Silah denetçilerinin Şam'da kimyasal saldırı iddialarıyla ilgili yerlerden topladığı numuneler laboratuvarlarda inceleniyor. BBC Bilim Muhabiri Pallab Ghosh, incelemelerin nasıl yapılacağını ve olası sonuçları anlatıyor.
Abone olSuriye'de kimyasal saldırı düzenlendiği beliritlen yerlerden toplanan numuneler, Avrupa'daki laboratuvarlarda inceleniyor.
İncelemeler sonucunda, kimyasal silah kullanılıp kullanılmadığı ve kullanıldıysa hangi kimyasal maddenin etkili olduğu belirlenecek.
Kimyasal silahların askeri amaçla geliştirilmiş mi, yoksa ilkel yöntemlerle hazırlanmış mı olduğu da ortaya çıkabilir.
Analizler, Birleşmiş Milletler'in himayesi altındaki Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü OPCW tarafından yürütülüyor.
Faile dair işaretler belirlenebilir
BBC'ye konuşan örgütün eski bir üst düzey çalışanı, olası bulgular ve testlerin ne kadar sürebileceği konusunda bilgi verdi.
Dr. Ralf Trapp, denetçilerin Suriye'de topladığı numunelerin Cumartesi günü ana laboratuvara ulaştığını ve incelenmek üzere dünyanın çeşitli yerlerindeki 'belirlenmiş laboratuvarlara' gönderileceğini söylüyor.
Analiz sonuçları, OPCW tarafından hazırlanıp BM tarafından yayımlanacak raporun bir bölümünü oluşturacak. Raporun hazırlanması en az bir hafta veya 10 gün daha sürecek.
Dr. Trapp'a göre, raporda Suriye başkenti Şam civarındaki Guta'tadaki saldırıda kimyasal silah kullanılıp kullanılmadığına ilişkin güçlü bilimsen kanıtlar içermeli. Ayrıca, ne tür atım sisteminin kullanıldığı da muhtemelen belirlenebilir.
Dr. Trapp, "Kullanılan ajanın konsantrasyonlarının ayrıntıları ve bu silahların el yapımı mı yoksa askeri amaçla tasarlanmış mı olduğuna ilişkin detaylar bulunabilir" diyor.
BM-OPCW raporunun amacı, faili belirlemek değil, ne olduğuna ilişkin gerçekleri belirlemek. Ancak Dr. Trapp'a göre, bu gerçekler sanığı işaret edebilir.
Ayrıca Dr. Trapp'ın kişisel görüşüne göre neden söz konusu saldırıdan kısa süre sonra yüklenen video görüntülerindeki kurbanlarda -gözbebeği küçülmesi ve titreme gibi- sarin gazına maruz kalanlarda görülen tipik semptomların olmadığına bir yanıt bulunabilir raporda.
Dr. Trapp şöyle diyor: "Bunun bir kimyasal saldırı olduğundan neredeyse eminim ama bunun sarin mi, kalitesiz sarin mi, başka bir ajan mı veya bir karışım mı olduğu konusunda %100 emin değilim.
Laboratuvarlar nerede?
İncelemeyi yapan laboratuvarlar OPCW Genel Direktörü Ahmet Üzümcü tarafından, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a danışarak belirleniyor. Çin, ABD, Fransa, İngiltere gibi ülkelerden laboratuvarların bulunduğu listeden, BM Güvenlik Konseyi üyesi ülkelerin laboratuvarlarının çıkarıldığı iddia ediliyor.
ÖNCEKİ HABERLER
