Çocuğum yemek yemiyor ne yapabilirim diyenlere '3 gün' yöntemi!

Çocuğum yemek yemiyor!

Biz annelerin kendimizi en çaresiz ve yetersiz hissettiğimiz an çocuklarımız yemek yemediği anlar. Açlığı bilmek, yemek yememeye neden olan durumları düşünebilir olmak biz yetişkinleri önce endişeye ardından korkuya sonra da yetersizlik hissiyle öfkeye sevk eden durumdur. Çocuğumuz yemek yediği zaman kendimizi dünyanın en iyi annesi gibi hissederken, yemeksiz geçen bir günde dünyamız başımıza yıkılmış bir hale gelebiliyoruz. Hele ki çocuğumuz yemek yemeden uyuduysa. 'Aç karnına uyudu' diye uykuları kendimize zehir edebiliriz.

Çocukların yemekle ilişkilerinde yaşanan sorunların ne yazık ki tek bir nedeni ve çözümü yok. Bu nedenle yaşanan durumu doğru analiz etmek çözüm için doğru yolu bulmak adına çok önemli.

3 gün mola yöntemi

Biz ebeveynlerin yemek yeme sorununu çözmesi için ilk yapması gereken 'sakin kalmanın yolunu' bulmak. Çünkü öfke nöbeti geçirirken ne kendinize ne de çocuğunuza faydalı olamazsınız. Benim önerim. 3 gün kendi davranışlarınızı değiştirmek için küçük bir mola verin. Yemek konusunda çocuğunuza baskı yapmayın, kendinizi kötü hissetmekten vazgeçin ve yemek konusunda çocuğunuzun tercihlerine göre bir akış belirleyin. Mesela yemek istemediği sürece yemek teklif etmeyin. Çocuğunuzun acıktığında talep ettiği yiyecekleri belirleyin. Mesela yemek mi istiyor yoksa abur cubur mu, yemek yerine içecek mi istiyor ? Yemek seçimlerinde öneri sunuyor mu, günün hangi saatleri yemek istiyor kaç saat arayla acıkıyor?

Bu tip durumları belirlemek çocuğunuzun yemek yememesinin altında yatan nedene ilişkin ipuçları verebilir. Mesela çocuğunuz sabah kalktıktan 2 saat sonra kahvaltı etmek istiyorsa ve sadece belirli şeyleri yiyorsa uyandıktan hemen sonra açlık hissetmediğinin ve yemek konusunda her şeyi denemek yerine önceliklendirdiği yiyecekler olduğunu gösterir. Mesela bütün gün aç kalıp sonunda çikolata, bisküvi gibi hazır yiyecekler yemeyi istiyorsa bu onun daha çok atıştırmalıklarla beslenmeye alıştığını gösterir ki üzerine çalışılması gereken konu bu.

Bu süreçte sakin kalıp tartışmadan uzak, analiz eden bir pozisyona geçmek ve durumun haritasını çıkarmak önemli. Kimse 3 gün aç kaldığı için yada kötü beslendi diye hastalanmaz. Korkmayın ve iradeli davranın.

Aç olan insan bu küçük bir bebek de olsa büyük bir çocuk hatta bir yetişkin de olsa eğer altında başka bir neden yatmıyorsa yemek yer. Çünkü açlık biz canlıların gidermesi gereken en temel ihtiyaç. Açlığa uzun süre dayanmak pek mümkün değil. Dolayısıyla ilk yapmamız gerekenlerden biri çocuğun açlık hissetmesine izin vermektir. Sık sık bir şeyler yiyen çocuklar ana öğünlerde yemek yemeği reddeder. Bu nedenle beslenme saatlerini düzenlemek sorunu aşmak için ideal bir yol olabilir. Atıştırmalıklar mutlaka ana öğünlerden sonra verilmeli ve miktarları kısıtlanmalı.

