Çinli madenciler Zonguldak'ta kömür peşinde

Türkiye’de çalışan Çinlilerin bir kısmı tek çocuk politikasına uymayan hafif suçlu mahkumlar ve eski mahkumlardan oluşuyor

Türkiye’de çalışan yabancılar arasında başı çeken Çinli işçilerin daha çok madenlerde çalıştığı ortaya çıktı. Hatta Türk madenlerinden ihale alan Çinli firmaların çalıştırdığı işçilerin bir kısmının ülkedeki ‘tek çocuk’ politikasına uymadıkları için ceza alanlar olduğu belirtiliyor.

Milliyet’ten Hanife Baş’ın haberine göre, Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası (ZTSO) Başkanı Salih Demir, şehirde madencilik sektöründe yer altında çalışan Çinli işçiler bulunduğunu belirterek, “Çinli şirketler Türk maden firmalarının yer altı çalışmalarıyla ilgili ihaleleri kazanıyor. Bu alanda da çalışanlarını kendi ülkelerinden getiriyorlar. Şehrimizde, Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) kuyu kazma ihalesini alan firma 500’ün üzerinde çalışan getirdi. Eren Holding’e ait termik santralde de 700’ün üzerinde Çinli işçi çalışıyor” dedi.

DAHA ÖNCE DE GELMİŞLERDİ İNTERNET HABER - ÖZEL Çinli Maden işçileri gerçeği aslında Türkiye için yeni bir olgu değil. Sosyal tarih alanındaki çalışmaları ile tanına Profesör Dr. Şehmus Güzel, İşçi Tarihine Bakmak isimli kitabında 1. Dünya Savaşı sonrası, İstanbul'un kömür ihtiyacını karşılamanın, işgal kuvvetleri için önemli bir sorun olduğunu yazıyor. Güzel'in anlattıklarına göre, işçilerin bir kısmı savaşta ölürken, bir diğer kısmı ise Anadolu Hareketine katıldığı için madenlerde çalışacak işçi bulmak mümkün olmayınca, Fransız İşgal Güçleri, Çin ve Çinhindi'ndeki sömürgelerinden Türkiye'ye işçi getirmişlerdi. Madenlerde kömür çıkartan Çinli işçiler bir süre sonra çeşitli yollardan Avrupa'ya kaçmış, Kurtuluş Savaşı sonrası İşgal sona erince de Fransa bu işçiler ile ilgilenmeden işgal bölgelerini terketmişti.

TÜRK İŞÇİYİ ETKİLEMİYOR

Çinli işçilerin ihaleler sonrasında işlerini iki üç yılda yapıp geri döndüğünü aktaran Demir, “Ucuz işgücü olduğu için ve bu alanda Türk işçiler çok çalışmak istemediği için bir açığı kapatıyorlar. Kuyu kazma ve yer altında galeri işlerini Zonguldak’ta yapan çok işçi yok. Herkesin yapmak istemediği bir işi yapıyorlar. Türk işgücü için bir olumsuzluk bulunmuyor” diye konuştu. Demir, Türkiye’de yer altında çalışan Çinlilerin bir kısmının ülkedeki hafif suçlulardan oluştuğunu ifade ediyor.

TEK ÇOCUK CEZALISI 

Konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre ise, Türkiye’de çalışan Çinlilerin bir kısmı tek çocuk politikasına uymayan hafif suçlu mahkumlar ve eski mahkumlardan oluşuyor. Çin’de yasalar gereği köylerde ilk çocuk erkek olursa tek çocuğu zorunlu kılıyor. İlk çocuk kız olursa ikinci çocuk hakkı tanınıyor. Ülkede kanunlara uymayarak ikinci ya da üçüncü çocuğu yapanlara ise yıllık gelirinin üç katına varan rakamlarda yüksek para cezası veriliyor. Büyük para cezasını ödeyemeyenler ise mahkum oluyor. Bunlardan bazıları başka ülkelere giderek çalışıp kimlik parasını biriktiriyor. Türkiye’de çalışan Çinli işçilerin aylık gelirlerinin 300-500 TL arasında olduğu ifade ediliyor.

AYLIK 300 TL MAAŞ ALIYORLAR

Madencilik sektörü uzmanlarının Çinli işçilerle ilgili verdiği bilgiler şöyle:

-  Çin, madencilikte ciddi deneyime ve potansiyele sahip. Çinlilerin devasa maden üretimleri var.

-  Türkiye’de yılda çıkarılan maden miktarı 3 milyon tonken, bu rakam Çin’de yılda 2.5 milyar ton.

-  Bu nedenle Çinli işletmeciler yer altında çalışmada ve kuyu kazmada son derece uzman. Türkiye’ye de yer altı çalışması için geliyorlar.

-  Deneyimleri ve ucuz fiyata çalışmaları nedeniyle tercih ediliyorlar.

-  Ama iddialara göre ilk başlarda Türkiye’ye yetenekli elemanlar gelirken şimdi biraz daha köylüleri geliyor.

-  Çinliler Türkiye’de 2000 yılından itibaren maden işçisi olarak çalışmaya başladı.

-  Türkiye’de, 2004 yılında meydana gelen kazada ise beş Çinli öldü.

-  Çinli işçilerin aldığı aylık maaş ise 300-500 TL arasında değişiyor.

YERALTINDA ÇALIŞIYORLAR

Çinli işçi çalıştıran gruplardan biri olanHattat Holding’in Başkanı Mehmet Hattat, Amasra’daki termik santrallerinde 180 tane Çinli işçi çalıştırdıklarını belirterek, şunları söyledi:

“Özellikle yer altında galeri açma işinde Çinliler ehil insanlar.  İhaleye çıktık, Çinli firma kazandı. Türkiye’de bu tarz yer altı işleri yapan firmalar yeni kurulmaya başladı. Biz işçilerle direkt muhatap değiliz. Tek çocuk cezasından hüküm giyenler kesinlikle bizim projelerimizde çalışmıyor. Çalıştığımız firmalar işin ustası en büyük firmalar. Böyle bir şeye tenezzül etmezler.”