Çin, Tayvan’ın kararına sert çıktı

Tayvan’ın, bağımsızlığına imkan tanıyan yasa tasarını kabul etmesi Çin’in sert tepkisine neden oldu.

Tayvan’ın, bağımsızlık gibi kritik konuların referanduma götürülebilmesine imkan veren yasa tasarısını kabul etmesi, Çin’in sert tepkisine neden oldu. Çin, Tayvan Parlamentosu’nun referandum kararından çok rahatsız olduğunu ve adayı anavatandan ayırma yönündeki herhangi bir çabayı asla hoşgörmeyeceğini bildirdi. Bu arada Tibet’le ilgili de sürpriz bir gelişme yaşandı. Tibet’in sürgündeki ruhani lideri Dalai Lama, Tibet’in Çin Halk Cumuriyeti’nin bir parçası olduğunu kabul etmeye hazır olduğunu söyledi. Çin’in Tayvan politikasını belirleyen Dışişleri Bakanlığı Tayvan İşleri Dairesi’nin yazılı açıklamasında, “Referandum kararının bağımsız Tayvan amaçlı bölücü faaliyetlerine kalkışmak için, her kim tarafından olursa olsun, kullanılmasına kesinlikle şekilde karşıyız” denildi. Çin, böylece Tayvan parlamentosunun dün kabul ettiği halk oylaması kararına ilk resmi tepkisini vermiş oldu. GÜÇ KULLANMA TEHDİDİ HENÜZ YOK Ancak yazılı açıklamada, eskiden beri yapılan ve Tayvan’a karşı güç kullanma tehdidi bu kez kullanılmadı. Çin’in resmi haber ajansı Xinhua, Tayvan tasarının gizli sorunlar içerdiğini ve yeniden birleşmeyi engellediğini bildirdi. Xinhua, Çin’in, kendisinden kopmasına karşı çıktığı Tayvan’dan yaptığı yayında, “Tasarıdaki bazı maddeler hala Tayvan’daki bağımsızlık yanlısı güçlere ayrılıkçı faaliyetler yürütme alanı bırakıyor ve bunlar Çin ulusunun yeniden birleşmesini engelleyen gizli sorun olacaktır” dedi. Tayvan Parlamentosu, dün kabul ettiği referandum yasa tasarısını yumuşatarak, adanın bağımsızlığı için oylama yolunu açmaktan kaçındı. Çin ise, Tayvan’a karşı uygulayabileceğini söylediği “sert tepki”yi askıya almış görünüyor. Tayvan, Mart 2004’te yapılacak devlet başkanlığı seçimi öncesinde Çin ile nihai bir mücadeleye girmeyi göze alamadı ve parlamento Devlet Başkanı Chen Shui-bian’ın lideri olduğu bağımsızlık eğilimli Demokratik İlerici Parti tarafından teklif edilen tasarısının radikal versiyonunu reddetti. SAVAŞ RİSKİ GÖRÜNMÜYOR Çin’in Tayvan bu hamlesi konusunda Çin’den resmi yorum gelmedi ancak analistler çok yakın bir savaş riskinin bulunmadığını söylediler. Çin’in önde gelen Tayvan uzmanlarından Liu Gouche Reuters’e yaptığı açıklamada, “Acil bir tehlike şimdilik uzaklaştırıldı” dedi. Tayvan’ın gerekirse zorla Çin’le bütünleşmesini isteyen Pekin, bağımsızlık için oylama öngören yasanın kabulü halinde Tayvan’a karşı savaş ve “sert tepki” tehdidinde bulunmuştu. Tayvan Parlamentosu, tasarıda adanın bağımsızlığı, bayrağı ve adı üzerinde halk oylamasına gidilebilmesini öngören ve dolayısıyla en tartışmalı bölümünü oluşturan maddeyi metinden çıkarmıştı. Tayvan, komünistlerin 1949’da iktidarı ele geçirmesinin ardından ülkeden kaçan General Chiang Kai-shek tarafından kurulmuştu. Çin, kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan’ın bağımsızlık ilan etmesini savaş nedeni kabul ediyor. İki ülke orduları Tayvan Boğazı’nda sık sık gövde gösterisi yapıyor. DALAİ LAMA’DAN SÜRPRİZ AÇIKLAMA Bu arada Vatikan’da, Papa İkinci Jean Paul ile görüşen Tibet’in sürgündeki lideri Dalai Lama, Tibet’in Çin Halk Cumuriyeti’nin bir parçası olduğunu kabul etmeye hazır olduğunu söyledi. Çin, 1950’de işgal ettiği Tibet’i, 1959’da kendi topraklarına katmıştı. Kaynak: NTV-MSNBC VE AJANSLAR