Bir geri dönüşüm geleneği: Eski kazaklar ‘cecim’ adlı kilime dönüşüyor

AMASYA'da eskiyen kazakların iplerinin sökülüp ‘cecim’ adı verilen kilime dönüştürüldüğü renkli sanatı 76 yaşındaki Güllü nine yaşatıyor.

Amasya Milli Eğitim Müdürlüğü, 200 yıldan fazla geçmişe sahip geri dönüşüm örneği bu geleneğin gelecek kuşaklara aktarılması için çalışma planladı. Son ustalardan 76 yaşındaki Güllü Duran’ın yaşadığı Taşova ilçesinde ‘cecim’ dokuma kursu için müracaatlar başladı.

Güllü nine gençlere taş çıkartıyor

Eskimiş kazak, hırka ve diğer giysilerin iplerini yumak yapan Amasyalı kadınlar 3 değneğin birbirine bağlanıp ortasından sarkan iplerin tuttuğu tezgahta yıllardır kilim dokudu. Evlerin zeminleri ve duvarları bu kilimlerle süslendi. Ancak bu sanat günümüzde unutulmaya yüz tuttu. Şehre ait geleneklerin yaşatılması için araştırmalar yaptıran Amasya Milli Eğitim Müdürlüğü yetkilileri yaşayan son ‘cecim’ ustalarından birini buldu. Yıllardır dokuduğu kilimleri sandığından çıkartan 76 yaşındaki Güllü Duran, Taşova Şehit Himmet Aydemir Halk Eğitimi Merkezi’ne davet edildi. Köyünden heyecanla gelip tezgahını kuran yaşlı kadın, gençlere taş çıkartan çabasıyla ilgi odağı oldu. Onu görenler kursa kayıt yaptırmak için müracaat etmeye başladı.

“Eski kazaklar çöpe gitmesin”

Gençliğinde metrelerce uzunlukta kilimlerden dokudukları günleri anlatan Duran, “Cecim adındaki kilimimizi söktüğümüz eski kazakların iplerini dokuyarak yapıyorduk. Eskiden herkes yapardı. Şimdi yapmıyorlar, bıraktılar. Sadece ben sürdürüyorum” dedi.

Uzunluğu 40 metreye varan kilimlerin yanı sıra çanta gibi eşyaları da aynı dokunan malzemeden ürettiğine değinen 5 çocuk, 17 torun sahibi Duran, “Eski kazaklar artık çöpe gidiyor. Eskiden kazak bulamıyorduk. Genç kızlar da bunu yapmıyor. Ama hazıra bayılıyorlar. ‘Babaanne bana da yapar mısın’ diyorlar” şeklinde konuştu.

Çocukken çıkrıkta sarılan yumakların içine sürpriz olarak ceviz ve şeker konulduğunu hatırlatan Fadime Tanış, kursun başlayacağı günü heyecanla beklediğini söyledi.

“Kendi kültürünün değerini bilen nesil yetişmesini arzu ediyoruz”

Amasya’nın zengin geleneğe ve kültüre sahip olduğunu vurgulayan Amasya Milli Eğitim Müdürü Mehmet Türkmen ise çalışmayla geleneksel bir geri dönüşüm örneği sergilenmesinden memnuniyet duyduğunu açıkladı. Şekillendirdiği motiflerin isimlerinden kullanılan aletlere kadar köklü bir kültürü canlandıran Güllü nineye teşekkür eden Türkmen, “Kendi kültür ve medeniyetinin değerini bilen, yaşatmaya çalışan bir nesil yetişmesini arzu ediyoruz. Ninemiz bu yaşta örnek oluyor” diye konuştu.
Türkmen, planlanan çalışmalarla ilgili Taşova İlçe Milli Eğitim Müdürü Mustafa Tümer ve Halk Eğitimi Merkezi Müdürü Saffet Bol dan bilgi aldı.