Çin işi halı yerli halıyı öldürdü

Çin'in Türk el halılarını taklit ederek yaptığı üretim, hem Türkiye'de üretimi hem de Türkiye'nin yaptığı ihracaatı etkiledi.

Çin'in, Türk el halısı sektörünü, Türk motiflerini kullanarak öldürdü. Çin'in Türk el halılarını taklit ederek yaptığı üretim, hem Türkiye'deki üretimi, hem de Türkiye'nin ihracatını olumsuz etkiledi. El halıcılığını desteklemek amacıyla faaliyet gösteren Sümer Halı'da, piyasadaki ithal halı hakimiyeti nedeniyle 1 yıllık üretimi kadar stok oluştu. Haksız rekabet nedeniyle fiyatlarını 1.5 yıldır artıramayan Sümer Halı, stoklarını eritmek için, zaten maliyetinin oldukça altında tutulan satış fiyatlarında, ''Cumhuriyetin 80. Yılı Anısına'' yüzde 5 daha indirime gitti. Makina halısı düzeyine çekilen satış fiyatları yanında, ayrıca 12 ay vade, aylık yüzde 1.1 vade farkı uygulanıyor. 29 Ekim'de başlayan indirimli satış kampanyası, 31 Aralık'a kadar devam edecek. ''ORİJİNAL CHINES HEREKE'' Sümer Halı Genel Müdür Vekili Fahrettin Kayıpmaz, Türkiye'de yılda 2.2 milyon metrekare el halısı satıldığını hatırlatırken, buna karşın geçen yıl 948 bin metrekaresi kayıtlı, olmak üzere 2 milyon metrekare el dokuma halı ithal edildiğini söyledi. Kayıpmaz, yaptığı değerlendirmede, Çin, Nepal, Pakistan, Hindistan'dan ithal edilen halıların fiyatının çok düşük olması nedeniyle, Türkiye'deki halı ihracatçılarının halı ithalatçısı olduğunu, turistlere de bu halıların satıldığını belirtti. Özellikle Çin'in Türk halı desenlerini çok iyi taklit ettiğini, hatta Hereke modeli halıların kenarına ''Hereke'' diye yazarak, ''Çin işi Hereke-Chines Hereke'' piyasaya sürdüğünü anlatan Kayıpmaz, şu bilgiyi verdi: ''Artık Türk halı ihracatçıları, Türkiye'ye gelen turistlere, showroomda Türk halısını gösterip, yurtdışındaki mağazaları aracılığıyla Çin işi Hereke teslim ediyorlar. Yani, Türk halısı ihraç edilmiyor. Yurtdışındaki mağazasına Çin halısı ithal edip, onu turiste teslim ediyor. Sümer Halı, geleneksel el halısını korumada yalnız kaldı.'' HALI İHTİSAS GÜMRÜĞÜ KURULDU Halen Türkiye'de; 12 bini Sümer Halı'da olmak üzere 400 bin halı dokuyucusu bulunduğunu, bunların hemen hepsini geri kalmış yörelerdeki kadınların oluşturduğunu, bu kadınların halı dokumaktan başka hemen hiç gelirlerinin olmadığını anlatan Kayıpmaz, haksız rekabetin, piyasaya ucuz Çin halılarının girişinin önlenmesi için, uzun uğraşılar sonucunda Isparta'da, Ağustos ayında bir halı ihtisas gümrüğü kurulduğunu, ancak halen burada ekspertiz işlemi yapılamadığı için taklit halıların ithalatının sürdüğünü söyledi. Gümrük Müsteşarlığı'nın Sümer Halı'yı ekspertiz kurum olarak görevlendirmesini beklediklerini kaydeden Kayıpmaz, şöyle devam etti: ''Bundan sonra Isparta gümrüğünden başka bir yerden halı ithal edilemeyecek. Tespitlerimize göre, Çin'den metrekaresi 17 dolara, 25-26 milyon liraya el halısı ithal ediliyor. Oysa makina halılarının bile metrekaresi 80 milyon liradan az değil. Ancak ithalatçılar, bu düşük fiyatı tüketiciye yansıtmıyor, yerli halı fiyatına satıyorlar. Kar marjı çok yüksek. Expertiz işlemlerinin başlaması halinde, Türkiye'deki maliyetlerden daha düşük fiyata halı ithalatı ve Türk motiflerinin taklidi halı ithalatı önlenecek. Halen bu ekspertiz yapılamadığı için, halı sadece Isparta gümrüğünden ithal ediliyor, bu da sadece maliyeti artırıyor. İthalat açısından bir caydırıcılık olmadı.'' Kayıpmaz'ın verdiği bilgiye göre, yıllık 130 bin metrekare halı dokuma kapasitesi bulunan Sümer Halı'da 80 bin metrekarelik stok oluştu. Stoklar nedeniyle üretim kapasitesi 30 bin metrekarede tutulurken, 1.5 yıldan beri fiyatlar, maliyetlerdeki yükselmeye rağmen artırılamadı. Toptan ve 4 mağazalarında da perakende satış yaptıklarını kaydeden Kayıpmaz, mağaza sayısını 10'a çıkarmayı planladıklarını söyledi. Kayıpmaz, indirim kampanyasının da ilgi görmeye başladığını, hafta sonunda 41 milyar liralık satış yaptıklarını belirtti.