Türkiye'de dinlenen cep telefonu sayısı inanılmaz boyutlara ulaştı. 2004'te 2002 ve 2003 yılının toplamından fazla cep telefonu dinlendi. Hukukçular bu duruma tepkili.
Abone ol2004 telekulak yılı
2004'te dinlenen cep telefonu sayısı, 2002 ve 2003 toplamını aşarak 20 bine ulaştı. Hukukçular, "Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi, ya da gereksiz dinleme var. Sonuçlar denetlenmeli" diyor
Çıkar amaçlı suç örgütleri ve mafyaya karşı mücadelede güvenlik güçlerinin telefon dinlemelerindeki artış dikkat çekti. 2004'te dinlenen cep telefonu sayısı, 2002 ve 2003 toplamını aşarak 19 bin 628'e ulaşırken, "telekulak" suçla mücadelede güvenlik güçlerinin yaygın olarak kullandığı bir yöntem haline geldi.
Hukukçular ise, "Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi var, ya da olur olmaz herkesin telefonu dinleniyor. 19 bini aşkın dinlemeden hangisi gerçekten amacına ulaşmış, bu mahkeme dosyalarından izlenmeli" yorumunu yapıyor.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart'ın telefon dinlemeyle ilgili Başbakana yönelttiği soruları, Adalet Bakanı Cemil Çiçek yanıtladı. Çiçek, 58. ve 59. hükümetler döneminde, mahkeme kararlarıyla dinlenen telefon abonman sayısını, "2002'de 7080 cep telefonu ve 7794 sabit telefon, 2003'te 9926 cep telefonu ve 6092 sabit telefon, 2004'de 19 bin 628 cep telefonu ve 3310 sabit telefon" olarak açıkladı. Çiçek, Kart'ın, "Telefon kayıtlarının, basına nasıl sızdırıldığı ve denetimin nasıl yapıldığı" sorusunu da şöyle yanıtladı:
"Telefon dinleme tutanaklarında yer alan resmi görevlilerle ilgili adli ve idari işlemler, cumhuriyet savcısının bilgisi doğrultusunda resmi kurumlara aktarıldığından, söz konusu bilgilerin birden fazla kurumda bulunması mümkündür. Telefon dinlemeleri yapan teknik birimler, sürekli denetime tabi tutulmakta ve gizliliğe azami önem gösterilmektedir."
Adalet Bakanlığı yetkilileri, bilgilerin dinlenen abone sayısını göstermediğini, bir abonenin birkaç kez dinlenmiş olabileceğini kaydetti. Çiçek, usul ve yasaya aykırı olarak izinsiz şekilde mahkeme kararı olmaksızın yapılan telefon dinlemelerinden dolayı 58. ve 59. hükümetler döneminde İçişleri Bakanlığı veya başka bir kurum aleyhine hiçbir dava açılmadığını da kaydetti.
Telefon dinlemeleri, 4422 sayılı yasanın 2. maddesine göre yapılıyor. Telefon dinlemesi yapılacak kişi hakkında, savcılık ve emniyet mahkeme kararıyla 3 ay süreyle izin alıyor. 3 ay içinde kişinin daha fazla dinlenmesine gerek görülmezse, elde edilen telefon dökümleri 10 gün içinde yetkili mercilerce yok ediliyor. Kişinin daha fazla dinlenmesine gerek görüldüğü takdirde 3 aylık süre daha alınabiliyor. Telefon dinlemeleri en fazla 9 aya kadar çıkartılabiliyor. 9 ayda da suç unsuru bulunamazsa, kişinin tüm telefon dökümleri imha ediliyor.
Hukukçuların yorumu:
'20 bin dinleme' anlaşılmaz
LUBE AYAR İstanbul
Hukukçular, telefon dinlemenin mahkeme kararıyla yapılması durumunda yasal olduğunu ancak bu rakamın çok yüksek olduğuna dikkat çekti. Hukukçuların görüşleri şöyle:
Prof. Dr. Süheyl Donay (Ceza hukukçusu): Çiçek'in açıkladığı rakamları tatsız ve dehşet verici. Hiç tahmin etmiyordum bu kadar telefonun dinlendiğini. Hiçbirimizin telefonu güvencede değil şüphesi uyanıyor. Bugün sizinki dinlenir, yarın benimki dinlenir, ya da dinleniyor. Dinleme bir yöntem. Ama bu kadar çok dinlemeyi anlamak mümkün değil. Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi var, ya da olur olmaz herkesin telefonu dinleniyor. Bunu aşırıya götürmemek lazım. 20 bin kişi dinlenmiş acaba bunların kaçında sonuca ulaşılmış, kaç kişiye dava açılmış?
Sedat Karagül (Eski DGM hâkimi): Gerekliyse dinlenebilir. Ama 20 bin korkunç bir rakam. Bu duruma göre ya suç oranı çok arttı, ya da polis ve savcılar tahkikatları çok genişletti. Yoksa, artık dinleme kararı daha rahat mı veriliyor? Bizim zamanımızda kesin bir şey yoksa dinleme izni vermezdik. Günümüzde daha çok siyasetçi, bürokrat ve zenginlerin telefonları dinleniyor. İhalelerdeki rüşveti tespit etmek için değişik bir durum var.
Naci Ünver (Eski Yargıtay 8. Ceza Dairesi Başkanı): Bu, çok dikkatli kullanılması gereken bir yetkidir. Ve bunun için kişinin suçluluğunu veya eylem hazırlığı içerisinde olduğunu gösteren ciddi belirtiler olması gerekir. Gönül ister ki, telefonlar en az seviyede dinlensin ve bunlar da yasanın öngördüğü biçimde olsun. Ama 19 bini aşkın dinlemeden hangisi gerçekten amacına ulaşmış, bunu mahkeme dosyalarından izlemek lazım. Bu konu üzerinde yetkililerin ciddiyetle durması gerekir.
Kimler dinlendi?
2004'te gerçekleşen çok sayıda operasyonda, Alaattin Çakıcı, müteahhit Hakkı Süha Şen, Sedat Peker, kardeşi Vedat Peker ile enerji yolsuzluğunda Ezgi İnşaat şirketinin sahibi İbrahim Selçuk'un telefonları doğrudan dinlendi. Hakkında dinleme kararı olmayan, ancak telefonu dinlenen kişilerle görüşmesi nedeniyle "dinlemeye takılanlar" ise şunlar:
Çakıcı operasyonunda eski Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, eski Yargıtay Genel Sekreteri Ercan Yalçınkaya ve MİT Dış Operasyonlar Daire Başkan Yardımcısı Kaşif Kozinoğlu.
Enerji operasyonunda Kozinoğlu ile AKP Ağrı Milletvekili Cemal Kaya.
Neşter - 2 operasyonunda eski Yargıtay üyeleri Hüseyin Demirörs ve Ergül Güryel.
İmar Bankası eski sahibi Kemal Uzan ve oğlu Hakan ile GP Genel Başkanı Cem Uzan.
ÖNCEKİ HABERLER
