Bunun adı örtülü içki yasağı mı?

Artık alkollü içki satmak da satın almak da zor. Yürürlüğe giren yeni yönetmelik neredeyse örtülü içki yasağı.

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nun tütün ve alkollü içkilerin satışına ve sunumuna ilişkin usul ve esaslar hakkındaki yeni yönetmeliği büyük tartışma yarattı. Hafta sonu tüm hukukçuları ile yönetmeliği masaya yatıran içki üreticisi firmalar yönetmelikteki tehlikeli ve yoruma açık maddeleri ortaya koydu.

Hukulçularla  yönetmeliği yorumlayan içki firmaları, "Yeni Yönetmelikte sırf reklam yasakları için 25 ayrı madde, satış için ise onlarca yasak maddesi var. Bu yasaklara takılmadan bir reklam ajansının artık nasıl reklam metni yazacağı, içki satan bakkalın veya restoranın nasıl içki sattığını söyleyeceği büyük merak konusu" dediler.

TOPKAPI SARAYI'NDA AYA İRİNE'DE ARTIK İÇİ İKRAM EDİLEMEYECEK

Vatan gazetesinin haberine göre, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından hazırlanan yeni yönetmeliğin en tehlikeli ve rahatlıkla ceza uygulanabilecek maddesi olarak 6 Madde'nin b bendi gösteriliyor. Bu madde, "Yetkili satıcılar tarafından satış belgesinde belirtilen işyeri adresi dışında satış veya sunum yapılamaz" diyor. Hukukçulara göre, bu madde ile artık hiçbir catering şirketi veya alkollü içki satış ruhsatı olan firma davet ve organizasyonlarda içki servisi yapamayacak. Bu durumda bundan sonra Topkapı Sarayı'nın bahçesinde, Arkeoloji Müzesi'nde, Aya İrini'deki bir konserde veya İKSV müzik festivallerinde ya da Tophane'de yapılacak bir sergide veya İstanbul Modern'de o mekanların içki ruhsatı olmadığından bir kadeh şarap bile servis edilemeyecek.

Hiç kimse istediği mekanda örneğin yazın deniz kenarında, ormanda piknik yaparken içki içemeyecek. Kır düğününde de mekanın içki ruhsatı yoksa alkol olmayacak.

BAKKAL, BÜFE, MARKET ARTIK RAKI-ŞARAP SATAMAYACAK

Yönetmeliğin 22. Maddesi'nin 4. Bendi bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olan işyerlerinde 20 cl ve altı hacimde içki şişelerinin bulundurulamayacağını ve bu yerlerde satışa sunulamayacağını belirtiyor.

Hukukçular bu maddeyi, "Bu madde ile tüm bakkal, büfe veya süpermarket ve zincir mağazalarda 20 cl ve altı içki satışı yasaklanarak en çok satışı yapılan küçük hacimli içkilerin satışı durdurulmak isteniyor. Bu durumda sadece bir veya iki kadeh bir şey içmek isteyen dahi büyük şişe içki almak zorunda kalacak. Daha fazla ücret ödenmesi gerekeceğinden buradaki amaç tüketiciyi alım amacından caydırmak ve satışları engellemektir" şeklinde yorumluyor.

10 METREKARELİK BAKKAL İÇKİYİ NEREYE KOYACAK?

Yönetmeliğin 23. Maddesi'nin 1. bendi 'Alkollü içkiler çocuklara yönelik olan her türlü materyallere bitişik alanda yer alamaz' diyor.

Hukukçular bu durumu da şöyle yorumladılar:

"Artık bakkal ve bayiler sattıkları içkilerin hepsini sergilemek için ayrı bir yer bulmak zorundadır. Artık vitrinde içki görmemiz mümkün değildir. Tabelalarda hiçbir içki markası yer almayacak!

Bakkalın camında, kapısında tek bir içki reklamı olmayacak. 10 metrekarelik bakkalda, çocuklara yönelik olmayan materyal bulup tüm içkileri bunun yanına ve dikkat çekmeyecek şekilde dizmeniz gerekiyor. Çocuklara yönelik materyal nedir sorusunun cevabını bulmak da ayrı bir sorun!

KEKLE YAN YANA GELMEYECEK

Örneğin, bisküvi, çikolata, kek, süt, yoğurt ve pek çok yiyecek maddesi çocuklara yönelik olabileceğine göre, alkollü içkilerin buzdolabında, rafta, ya da kapı yanında satılması mümkün değil. Bu durumda belki deterjanların yanında ve gizli bir köşede yer bulmak mümkün ise içki satılabilecektir. Bunun sonu ise tezgah altıdır. Vitrinde yer bulamayan, buzdolabına giremeyen, rafta duramayan içkinin artık tezgah altında gizli kapaklı satılmaktan başka çaresi kalmadı."

KARAYOLU KENARINDAKİ TÜM YAPILARDA İÇKİ SATIŞI YASAK

10. madde'nin 2. Bendine göre; "Belediye mücavir alanları ve konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyollarda ve devlet karayollarında bulunan yapı ve tesislerde alkollü içki satışı yapılamaz " deniyor.Hukukçulara göre maddenin anlamı şu:

"Örneğin, İstanbul'dan Edirne'ye kadar devam eden ve çevresi tamamen yapılaşan D-100 Karayolu'nun kenarında bulunan yüzlerce içkili restoran ya kapanacak ya da artık içki ruhsatlarını iptal edecekler. Şehir dışındaki, yol kenarındaki turistik tesisler dahil tamamının içki ruhsatları iptal edilecek ve içkisiz restorana dönecek. Ege ve Akdeniz'de otoyolun denize paralel yapıldığı kıyı şeritlerinde deniz manzarası eşliğinde balık eşliğinde bir kadeh rakı içilemeyecek!

BİREYSEL VEYA TOPLUMSAL OLAY REKLAMLARDA KULLANILAMAZ

Tartışılan bir madde de 24'üncü Madde'nin 2/e bendi. Madde 'Alkollü içki reklamlarında, bireysel ya da toplumsal nitelikli özel olaylara vurgu yapılarak, alkollü içki içmeyi özel olayların bir parçası olarak ilişkilendiren içerik kullanılamaz' diyor.Hukukçular, bu ifadeyi şöyle yorumladılar:

"Bu ifadenin anlamı şu... Artık yılbaşında, Sevgililer Günü'nde veya piknik mevsiminde bir masa etrafında oturmuş içki içen veya sevgilisi ile kadeh kaldıran ya da yılbaşında partide eğlenen insanların görüntüleri hiçbir içki reklamında kullanılamayacak. Reklamlarda hayattan keyif almayan mutsuz insanlar gösterilmek zorunda. Zira yönetmelik Türkiye'yi keyif anlarının ve kutlamaların gizlenmesi gereken bir ülke haline getiriyor."

24 YAŞINDA BİRİNİN KATILDIĞI ETKİNLİKTE ALKOL YASAKLANIYOR

Yönetmelik genç tanımını 15-24 yaş olarak alıyor. AB mevzuatında 19 yaşına kadar olan gençlere yönelik uygulanan yasakların Türkiye'de 24 yaş üzerinden uygulanması da eleştiri konusu. Yönetmeliğin 24. Maddesi 2/d bendinde çocuklar ve gençleri hedef alan, gençlerin katılma ihtimali olan etkinliklerde alkollü içki satış ve sunumu yasaklanıyor. Madde'de yer alan 'katılma ihtimali' hukukçuları endişelendiriyor. Buna göre artık hiçbir etkinlikte organizasyonda veya sergide içki satışı ve ikramının mümkün olmayacağı belirtiliyor.