Irak'ta mezhep savaşı son yılların zirvesinde. Ülke, bölgesel güçler arasındaki iktidar mücadelesinde bir nevi hedef tahtasına dönüşüyor. BBC muhabiri Nahed Ebuzeyd, Bagdat'tan Irak siyasetindeki gerginligi yazdı.
Abone olIrak'ta mezhep savaşı son yılların en üst noktasına ulaştı. Ülke, bölgesel güçler arasındaki iktidar mücadelesinde bir nevi hedef tahtasına dönüşüyor.
BBC muhabiri Nahed Ebuzeyd, Bagdat'tan yazıyor.
Ebu Ali ile buluşmam bir arabulucu üzerinden görüşme anını ve mekanını karşılaştırmak için gönderilen karşılıklı mesajlar sonrasında geldi.
Aslında gerçek ismi Ebu Ali değil. O, kimliklerini gizli tutan Irak'taki Hizbullah Tugaylarının bir üyesi.
Siyaset ve güvenlik sahnesinde giderek dikkat çeken diğer bir Şii grup Asaib Ehl El Hak Partisi'nin aksine, Iraklılar Hizbullah Tugayları’nı 'hayali bir örgüt' olarak nitelendiriyor.
Fakat Irak'taki Hizbullah yavaş yavaş dönüşüyor. Son zamanlarda düzenledikleri gösteri ve etkinliklerle kamuoyunda giderek öne çıkıyor.
Örneğin geçtiğimiz günlerde Bağdat’ta düzenledikleri bir gösteride İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Humeyni’nin karikatürünü yayınlayan Irak'taki El Sabah El Cedid Gazetesi'ni protesto ettiler.
Güvenlik güçlerinin önünde grubun bayrağını sallayan kişi, "Biz Katib'in tugaylarıyız. Suriye'de büyük işler yaptık" diye bağırıyordu.
Çift yönlü suçlama
Suriye'deki iç savaş, etkisini Irak ve Lübnan'da göstermeye başladığından beri Bağdat’ta karşılıklı suçlamalar havada uçuşuyor.
Şii yetkililer açık bir şekilde Suudi Arabistan'ı bölgedeki Sünni grupları finanse etmekle suçluyor.
Öte yandan Irak'taki Sünniler de Şii Başbakan Nuri El-Maliki'yi ağırlığını İran'da yana kullanmakla itham ediyor.
Irak'taki Şii çoğunluk ve büyük Sünni azınlık arasındaki karşılıklı güvensizlik Suudi Arabistan'ın Suriye dosyasından elini çekme kararı ile su yüzüne çıkmıştı.
İstihbarat şefi ve cihatçıların en büyük destekçisi olarak anılan Prens Bender bin Sultan’ın görevi bırakması Suudi Arabistan'ın Suriye krizinde tutum değişikliği olarak yorumlanmıştı.
Bu tip haberler Irak'ta 'Şii İslam'a karşı bölgesel savaşın arkasındaki gücün Suudi Arabistan olduğu yönündeki anlayışı' güçlendiriyor.
Bağdat ve Tahran yönetimi arasındaki milyar dolarlık askeri anlaşma iddiasının basına sızması da Irak'taki Sünni muhalefet ve uluslararası kamuoyunda büyük tartışma yaratmıştı.
Maliki yönetimi bu iddiaları doğrulamasa da hiçbir zaman yalanlamadı.
Merkezi hükümet ile sorunlar yaşayan bazı medya kurumları Irak'ın batısındaki Anbar'daki gerilimi işaret ederek, İran’dan gelecek silahların sadece Sünni isyancılara karşı değil, aynı zamanda Sünni halka karşı kullanabileceğini yazıyor.
Benzer iddialar ABD'nin Irak'a askeri sevkiyatını hızlandırmak için Kasım ayında Washington’a giden Başbakan Maliki'nin ziyareti sırasında da ortaya atılmıştı.
İki güç arasında
Irak'taki Şii Sadr hareketine yakın bir haber sitesi geçtiğimiz aylarda Tahran ve Bağdat yönetiminin Suudi Arabistan'ın Irak'taki etkisini kırmak için ortak hareket etme kararı aldığını açıklamıştı.
Bu iddiaları sorduğum Irak Hizbullah Tugayları’ndan Ebu Ali, bunların doğru olmadığını söyledi.
Bu iddialar kanıtlansa da kanıtlanmasa da, aslında Irak toplumundaki derin mezhepsel ayrılıkları yansıtıyor.
Seçimlerden önce Şii kökenli üst düzey bir ordu mensubu bana "Sünni bir siyasetçiye oy vermeyi hayal bile edemeyeceğini” söylemişti.
Asaib Ehl El Hak Partisi'nin lideri Şeyh Kays Kazali, Batı medyasından ilk kez BBC'ye verdiği mülakatta, "Beğensek de beğenmesek de, iki eksen arasındaki bir savaşın parçasıyız. Bir yanda Irak, İran, Suriye. Diğer yanda ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan” demişti.
Irak'taki Hizbullah ile kıyaslandığında yeni ortaya çıkan bir hareket olsa da Asaib Ehl El Hak 2010 yılında merkezi hükümet ile yaptığını anlaşma sonrasında Irak siyasetinde yükseldi.
İngiliz rehine Peter Moor'a karşılık binlerce Asaib Ehl El Hak üyesi Irak ordusuna kabul edildi.
Daha sonra bunlar doğrudan başkanlık ofisine bağlı Altın Tugaylar adı ile bilinen Irak ordusu içinde yeni bir birim kurdu.
Altın Tugaylar şu an ülkenin en güçlü askeri yapısı olarak dikkat çekiyor.
ÖNCEKİ HABERLER
