nasıl tedavi edebileceğimizi öğrenmeye başladık ve bu bölümde çok canımız yandı.

*Güçlü sağlık altyapımız dünyada görünen koridorlarda hastaların entübe edildiği manzaralardan bizi korudu. Ülkemizde salgın boyunca hiç altyapı eksikliği yaşamadık. Bir de en büyük gururumuz sağlık çalışanlarımız var. Salgın yönetiminin en zorlu günleri bu günlerdi. Birazdan bu dönemin açtığı hasarla ilgili bazı bilgileri paylaşacağım.

*Dördüncü bölüm ise aşılama programımızın başladığı, salgının gerileyip insanlığın ve bilimin kazanmaya başladığı aşama. Şu an bu aşamadayız ve salgının kısa sürede biteceğine inancım tam.

50 bin insanımızı kaybettik
*Sizlere üçüncü bölümde yaşadıklarımızın sonuçlarında bazı örnekler vereceğim. Salgın süresince salgından yaklaşık 50 bin insanımızı kaybettik. Salgın sebebiyle ertelenen sağlık hizmetleri sebebiyle yaşadığımız kayıp ise bundan çok daha büyük. Örneğin, kalp krizi teşhisleri salgın döneminde yüzde 56 azalmasına rağmen kalp krizine bağlı ölümler yüzde 10'dan fazla artış gösterdi.

*Bu durumun temel sebebi salgın döneminde sağlı hizmetine ulaşımın yavaşlaması ya da salgın dışındaki sebeplerden hastanelere gitmekten imtina edilmesidir.

*Kovid-19 ölümlerini DSÖ'nün belirlediği kriterlere göre tespit edip 50 bin kaybımız var derken en az bir bu kadar vatandaşımızı daha kaybettik. Bugün küresel ölçekte en az 3.9 milyon insan Kovid-19 sebebiyle hayatını kaybetti ancak doğrulanmamış vakalar ve dolaylı nedenlerle 10 milyonun üzerinde ölüm de Kovid-19 ve onun yıkıcı etkisi olduğu değerlendiriliyor.

*Gelecek 3 yıl boyunca hastalığı geçirmiş kişilerde ne tür yan rahatsızlıklar çıkacağı tespit edilemese de mevcut ölümlerin 3-4 katı kadar daha kayıp beklendiği belirtilmektedir. Hastalığı geçirdikten ve tamamen iyileştikten 45 gün sonrasında yaşanan ölüm olaylarını incelediğimizde özellikle 65 yaş üzeri grupta vefat sayılarının 2 kattan fazla arttığını tespit ettik.

*Tüm bu vahim tabloya rağmen umudumuzu diri tutacak güzel gelişmeler de var. Örneğin aşılarımızın hastalık sebebiyle gerçekleşen ölümleri çok önemli sayıda sınırladığına şahit oluyoruz. Aşılanarak salgın günlerini aşacağımız görünüyor. Dünyanın en hızlı aşılama programlarından birini yürütüyoruz. Aşı olsun yeter, günde 1.5 milyon aşı yapabiliriz dediğimde inanmayanlar vardı, canları sağ olsun.

Delta varyantı
Delta plus ile ilgili ülkemizde görüldüğünü bilmiyoruz, tespit etmedik. Delta varyantıyla ilgili ülkemizde şu ana kadar 134 vakamız oldu.
Toplam 16 ilimizde görüldü. İllerde dağılımı giderek artmaya başladı. Ağırlıklı olarak İstanbul'da görüldü. 134 vakanın 82'si İstanbul'da, Düzce'de 18, Van'da 8, Ankara'da 4, İzmir'de 3, diğer illerimizde de 1-2 şeklinde olmak üzere toplam 16 ilimizde görüldü. Çok ciddi bir oranın olmadığını biliyoruz ama her geçen gün artabileceğinden endişe ediyoruz. Aşıların bu varyanta da etkili olduğunu biliyoruz. 2 dozla Delta varyantına daha güçlü etkinin olduğunu da biliyoruz.

Aşı takvimi
Şu ana kadar bize Sinovac aşısının 100 milyon dozu gelmesi gerekiyordu, en geç nisan sonunda. Şu ana kadar gelen aşı miktarı 34 milyon.

