Bush ve Kerry farklı telden çalıyor

ABD başkanlık seçimlerinde yarışacak Bush ile Kerry'nin yürüttükleri seçim kampanyaları, seçimlerden sonra ne tür politikalar izleyeceklerine ışık tutuyor.

Dış politika, ekonomi, dış ticaret, çevre konularında Bush ile rakibi Kerry arasında büyük yaklaşım farklılıkları gözlenirken, bazı konularda Kerry'nin yürüttüğü kampanyanın ''muğlak olduğu'' belirtiliyor. Bush, seçildiği takdirde, ikinci döneminde Ortadoğu'da siyasal inisiyatiflerle demokratik reformlara hız vereceğinin sinyallerini verirken, ABD'yi tek taraflı dış politika izlemenin yarattığı sorunlardan kurtaracağını vaat eden Kerry'nin, seçimlerden sonra İslam dünyasına yönelik bir özel başkanlık temsilcisi atayarak, ılımlı unsurları cesaretlendirmeye söz vermesi dikkat çekiyor. DIŞ POLİTİKA BUSH: Irak savaşı yüzünden önde gelen Avrupalı müttefikleri ve BM ile ilişkilerin gerilmesinden sonra, Başkan Bush demokratik reformlar yoluyla bölgenin siyasal, ekonomik ve sosyal problemlerini çözmeyi hedefleyen Büyük Ortadoğu İnisiyatifi'ne ağırlık vermek suretiyle, dış politikasının dümenini demokrasinin yayılmasına yönelik siyasete kırmış bulunuyor. Irak'ta kitle imha silahları bulamadığı için ağır şekilde eleştirilere hedef olan Bush, nükleer silah parçalarının karaborsaya düşmesini ve ''şer ekseni'' olarak nitelediği Kuzey Kore ile İran'ın nükleer programını engellemeye ağırlık veren bir politika takip ediyor. KERRY: Bir başka ülkenin güvenliği için ABD'nin güvenliğinden asla feragat etmeyeceğinin altını çizen Kerry, gerektiğinde güç de kullanacağını söylüyor. Beyaz Saray'ın bugün dış politikada izlediği tek taraflı politikalar yerine ''yeni bir müttefikler dönemi'' açacağını kaydeden Kerry, diplomasiyi dış politikada yeniden bir araç olarak kullanacağını ifade ediyor. Kerry, BM'ye ''tam bir ortak'' muamelesi yapacağını ve kolektif güvenlik düzenlemelerine yönelik politikalara ağırlık vereceğini vaat ediyor. Kerry'nin dış politika ekibini, önde gelen tecrübeli demokrat isimler ve eski Başkan Bill Clinton döneminin bazı önemli şahsiyetleri oluşturuyor. SAVAŞ SONRASI IRAK BUSH: Bölgesel idareler yoluyla Irak'a demokrasi getirme planları etkin bir Şii lideri tarafından boşa çıkarılan Bush, bugünlerde geçici bir anayasa oluşturmak üzere Iraklı liderler ve BM ile 30 Haziran'da Irak'a tam egemenlik vermeye hazırlanıyor. Bush yönetimi, Amerikan askerlerinin direnişçilere ve bölücü şiddete karşı önlem olarak Irak'ta süresiz kalmasını istiyor. KERRY: 2002 yılında Irak'a savaş açılmasının lehinde oy kullanan Kerry, bu tarihten itibaren ABD yönetimini Bağdat'ın oluşturduğu askeri tehdidi yanlış göstermekle ve savaş sonrası işgali yanlış yönetmekle suçluyor. Daha sonra, Irak'ta kullanılmak üzere istenen 87 milyar dolarlık ödeneğin aleyhine oy kullanan Kerry, kendi partisi içinden bile ikiyüzlü olmakla eleştirilmişti. İSRAİL-FİLİSTİN PROBLEMİ BUSH: Amansız bir İsrail savunucusu olarak nitelendirilen Bush, Ortadoğu barışı için ''yol haritası''nın yeniden canlandırılmasını ve gelecek yıl İsrail'in yanı sıra bir Filistin devletinin kurulmasını savunuyor. Beyaz Saray, ayrıca İsrail'in Filistin topraklarında bir güvenlik duvarı oluşturması politikasına da endişeyle bakıyor. Bush