Borsanın yeni yılda da 2020’den pek farklı olmadığını ifade eden ekonomist Önder Tavukçuoğlu, dalgalanmaların aynı sertlikle sürebileceğini söyledi.
Abone ol2020’de yaşanan özellikle pandemi, savaşlar, deprem gibi krizlerden sonra 2021’de ekonomi piyasaları toparlanabilecek mi? Borsa yatırımcısı için 2021 beklentileri karşılayabilecek mi? Yatırımcıların nelere dikkat etmesi gerekiyor? Ekonomist Önder Tavukçuoğlu, 2021 yılını yorumladı.
Panik yapan ve piyasayı okurken sadece rasyolara bakarak karar veren yatırımcıların kaybının yüksek olabileceğini belirten ekonomist Önder Tavukçuoğlu, yeni sistemi anlayabilen yatırımcıların dalgalanmalar olsa da 2020’de yüksek kazanç sağladıklarını ifade etti.
Borsanın yeni yılda da 2020’den pek farklı olmadığını ifade eden Ekonomist Tavukçuoğlu, dalgalanmaların aynı sertlikle sürebileceğini söyledi.
Ekonomist Tavukçuoğlu, borsayla ilgili olarak şu görüşleri paylaştı: “2021 yılı da çok farklı olmayacaktır 2020 yılından. Teknoloji ve sistem değişikliği sürdükçe piyasalarda dalgalanmalar devam edecektir. Bu değişimin en büyük dayanağı ise COVİD-19 olacak ve belki de bu virüsün yeni sürümleriyle birlikte dünyada yapılmak istenen değişimin tamamlanmasına kadar sürecek bir dalgalanma olabilecektir. Bu yeni sisteme ayak uydurabilen ülkeler, şirketler, insanlar ayakta kalacaklar. Diğerleri ise çok net olarak yok olacaklardır. Diğer bir ifadeyle teknolojik gelişime ve yeni ekonomik sisteme uymak ana hedef olmalıdır. Ülkeler, şirketler ve insanlar tüm hedefini bu yeni sistem üzerine kurmalıdır. 2021 yılında değişim devam ederken yatırım kararlarınızı ekonomik verilere ya da felaket senaryolarına göre değil de paranın akış yönüne göre karar vermeniz gerekiyor. Yine bu değişimin sonucu yeni değerleme değişikliklerine göre yatırım yapmanız gerekmektedir.”
Teknoloji şirketlerinin çarpanı 3 kat arttı
Ekonomist Tavukçuoğlu, “Şu anda elimizdeki en önemli veri tüm dünyada faizlerin eksi ya da sıfır seviyesinde olmasıdır. Yine tüm dünyada rekor düzeylere çıkan para hacmidir. Bunun sonucu olarak gerçek ekonomik veriler bir kenara bırakılarak gelecekte iyi olabilecek sektörlerin ve şirketlerin değerlemeleri rekor seviyelerde artacağını bilmemiz gerekiyor. Örneğin 2020 yılı öncesinde tüm dünyada, bir teknoloji şirketinin çarpanı 2 seviyesindeyken şu anda bu çarpan 6 seviyelerine kadar gelmiş bulunuyor Dünya ortalamasında. Ya da e- ticaret sektörünün çarpanı 2,5 seviyesindeyken şuanda 5 seviyelerine geldiğini görüyoruz. Aynı şekilde ilaç ya da sağlık sektörünün çarpanı 2 iken şu anda 9’lara geldiğini görüyoruz. Bu süreç artarak devam edecektir. Bu süreç nasıl 1960’lı yılların başında otomotiv sektöründe çarpanlar rekor seviyede arttıysa şimdi farklı sektörlerde değerleme çarpanları artmaya başladı.”
