Cezaevleri BBG evi gibi

Denetimli Serbestlik Elektronik İzleme Merkezi’de 40 kişi 7 gün 24 saat adım adım izleniyor.

Adalet Bakanı Sadullah Ergin’le birlikte Ankara’daki Denetimli Serbestlik Elektronik İzleme Merkezi’ni (EİM) gezdik. Pilot uygulamayla 25 Şubat’ta 7 kişiyle başlatılan şu anda 40 kişinin elektronik kelepçe ile kontrol altında tutulduğu EİM, Konya Yolu’nda. Sıkı bir güvenlik protokolü var. Önce kartla açılan bir kapıdan geçiliyor. Görevli personel göz taramasından geçerek, merkeze girebiliyor.

40 kişi sinyal veriyor Ayak bileklerine elektronik kelepçe takılı, ellerinde cihaz olan 40 kişi, 7 gün, 24 saat, tek ya da 2 parçalı uydu (GPS) takip ünitesiyle anlık dev ekran ve bilgisayarlardan izleniyor. 14 kişinin çalıştığı merkez bugüne kadar 61 kişiyi izledi. 21 kişinin elektronik takibi bitti. 40 kişi hâlâ sinyal veriyor.
Alkollü eş üflüyor Alkol alıp eşine şiddet uygulayan ya da alkole bağlı suçlara karışan kişilere ise “evde alkol kullanmama” ve “eve alkollü gelmeme” üniteleri ile takip yapılıyor. Sabit telefon hattı ve GSM ağı üzerinden haberleşme sağlayan ünite, alkol testlerini belirlenen zaman diliminde rastgele saatlerde kişiden cihazı üflemesini isteyerek yapıyor. Hükümlü yüzünü cihaza tutup üflüyor. Yeterince üflemezse cihaz uyarı veriyor. Alkol test sonuçları ve resim doğrulama sonuçları otomatik olarak merkeze gönderiyor.

Alkol bitince, cihaz kalkıyor Alkollü gelip karısını döven, hakimin “4 ay eve alkollü gelmemeye” mahkum ettiği işadamının cezası bu üniteyle uygulandı. EİM’den işadamı 21.00-23.00 saatleri arasında rastgele aradı ve cihazı üfleyerek alkol testi yaptı. Bu süreçte hiç alkol almayan işadamının cezası infaz edildi ve evindeki alkol ünitesi de söküldü.

Neye niyet neye kısmet Takip altındaki kişinin 24 saat içinde bulunduğu her yer geriye dönük olarak, saat saat bilgisayarda görülüyor. Sistemin bu özelliği ise elektronik kelepçeyle denetim altındaki 10 hırsızdan 1’ini hapisten kurtardı. Polisin yeni bir soygunla suçladığı hırsız, “7/24 denetim altındayım, oraya hiç gitmedim” diye savunma yaptı. Polis, EİM’den kayıtlara bakıp o saatte kişinin suç mahaline gitmediği anlaşılınca soygun suçlamasını geri aldı.

CEZAEVLERİ BBG EVİ GİBİ

Cezaevi bile daha iyiydi! Bazıları elektronik kelepçeli özgürlüğe, “Cezaevine girsek daha iyiydi” diye tepki gösteriyor.

PİLOT uygulamayla ilk kez Sincan ve Maltepe Çocuk cezaevleriyle, cezaevi araçları da EİM’den 7/24 izleniyor. Ergin, “Sadece mahkûmlar değil cezaevleri de özel hayat bölümleri hariç bu merkezden izlenecek” dedi. Ergin, “Elektronik kelepçeyi yaygınlaştırmak için çalışıyoruz. Ekim sonunda ihale süreci tamamlanacak. Merkezimiz Ankara’da başka bir binaya taşınacak. 40 kişiyi elektronik kelepçe sistemi ile takip ediliyor. Şu ana kadar en ufak bir komplikasyon yaşamadık” diye konuştu.