yönetimi, Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'a mesafe koyarken, İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un Gazze'deki Yahudi yerleşimlerini boşaltma teklifine ihtiyatla yaklaşıyor. KERRY: Ortadoğu barış sürecine yeniden hayat vereceğini söyleyen Kerry, ayrıca Müslüman dünyası için özel bir başkanlık temsilcisi atayarak İslam dünyasındaki ılımlı unsurları teşvik edeceğini söylüyor. TİCARET BUSH: Asya, Latin Amerika ve Afrika'dan birçok ülkeyle serbest ticaret anlaşmaları imzalayan Bush yönetimi, buna rağmen Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) yasadışı olarak kabul ettiği, çelik ürünlerine koyduğu gümrük vergisi yüzünden korumacılıkla suçlanıyor. ABD'nin şeker, süt ürünleri ve hayvancılık sektörüne dair ithalatın önündeki engelleri kaldırmaktaki isteksizliği de eleştirilere yol açıyor. KERRY: Göreve geldiğinin ilk 120 günü içinde ABD'nin bütün ticaret anlaşmalarını gözden geçireceğine söz veren Kerry, Çin'in para politikalarına karşı mücadelenin DTÖ kanalıyla yapılmasından yana tavır koyuyor. Kerry ayrıca, serbest ticaret anlaşması yapılacak ülkelerdeki emek ve çevre konularına hassasiyetlerle ilgili olarak Bush'tan çok daha güçlü bir dil kullanıyor. EKONOMİ BUSH: Kongre'ye, yaptığı vergi indirimlerini sürekli hale getirmesi konusunda devamlı çağrıda bulunan Bush, aksi halde yeni istihdam alanları yaratmaya yeterli bir ekonomik düzelme hedefinin, artan vergilerle tehlikeye gireceğini savunuyor. Ancak uzmanlar, vergi indirimlerinin sürekli hale getirilmesinin gelecek 10 yılda bütçeye 1,3 trilyon dolarlık bir faturaya sebep olacağını ileri sürüyor. KERRY: Yılda 200 bin doların üzerinde kazancı olanlara Bush'un uyguladığı vergi indirimini kaldıracağını söyleyen Kerry, buradan elde edeceği gelirle sağlık reformunu finanse etmeyi planlıyor, Ancak orta sınıf için vergi indiriminde değişiklik düşünmüyor. 72 milyar dolarlık bir bütçeyi 40 milyonun üzerindeki sigortasız insandan 27 milyonuna sağlık hizmeti sunmak için harcayacağını açıklayan Kerry, buna rağmen yarım trilyonluk ABD bütçesini yarıya indireceğini söylüyor. Kerry'nin kampanyalarında, bunun nasıl yapılacağına dair detaylar ise verilmiyor. ENERJİ VE ÇEVRE BUSH: Sera etkisinin önlenmesine dair Kyoto Protokolü'nden ABD'nin çekilmesini sağlayan Bush, küresel ısınmanın yeni bir ekonomik büyüme ve verimlilikle aşılması gerektiğine inanıyor. Alaska buzulları arasında petrol aramalarından yana olan Bush, hava kirliliğinin ve asit yağmurlarının azaltılması yönündeki yasal önlemlere destek veriyor. KERRY: Küresel ısınmayı engellemek için ABD'nin uluslararası iklim değişimi programına katılmasından yana olan Kerry, Amerikan fabrika ve tesislerinin hava kirliliğine karşı önlemler almasını savunuyor. Kerry ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarını teşvik etmek için, petrol tüketimini günde 2 milyon varil civarında azaltacak bir yenilenebilir enerji fonu oluşturmayı düşünüyor. Azaltılacak bu tüketim, kabaca Ortadoğu'dan ithal edilen petrol miktarına denk geliyor. Kerry, ayrıca Senato'nun, otomobillerin kat ettikleri yola ve spor amaçlı araçlar ile otomobiller hakkındaki standartların daha sıkı kontrolüne dair yasal düzenlemeler yapmasına destek veriyor.