Çin'den ABD Büyükelçisi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesine tepki

Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Okyanusya ülkelerinde görevli bir büyükelçisinin Tayvan'ı ziyaret etmesine tepki göstererek, "ABD'yi, Tayvan meselesinin yüksek hassasiyetini tümüyle görmeye ve Tayvan ile temaslarını durdurmaya" çağırdı.

Bakanlık Sözcüsü Cao Licien, başkent Pekin’de düzenlediği olağan basın toplantısında, ABD'nin Koror Büyükelçisi John Hennessey-Niland’ın, Palau Devlet Başkanı Surangel Whipps'in Tayvan’a dün düzenlediği ziyarete eşlik etmesine tepki gösterdi. 

Tayvan konusunun, Çin-ABD ilişkilerinde en önemli ve hassas konu olduğunun altını çizen Hua, şunları kaydetti:

"Çin, ABD ve Tayvanlı yetkililerin her türlü temasına karşı çıkıyor. ABD'yi, Tayvan meselesinin yüksek hassasiyetinin farkına varmaya, Tayvanlı yetkililerle temasını durdurmaya, Tayvan'daki bağımsızlık yanlısı güçlere yanlış sinyal göndermemeye ve Çin'in kırmızı çizgilerini aşmaya çalışmamaya çağırıyoruz."

Palau Devlet Başkanı Whipps, dün 5 günlük ziyaret programı çerçevesinde, Tayvan’a gitmiş ve ziyaretinde Hennessey-Niland'ın da kendisine eşlik ettiğini açıklamıştı.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta, Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek, bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti.

1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin "Çin'in tek meşru temsilcisi" kabul edilmesiyle, Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek, Çin'i uluslararası toplumda sadece kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.