DÖRT AYDA HİÇ İHLAL YOK

EİM’nin 4 aylık 7/24 takibinde, hiç “ihlal” olmadığı bilgisini alıyoruz. Ev hapsindekiler, belirli yerlere gitme yasağı bulunanlar bile hastane, cenaze, ibadet gibi gerekçelerle merkezden izin alıp bu alanların dışına çıkabiliyor. Ancak, ellerinde GPS takip cihazı, ayaklarında kelepçe 7/24 kontrolden memnun olmayanlar da var.

HARİTADAKİ PEMBE ÇEMBER ŞİDDET GÖREN ANNENİN EVİ

İLK ekranda annesine şiddet uyguladığı için evine 200 metreden fazla yaklaşmamasına karar verilen bir şahıs izleniyor. Mağdur annenin evi pembe çember içinde. “Eve yaklaşmama tedbiri” uygulanan oğlu çemberi geçerse sistem “ihlal” sinyali veriyor. Bu durumda merkezdeki görevli, sesli ya da kısa mesajla uyarı yolluyor. Bu şahıs “2 parçalı uydu takip sistemi ünitesi” ile izleniyor. İlk parça ayağına takılan elektronik kelepçe (RF verici). 2’nci parça, şahsın üzerinde sürekli taşıyıp, günde 2 saat şarj etmek zorunda olduğu, GSM hattı üzerinden sesli-yazılı haberleşme ve merkezle karşılıklı veri aktarımını sağlayan, alıcı cihazı.

SAYILARLA EİM

Uykuda kayarsa sinyal veriyor
Elektronik kelepçe vücut ısısına duyarlı ve son derece hassas çalışıyor. Uykuda kayması halinde “ihlal” sinyali veriyor ve bu durumda da merkez ilgiliyi hemen alıcısından ya da evinden arayıp uyarıyor.

* Aktif olarak izlenen cihazlar ve sayıları: GPS (2 parça) 5, Ev ünitesi (GSM) 4, Ev ünitesi (sabit telefon) 35 Toplam: 44
* Sökülen cihazlar ve sayıları: GPS (iki parça) 4, ev ünitesi (sabit telefon) 12, alkol ünitesi 1, Toplam: 17
* Suç dağılımı: Yaralama 13, Hırsızlık 10, Tehdit-Hakaret 5, Cinsel İstismar 3, Uyuşturucu 4, Yağma 9, Adam öldürme 6, Hürriyetten yoksun bırakma 2, Ruhsatsız silah bulundurma 3, Parada sahtecilik 1, Görevi kötüye kullanma 3, Mala zarar verme 2.
* Yaş aralığı: 20-30 yaş arası 21, 30-40 yaş arası 21, 40-50 yaş arası 8, 50-60 yaş arası 4, 60-70 yaş arası 1, 70-80 yaş arası 6.

KADINLARI DA KORUYOR

EİM, aile içi şiddet başta olmak üzere şiddet mağdurlarını da koruyor. “Mağdur koruma ünitesi” de diğer cihazlar gibi çalışıyor. Bu ünite 3 parçadan oluşuyor. Mağdur üzerinde GSM hattı üzerinde haberleşmeyi ve karşılıklı veri aktarımı sağlayan cihazı taşıyor. Suçun failinin ayağına elektronik kelepçe takılırken, üzerinde de merkezle iletişimi sağlayan cihazı bulunduruyor. Elektronik kelepçe takıldıktan sonra failin yaklaşması veya girmemesi gereken bölge harita üzerinden işaretleniyor. Bu mesafeler sisteme kaydediliyor. Failin oraya yaklaşması durumda sistem “ihlal” veriyor. Fail sesle ya da SMS’le uyarılıyor. 7/24 olarak gerçek zamanlı izlenen failin tekrar suç işleme eğilimine karşı tüm hareketleri kaydedilirken, GPS ünitesinin failin üzerinde olduğu doğrulanabiliyor. Ses ve titreşimle failin 50 metreye kadar yaklaştığı uyarısı mağdura da merkezle aynı anda bildiriliyor. Böylece ünite mağdur için ise artırılmış güvenlik sağlıyor.