Çin'in Uygur Türkleri'ne baskı yaptığı iddialarına o bölgede yaşayan insanlardan yanıt geldi. Bakın işin aslı nasılmış!
Abone olÇin yönetiminin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan Uygur Türkleri'ne orucu yasakladığı iddiaları birçok ülkenin Çin'e tepki vermesine neden oldu. İddialar üzerine Çin'in bölgedeki kamusal alanda yapılan gözlemlerde, oruç yasağına ilişkin herhangi bir bildiri görülmüyor.
Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde başkent Urumçi ve Uygurların en yoğun olduğu bölgelerden Kaşgar'da yapılan gözlemlerde, bölgede süregelen yoğun güvenlik önlemlerinin günlük yaşamın bir parçası haline geldiği görüldü. Halk oruç yasağına ilişkin sorulara açık yanıt vermekten kaçınırken, camilerde ibadetlerin sürdüğü belirtildi.
Güvenlik güçlerinin çok sayıda noktada otomatik silahlarla nöbet tuttuğu kent merkezinde, terörle mücadele önlemleri adı altında ticari taksilerde şoförlerin saldırıya uğrama riskini önlemek adına, yanlarındaki koltuğa erkek yolcu oturmasına izin verilmiyor.
RAHAT İBADET EDEBİLİYORLAR
Urumçi'nin merkezinde bulunan Büyük Pazar bölgesindeki Kuruk Köprü Camisi'nde öğle namazında her yaştan Uygur görülebilirken, sakallı Müslümanlar ile çocukları da ibadet ediyor. Vakit namazları dışında arzu edenler camiye gelip Kur'an-ı Kerim okuyor. Uygurlara bölgede dini inançlara yönelik kısıtlama olup olmadığı konusunda sorular sorulduğunda, tedirgin bir yüz ifadesiyle olumsuz yanıt vermekten kaçınıyorlar.
ORUÇ YASAĞINA DAİR BİLDİRİ TESPİT EDİLMEDİ
Halka açık alanlarda oruç yasağına ilişkin somut bir bildiri ya da afiş tespit edilemezken, kendilerine soru yöneltilen bazı esnaf ve vatandaşlar kısa yanıtlarla da olsa oruç tuttuklarını ifade ediyorlar.
Diğer yandan, Çin'de geçen yılın başında yürürlüğe giren terörle mücadele yasasının ardından bazı konularda yasakların gündeme geldiği ifade ediliyor ve bu yasaklara dair afiş ve broşürler Urumçi'de birçok bölgede görülüyor.
DİNİ KISITLAMALARIN YAPILDIĞI KONULAR
Merkezi yerleşim yerlerinde çeşitli binalara ve kalabalık mekanlara yerel yönetimce asılan afişler, Çin yönetiminin getirdiği bazı dini kısıtlamalara dikkati çekiyor. Afişlerde, resmi nikahı olmayan çiftlere dini nikah kıyılması, dini yöntemle boşanma işleminin yapılması, okulda öğrenimini sürdüren öğrenci ve reşit olmayanlara namaz kılmak, oruç tutmak ya da Kur'an-ı Kerim okumayı öğrenme yönünde telkinler yapılması yasaklanıyor. "Yasa dışı Kur'an kursu açmanın, resmi onay olmadan dini amaçlı öğrenci toplamanın ve düğün, cenaze gibi törenlerde "dini tebliğ" yapmanın" yasak olduğu hatırlatılan afişlerde, üzerinde "Sincan Medenileşme Ofisi" ibareleri yer alıyor. Afişlerde ayrıca, "helal" ve "haram" kavramları kullanılarak "aşırı dinci ideolojileri yayma suretiyle olağan dini faaliyetlere zarar vermek; yabancı kaynaklı radikal dini eğilimleri yurt içine taşımanın" suç kapsamında değerlendirileceği ifadeleri yer alıyor.
BAZI BÖLGELERDE YOĞUN GÜVENLİK ÖNLEMİ
Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin tarihi Kaşgar vilayeti, yerel Uygur nüfusun yoğunluğuyla dikkati çekiyor. Urumçi'de olduğu gibi, kent merkezini çevreleyen anayol ve köprülerin üzerinde yoğun polis kontrolleri var. Kentte her sokak ve köşe başında onlarca silahlı polis bekliyor. Tarihi kentte bulunan meşhur İd Kah (Eidgah) Camisi civarındaki dükkanların hemen hemen tümünü yerel Uygur esnafın işlettiği görülürken, burada da başkent Urumçi'de olduğu gibi vatandaşlar video ve fotoğraf çekilmesini tepkiyle karşılıyor.
ÖZELDE ORUÇ SERBEST, DEVLET DAİRELERİNDE YASAK
Bazı Kaşgar Uygurları, oruç yasağı ya da bir kısıtlama ile karşılaşıp karşılaşmadığının sorulması üzerine, özel işletmelerde bir kısıtlama olmadığını bizzat bildiklerini, devlet dairelerinde ise yasak uygulandığı konusunda yakınlarından aldıkları bazı bilgiler bulunduğunu belirtiyor. Konuyu daha ayrıntılı konuşma talebi ise genellikle geri çevriliyor.
"ORUÇ YASAĞI HABERLERİ GERÇEĞİ YANSITMIYOR"
Türkiye'de Çin'deki oruç yasağına ilişkin yayılan haberlerin ardından birçok bölgede protesto gösterileri düzenlenirken, Çin, 1 Temmuz'da yaptığı açıklamada bu protestoların Türkiye'deki "yabancı basının gerçeği yansıtmayan" haberleri neticesinde olduğunu ve iki ülke ilişkilerinin önemli olduğu mesajını vermişti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Müslümanların oruç ve diğer ibadetlerinin kısıtlandığı yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını savunurken, Türkiye ile iyi ilişkiler geliştirmek istediklerini ifade etmişti.
PEÇE VE CÜBBE GİYİLMESİ YASAKLANDI
Çin'de geçen yılın başında yürürlüğe giren terörle mücadele yasası kapsamında Sincan Uygur Özerk bölgesi başta olmak üzere birçok bölgede geniş güvenlik önlemleri alındığı biliniyor. Ayrıca bu yasa kapsamında bölgede birçok uygulama tedricen yürürlüğe giriyor. Bölgede son olarak geçen yıl sonu Urumçi 15'inci Daimi Halk Komitesi toplantısında "Kamuya açık alanlarda yüzü örten peçe ve cübbe giyilmesinin yasaklanması"na ilişkin düzenleme kabul edilmişti. Çin hükümeti, Sincan Uygur Özerk Bölgesi başta olmak üzere ülkenin bazı yerlerinde gerçekleşen bazı olayları doğrudan "radikal gruplarla" ilişkilendirirken, olayları resmi medya ile kamuoyuna duyuruyor ve konuyla ilgili net bilgi vermiyor.
ÖNCEKİ HABERLER