Yemek seçen çocuklar

Yemek yemeyen çocukların büyük çoğunluğu aslında yemek seçen çocuklardır. Seçimleri yemeye alışık oldukları yiyeceler yada lezzetlerinden hoşlandıkları yiyecekler olabilir. Farklı ortamlarda yemek yemeyen çocukların büyük bir kısmı evde alıştığı yemekleri tercih edebilir. Bazı tür yiyeceklere alışık olmak da farklı türde yiyecekleri reddetmesine yol açabilir. Örneğin sebze yerine etle beslenmeyi tercih etmek ve sebze yemeyi reddetmek gibi. Böyle durumlarda çocuklara alternatif yiyecekler küçük porsiyonlar halinde verilebilir. Sevdiği şeylerle karıştırarak denemesine yardımcı olabilirsiniz. Bu tip çocukların yemek listesi oluştururken fikirlerinin alınması, pişirme süreçlerine katılmalarını sağlamak da yemek yeme sorununu aşmaya yardımcı olabilir.

Yemekleri öğüren, kusan, yemek görünce midesi bulanan çocuklar

Yemek yerken kusmak ve öğürmek gibi davranışların altında çok basit nedenler yatabileceği gibi ciddi problemlerin de işaretçisi olabilir. Eğer çocuğunuz 1 yaş civarındaysa ve denediği yeni yiyecekleri kusma, öğürme, ağzında tutma gibi davranışlar gösteriyorsa bu sorunu çok büyütmeyin. Çocuklar 1 yaş civarında yeni yiyeceklere karşı tiksinti duyabilirler. Bunun nedeni insanların ilkel dönemlerden getirdiği bir koruma mekanizmasıdır. Yiyeceklere kendi başlarına ulaşabilmeye başlayan bu yaş grubundaki çocuklar zararlı şeyleri yememeleri için vücutları bulantı hissi yaratır. Bu bazı çocuklarda çok baskın bir durum yaratabilir. Bu konuyla ilgili detayları Bebek Önderliğinde Beslenme yöntemi yazımızdan okuyabilirsiniz. Bu tip durumlar zamanla azalarak yok olur. Çocuklara yeni tip yiyecekler oyunla verilmesi, sadece denemeleri için desteklenmesi yeterli olacaktır. Zorlayarak yedirmek kalıcı yeme sorunları yaratabilir.

Öğürmek ve kusmak gibi davranışlar zorla yemek yedirilen çocuklarda da sıklıkla görülür. Eğer çocuğunuzu siz besliyorsanız ve istemediği yiyecekleri ona zorla, ödülle yada cezayla yediriyorsanız çocuklar bir süre sonra yeme eyleminden uzaklaşır ve vücutları kusma, öğürme gibi tepkiler vermeye başlar. Aynı şekilde alışık oldukları tip yiyecekler yerine (az bütürlü yiyeceklerden pütürlü yiyeceklere geçiş gibi) farklı formdaki yiyeceklere alışma dönemi de kusma ve öğürme güdüsünü tetikleyebilir. Böyle durumlarda çocuklara küçük miktarlarda yiyecekler verilmeli ve kendi kendilerine denemeleri desteklenmeli. Zorla yedirmeye çalışmaktan kaçınmak gerekir.

Öğürme ve kusma gibi davranışlar anne ve babasıyla yeterince zaman geçiremeyen çocuklarda da sık sık görülebilir. Bu tip davranışlarla yemek yeme süresince olumlu yada olumsuz anne ve babasıyla daha fazla zaman geçiren ve onların ilgisini çeken çocuklar durumu alışkanlık haline getirebilirler. Bu tip çocuklarda yemek yemeye değil birlikte kaliteli zaman geçirmeye odaklanmalı, yeme sorunları büyütülmemelidir.

Öğürme ve kusma fiziksel bir sorundan da kaynaklanıyor olabilir. Geniz eti ve bademcik türü hastalıklar çocuklarda sıklıkla görülür. Eğer çocuğunuz yemeğe başlarken yiyeceklere ilgi gösteriyor ancak yeme eylemi başladıktan sonra öğürme ve kusma davranışı gösteriyorsa mutlaka bir doktorla görüşün. Yutkunma zorluğu beslenme sorunları yaratır hatırlamakta fayda var.

