Çankaya için senaryo çok

Hükümet jet hızıyla paket çıkardı ama. Süre dar ve seçimler de yaklaşıyor. Belirsizlikler kaosa dönüşmek üzere.

Vatandaşın kafası fena karıştı. Paketler, yasalar, Sezer'in vetoları, sürenin darlığı, referandum süresinin uzunluğu ve seçim sonrasına kalabilecek bir Cumhurbaşkanlığı seçimini daha da belirsiz bir hale soktu. İşte bazı sorular ve onların cevaplarıyla kafanızın karışıklığını alalım dedik.

Hemen yürürlüğe girer mi?
Bunun için Sezer'in kanunu onaylaması gerekiyor. Sezer, en geç 16 Haziran'a kadar ya kanunu onaylayacak ya da halkoylamasına (referandum) götürecek.

Referandum nasıl yapılacak?
Halkoylaması, Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasına ilişkin kanun uyarınca, kararın Resmi Gazete'de yayımını takip eden 120. günden sonraki ilk pazar günü gerçekleştirilecek. Cumhurbaşkanını halkın seçmesini isteyenler mavi renkteki "evet", istemeyenler turuncu renkteki "hayır" yazılı pusulaları zarfa koyarak oy kullanacak.

Bu durumda cumhurbaşkanlığı seçimi ne zaman yapılacak?
Referandum, mevcut kanuna göre 120 gün sonra, yani ekimin ikinci yarısında yapılabilecek. Sezer'in dün onayına sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin yasada ise, cumhurbaşkanlığı seçiminin, kanunun Resmi Gazete'de yayımını takip eden 40. günden sonraki ilk pazar günü gerçekleştirilebileceği belirtiliyor. Bu durumda cumhurbaşkanının referandumda kabul edilirse halk tarafından seçilmesi kasım sonu ya da aralık başında yapılabilecek. Ancak 120 günlük süreyi kısaltan bir düzenleme yapılmaması halinde, referandum sonuçlanana kadar oluşacak yeni parlamentonun mevcut Anayasa uyarınca cumhurbaşkanını hemen seçme zorunluluğu bulunuyor. Bu nedenle yeni parlamentonun, cumhurbaşkanı seçtikten sonra referandum kararını iptal edebileceği belirtiliyor. AKP bu ihtimal nedeniyle, referandumun 22 Temmuz'a yetiştirmeye çalışıyor.

Halk oylaması ve genel seçimler 22 Temmuz'da birlikte yapılabilir mi? 
Bunun için, 120 günlük sürenin kısaltılması gerekiyor. YSK, genel seçimler nedeniyle halen seçim işlemleri yaptığından, sürenin 40 günde indirilmesiyle, referandum ve genel seçimin bir arada yapılması sağlanabilecek. Böylece seçimden 40 gün sonra da cumhurbaşkanı seçilebilecek.

Sezer yasayı onaylarsa ne olur?
Sezer, veto hakkını kullanmaksızın yasayı onaylarsa, 22 Temmuz'da iki seçim bir arada yapılacak ve 11. cumhurbaşkanını halk seçecek.

Referandum süresini kısaltan yasa Sezer'in önüne gelmeyecek mi?
İşte karışık bir nokta daha. Hükümet iki sandığı bir arada halkın önüne sunmak istiyor. Ama süre çok dar. Sezer seçime sayılı günler kala bu yasayı da veto eder ve süreyi en uzun şekilde kullanmak istrse işler iyice arap saçına dönecek. Böyle olursa referandumun 22 Temmuz'a yetişmesi zor gözüküyor.