Çin ve Tayvan, 1949'dan bu yana ilk kez aynı masada

Çin ve Tayvan, Çin İç Savaşı'nın ardından ilk kez resmi temaslarda bulunuyor. Çin'in Tayvan'a ticaret anlaşmasını meclisten geçirmesi konusunda baskı yapması, Tayvan'ın da basın özgürlüğünü gündeme getirmesi bekleniyor.

Çin ve Tayvan, Çin İç Savaşı’nın sona erdiği 1949’dan bu yana ilk defa üst düzey resmi temaslarda bulunmaya başladı.

Nankin’de dört gün sürecek görüşmelere, tarafları temsilen Wang Yu-çi ve Zhang Zhijun katılıyor.

Tayvanlı yetkililer, Pekin’in bazı sosyal medya sitelerine erişimi engellemesi üzerine basın özgürlüğünü gündeme getireceklerini söyledi.

Pekin’in ise, serbest ticaret anlaşmasının Tayvan meclisinden geçmesi için baskı yapması bekleniyor.

Tayvan İçişleri Konseyi Başkanı Wang, Tayvan’dan ayrılmadan önce gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ana topraklara yapacağım ziyarette asıl amacım her iki taraf arasında karşılık anlayışı teşvik etmek” dedi.

Wang, “kolay gerçekleşmediğini” söylediği bu ziyaretin ‘sorunsuz’ geçmesini umduğunu ve tarafların herhangi bir anlaşma imzalamayacağını belirtti.

AFP haber ajansı, her iki tarafın da hassasiyetlerinin göz önünde bulundurularak, toplantı odasına bayrak asılmadığını ve yetkililerin isimlerinin yazıldığı etiketlere unvanlarının eklenmediğini bildirdi.

Ticaret anlaşmaları

Çin, Tayvan’ın bağımsızlığını tanımıyor ve kendi topraklarının bir parçası olduğunu belirtiyor. Pekin açıkça, adanın kendi topraklarına dâhil edilmesi amacında olduğunu ifade ediyor.

Tayvan’ı resmi olarak bağımsız bir ülke olarak tanımayan ABD de Taipei’nin arkasında duruyor.

Tayvan meselesi, Pekin ve Washington arasında yıllarca gerilime neden oldu.

Çin ve Tayvan arasındaki ilişkiler Tayvan’ın Pekin yanlısı Devlet Başkanı Ma Yin-jeou’nun 2008 seçimlerinde başa gelmesiyle ilerleme kaydetmişti.

Yine aynı yıl karşılıklı uçak seferleri başlamış ve Çin’den gelen turistler Tayvan ekonomisinin büyümesine katkıda bulundu.

Ticaret anlaşmaları Tayvanlı teknoloji şirketlerinin yayılmasını ve Çin’e milyarlarca dolar yatırım akmasını sağladı.

Fakat uzmanlar Ma’nın bölge halkı arasında çok sevilmediğini ve iktidardaki Kuomintang Partisinin gelecek yıl yapılacak yerel seçimleri kaybetmesinin beklendiğini belirtiyor.

Çin’in Jiangsu bölgesinin başkenti Nankin’de yapılan görüşmeler, 1949’dan bu yana hükümetler arası ilk resmi temas olarak tarihe geçiyor.

Basın özgürlüğü

BBC’nin Pekin’den bildiren muhabiri Celia Hatton, Çin ve Tayvan’ın yıllarca, dostluk dernekleri olarak bilinen kuruluşlar ve ticaret grupları aracılığıyla dolaylı olarak temasta olduğunu belirtiyor.

Muhabirimiz Hatton, tüm iyimserliğe rağmen, Çin’in yıllar boyu savurduğu ‘Tayvan’ı gerekirse zorla geri alacağı tehdidini’ geri çekmeyi reddetmesi nedeniyle taraflar arasında hala gerilim olduğunu dile getiriyor.

Tayvanlı müzakerecilerin tarafların birbirilerinin topraklarında kalıcı temsilciler bulundurması önerisi yapması bekleniyor.

Çin’in bazı medya organlarına onay vermemesi nedeniyle Tayvanlı yetkililerin basın özgürlüğünü de gündeme getirebilecekleri belirtiliyor.

Tayvan temsilciğinden yapılan yazılı açıklamada “Basın özgürlüğü evrensel bir değerdir… Her iki taraf arasındaki haber paylaşımı açısından en önemlisinin, özgür ve eşit bilgi akımı olduğunu tekrar tekrar söyledik” dendi.

Tayvan’da halk 1980 yılına kadar diktatörlük baskısı altında kalan basın özgürlüğü konusunda çok hassas davranıyor.

Muhabirler, Pekin’deki müzakerecilerin daha yakın ekonomik işbirliği için baskı yapacağını söylüyor.

Tarafların Salı günü öğleden sonra iki ayrı basın toplantısıyla gazetecileri bilgilendirmesi bekleniyor.