Yemekleri ağzında tutan ve çıkaran çocuklar

Bu davranışlar özelikle 2-3 yaş civarındaki çocuklarda çok sık görülür. Genelde zorla yemek yedirilen çocuklar istemedikleri yiyecekleri ağızlarına aldıklarında çiğnemek yerine ağızlarında tutarlar. Bu çocukların bazılarında çiğneme alışkanlıkları tam olarak gelişmemiş olabilir. Yiyeceğin lezzetini almalarına karşın posasını öğütüp, yutmaktan çekinirler. Bu tip çocuklarda yiyecek türlerinde yavaş geçişler gerekebilir. Örneğin çorba içerken zorlanmayan çocuklara yiyecekler çorba kıvamında hazırlanabilir ve kademeli olarak pütürlü, taneli yiyecekler haline dönüştürülebilir. Makarna, pilav gibi içinde su olmayan taneli yiyecekler de çocukların çiğnemeyi öğrenmelerine daha kolay yardımcı olabilir. Bu tip çocuklara zorla yemek yedirmekten kaçınmak gerekir. Zira bu geçici bir dönemdir. Zorlanan çocuklarda yeme sorunu alışkanlık haline dönüşebilir.

Pütürlü yiyecekler

Çocukların pütürlü ve taneli yiyeceklere zamanında geçmemiş olması yaş ilerledikçe bir yeme problemine dönüşebilir. Erken dönemde sadece sıvı ve püre formunda beslenen çocuklar 1 yaş ve sonrasında pütürlü yiyecekleri yeme konusunda zorluk yaşayabilirler. Doğrusu erken dönemde çocukları pütürlü yiyeceklerle tanıştırmaktır. Eğer bu süreç geçtiyse ve çocuğunuz pütürlü yiyeceklere alışmıyorsa yeme alışkanlıklarını kademeli olarak yeniden düzenlemek gerekir. Taneleri sadece taneli yiyecekler şekilde vermek gerekir. Örneğin, çorbanın yada sulu yemeğin içindeki taneleri çocuğunuzun bir kaşıkta yemesi onun kontrolünü zorlaştırabilir. Çocuklara mesela baklagiller tane tane verilip ağzında çiğnemesi ve kontrol etmesi öğretilebilir. Makarna, pilav gibi kuru taneli yiyecekler de süreci kolaylaştırabilir. Burada dikkat edilmesi gereken kuru taneden sulu taneli yiyeceklere doğru geçiş sağlanmasıdır. Yine öğüren ve kusan çocuklarda olduğu gibi pütürlü yiyeceklere alışamayan çocukların da boğaz sağlığında sorun olup olmadığının bir uzman tarafından incelenmesi olumlu sonuçlar verebilir.

Kreşte ve okulda yemek yemeyen çocuklar

Kreşte ve okulda yemek yemeyen çocukların durumlarının tek bir nedeni ve çözümü olmayabilir. Öncelikle kreşte ve okulda yemeyi reddeden çocukların ev dışında yemek yeme davranışlarını incelemek gerekir. Eğer çocuğunuz sadece kreşte ve okulda yemek yemiyorsa onun dışındaki her mekanda yeme eylemini başarıyla sürdürüyorsa okuldaki yeme ortamı ve yemeklerin niteliğine odaklanmak gerekir. Kötü lezzette yapılmış yiyecekler, doğru şekilde sunulmayan yiyecekler çocukların yemekleri reddetmesine neden olabilir. Bunun dışında aşırı kontrolcü yeme ortamları da çocukları yemekten soğutabilir. Örneğin tüm yiyeceklerin bitirilmesinin zorunlu tutulması çocukların gereğinden fazla yemek yemeye zorlayabilir ve bir süre sonra çocuk hiç yememeyi tercih edebilir. Fiziken müdahale edilerek beslenen çocuklar da okullarda yemeyi reddedebilir. Anne babalar bu tip durumlarda okuldaki yemek rutinlerini mutlaka denetlemeli ve gerekiyorsa müdahale etmeli.

Kreş, anaokulu ve okul gibi ortamlara alışmakta zorlanan çocuklarda en yaygın görünen tepki yemek yememek olabilir. Eğer çocuğunuz okula isteyerek gitmiyorsa, sürekli ağlayıp mutsuz bir profil sergiliyorsa yemekleri reddedebilir. Bu durumda yeme sorunu sadece bir sonuçtur. Sorunu çözmek için çocuğunuzun okulla olan ilişkisini düzeltmeniz gerekir.