Yükselişte olan sektörler
Ekonomist Tavukçuoğlu, 2021’de değerlemesi artabilecek sektörleri şöyle sıraladı: “Teknoloji, ilaç, sağlık, lojistik, e-ticaret, tarım, gıda, sigorta, kitle fonlama araçları, sanal ödeme sistemleri, sanal paralar, nano teknoloji, akıllı giyilebilir teknoloji ve enerji sektörleri değer artışlarına uğramaya devam edecektir tüm dünyada. “
2019 ve önceki yıllardaki eski klasik alışkanlıkların bırakılması gerektiğini söyleyen Ekonomist Tavukçuoğlu değerleme ile ilgili şu formülü verdi:
“Paranın Akış Yönü + Algılar + Mecburi Değişime Bağlı Değerlenme + İhtiyaçların Önceliği + Devlet Teşvikleri + Sisteme Dahil Olmak = Kazanç”
Ekonomist Tavukçuoğlu, “Bu yeni kazanç formülüne ayak uyduramayanlar ya da hala bu değişim sürecinde eski klasik yöntemleri kullananların kazanması zorlaşabilir” dedi.
Orta ve uzun vadeli yatırım
Ekonomist Tavukçuoğlu, “2020 Yılından çok farklı olmayacaktır. Dalgalanmalar aynı sertlikte devam edecektir. Belki de daha da sert olabilecektir. Ancak konu başlığı ne olursa olsun dalgalanmanın başladığı tarihteki endeks seviyesi dalgalanmanın bitiminde daha yüksek olacaktır. Unutmayalım buradaki asıl amaç; sistem ve piyasa yapıcıları sizlerin elinizdeki parayı almaktır ve sonrasında size daha yüksek fiyattan satmaktır. Bu yüzden orta ve uzun vadeli yatırımcı olmanız sizlerin yararınadır. Yatırımın büyüğü küçüğü olmaz. Sermayeniz her ne olursa olsun orta ve uzun vadede kazancınız daha yüksek olacaktır. İlk başlarda zarar etseniz de, olası bir dalgalanmada düştüğünde satmadığınız vakit dalgalanma sonunda mutlaka kar yazarsınız.”
Bilanço ve sektör önemli
Ekonomist Tavukçuoğlu, “Öncelikle bir hisseyi neden aldığınızı çok iyi bilmeniz gerekiyor. Maalesef yatırımcıların büyük bir kısmı hisseyi sadece ismen biliyor. Ne iş yaptığını, bilançosunu, sektörünü hatta hissenin fiyatının nereden nereye geldiğini dahi bilmiyor. Yatırımcının baktığı doneler; tüyo, hisseyi kim yazmış, aracı kurum dağılımı, temel olmadan sadece teknik ya da hiçbiri ya tutarsa mantığıyla rastgele! Bu hem ülkemiz ekonomisi için hem de kendi aile bütçeniz için çok büyük bir kayıptır. Şu anda borsada işlem gören şirketlerin içerisinde bu yüzden çok büyük uçurumlar bulunmaktadır. Örneğin saçma sapan bir şirket faaliyeti bile olmamasına rağmen çok yüksek değerde işlem görmektedir. Ya da diğer tarafta faaliyetleri çok iyi olup, arsa değeri kadar piyasa değerine sahip olamayan şirketler vardır. Değer yatırımcısı olun sosyal medya yatırımcısı değil! Kumar zihniyeti ile hareket edilmemeli.”
Şirket bazlı değerlemeler ön plana çıkacak
Ekonomist Önder Tavukçuoğlu, “2021 Yılında Bist100 yoğun dalgalanmalarla birlikte ana hedef 1950 seviyesi olabilecektir. Ancak bu demek olmuyor ki her hisse değerlenecek ya da bazı hisseler endeks atış oranının üzerine çıkamayacak anlamına gelmiyor. Her zaman olduğu gibi şirket bazlı değerlemeler ön plana çıkacaktır. 2021 yılında BİST100 için alt seviye ortalama 1260 üst seviye 1950 olabilecektir.”