BioNTech 4.5 milyon gelmişti mart sonuna kadar. Devamında, haziranda 30 milyon doz aşının gelmesi şeklinde sözleşme yapmıştık, eylül sonuyla 120 milyon. Bu 30 milyondan 20 milyon aşı şu ana kadar gelmiş oldu. Pazartesi ve salı 5 milyon daha gelmiş olacak. Belki 30 milyona tamamlanmış olması temmuzun ilk 3-4 günü içerisinde olabilir.

Uğur Hoca da bu noktada hassasiyetle üzerinde durmaya gayret ediyor. 30 milyonun tamamlandıktan sonra ülkemize gelişinin daha iyi olabileceğini, ben başta olmak üzere sorumuzun aşı olacağını, aşı gündeminden çıkmak için 30 milyon aşıdan sonra daha çok üretim ve ar-ge olmak üzere başka konuları konuşmak üzere sağlıklı olacağını söyledim. Kendileri de sanırım bayramdan sonra gelmiş olacak. Sputnik'ten de 400 bin doz geldi, testleri yapılıyor.

1. ve 2. dozdan sonra hastaneye yatış oranları
Rapiel doz etik kurulundan geçti. Sinovac, Biontech ve Turkovac aşımızı yapmak üzere bir çalışma başlatıldı. Aşının etkinliğiyle ilgili çalışma yayına hazır hale getirilme noktasına geldi. Ama ben önden şunu söyleyebilirim: Yaş arttıkça, ek hastalık arttıkça koruyuculuğun giderek azaldığını görüyoruz. Ama genç yaş grubunda ek hastalığı olmayan kişilerde bu koruyuculuk çok daha yüksek.

Delta görülen ülkelere ek tedbir olur mu?
1 Temmuz itibarıyla karantina kararımızı daha detaylandıracağız, bazı ülkelere yasak koymak da gerekebilir. Rusya'dan gelenler dahil olmak üzere, son 48 saatte antijen, 72 saatte PCR mutlaka istiyoruz. Bunun dışında özellikle yurtdışından gelenlerle ilgili örneklem yöntemiyle PCR çalışıyoruz. Bizim örneklem yöntemiyle yaygın yaptığımız testlerde bir artış oranı giderek durumun kötüye doğru oranlarını arttığını hissettiğimizde gereği yapılmış olur.

Kısıtlamalar kalktıktan sonra vaka artışı olur mu?
Kısıtlamaların devre dışı kalmasıyla veya azaltılmasıyla birlikte bu dönemde vakaların hareketlilikle birlikte temasla birlikte çok arttığını biliyoruz. Normalde bu kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte düşüşün stabil bir döneme girdiğini görüyoruz. Vakalar 5-6 bin bandında sabit kalmaya başladı. Bu hareketliliğin artışıyla birlikte genelde yukarı çıkış eğilimini görmüş oluruz. Ama bu dönemde yukarı çıkıştan ziyade daha sabit kaldığını, bu dönemde yoğun aşılama yaptığımızı, aşının etkisinin de 14 günden sonra oluştuğunu biliyoruz. Aşının etkisiyle yukarı çıkışın baskılandığı kanaatindeyiz.

Maskeler ne zaman çıkacak?
Önümüzdeki dönemde zorunlu olmadıkça kısıtlama yapmak istemiyoruz. Mesafe korunabiliyorsa o durumda maskeyi takmanız gerekmez, kapalı alanda da olabilir bu. Ama mesafenin korunmadığı açık alanlarda da maskeyi takmanız zaten zorunlu oluyor. Aşılamanın en az %70 olduğu dönemde maskelerden de artık kurtulabiliriz diye düşünüyorum. Gençlerimizin de bağışıklık kazanmasıyla üniversitelerin çok kolay, rahat açılabileceğini söylemek istiyorum.

3 büyükşehirde vaka durumu
Ankara'daki vakaların İstanbul'a göre biraz daha yüksek olduğunu söyleyebilirim. Aşılamanın Ankara'da oran olarak İstanbul'dan daha yoğun olduğunu görüyoruz.