Eğer çocuğunuz sadece okulda, kreşte değil ev ortamı dışındaki tüm mekanlarda yemek yemeyi reddediyorsa burada çocuğun alışık olduğu düzenden farklı yiyecekleri reddetmesi sorunu yaşıyor olabilirsiniz. Özellikle evde sadece istediği yiyeceklerle beslenen çocuklar farklı tür yiyeceklerin sunulduğu ortamlarda yemeyi keserler. Bunun dışında anne babaların yanlış tutumları da ev dışında beslenmeyi zorlaştırabilir. Aşırı korumacı, dışarıdan yiyecek yeme konusunda kontrol altında tutulmuş çocuklar okulda yemeyi reddederler. Eğer bu tip bir sorun yaşıyorsanız dışarıda yemek yemenin güvenli olduğunu çocuğunuza hissettirmelisiniz. Kademeli olarak dışarıda yiyecek yeme konusunda ortamlar hazırlanmalı ve çocuklar desteklenmelidir.

Anne ve babasından yemek yemeyi reddeden çocuklar

Bu tip çocukların yemekle değil ebeveyleriyle sorunları olabilir. Eğer anne babasıyla yeterince zaman geçiremeyen, duygusal olarak anne babasından yeterli beslemeyi görmeyen bir çocuğunuz varsa bu durum kendini yeme sorunu olarak gösterebilir. Mesela evdeki bakıcı, büyükanne vb. çocuğu besleyebilirken anneyle yemek çocuk tarafından reddedilebilir. Burada çocukların duygusal olarak beslenmesi önemlidir. Yiyeceklerden önce çocukları ruhunu doyurmakta fayda var. Yemek zamanlarını bir aile aktivitesi haline dönüştürmek, birlikte kaliteli zaman geçirme fırsatına çevirmek yeme sorununu ortadan kaldırabilir. Aynı zamanda çocuğu beslemek yerine kendi kendine yemesi de teşvik edilebilir.

Çocuğun iştahsızlaştı bir kaç gündür yemiyor hastayken yemeyi kesti diyenler

Hastayken çocuklar da yetişkinler gibi iştahsızlaşır. Biz onlar hastayken iyice beslenip iyileşmelerini isteriz ancak vücutları onlara yemek yememeleri sinyali verir. Bu durumda çocukların hissettiği şeylere saygı duymak gerekir. Özellikle ishal gibi mide bağırsak sistemini zorlayan hastalıklarda çocuklar yemeğe zorlanmamalıdır. Burada anne babaların dikkat etmesi gereken çocukların sıvı alımının yeterli düzeyde olduğundan emin olmaktır. Sıvı kaybı olmayan çocuklar az yemek yeseler bile hastalık sürecini atlatabilirler. Bu süreçte çocuklar yemek yemeye kesinlikle zorlanmamalı. Basit, hafif ve miktarca küçük öğünler ve atıştırmalıklar çocuklar için yeterli olacaktır. Örneğin normalde 1 tam muz yiyebilen çocuk hastayken muzun yarısını yediyse bunun yeterli olacağını hatırlamak gerekir. Hastalık geçtikce iştah kendini göstermeye başlayacaktır.

Her şey yolunda çocukta hastalık belirtisi yok ama yemek yemeği azalttı ve iştahı düştü. Burada büyük bir sorun varmış gibi düşünmemek sakin kalmak en önemli şey. Bazen hepimiz iştahsız olabiliriz. Bu çocuklar için de geçerlidir. Bir hastalık kendini göstermeye başlamış olabilir. Hastalık öncesi süreç de iştah azalması yaratabilir. Çocuğu zorla beslemekten kaçınmak ve süreci onun yönetmesine izin vermek olumlu sonuçlar getirebilir.

Deniz Temur'u sosyal medyadan takip edebilir, çocuklarınızla ilgili sorunlarınızı paylaşıp çözüm arayabilirsiniz.

instagram.com/obenimannem

youtube.com/deniztemur

facebook.com/obenimannem

deniztemurblog@gmail.com