Bilim dünyası Türk doktoru konuşuyor!

Beyinde yaşlanmaya neden olan hücreyi bulmasıyla tanınan Dr. Önder Albayram, bu kez de psikiyatride çığır açacak bir keşfe imza attı.

Kendisi gibi başarılı 10 bilim insanından oluşan bir araştırma grubuyla çalışan Dr. Albayram, NCAN adlı gendeki bozukluğun manik-depresyon hastalığına yol açtığını ortaya çıkardı.

Geçtiğimiz yıl beyinde yaşlanmaya neden olan hücreyi bularak bilim çevrelerinin takdirini kazanan Dr. Önder Albayram (32), şimdi de psikiyatride çığır açacak bir keşif yaptı. Bonn Üniversitesi Moleküler Psikiyatri Enstitüsü'nde görevli olan Dr. Albayram, manik-depresyon (bipolar bozukluk)hastalığının Neurocan (NCAN) adlı gendeki bozukluk sonucu ortaya çıktığını buldu.

Albayram bu önemli buluşu, aralarında kendi enstitüsünün yanı sıra Mannheim Üniversitesi Psikiyatri Merkezi'nden de bilim insanlarının bulunduğu 10 kişilik araştırma grubuyla yaptığı çalışmada elde etti. Psikiyatrik bozukluğu olan yaklaşık 1500 hasta üzerinde iki buçuk yıl süren klinik çalışmadan çıkan bu sonuç büyük yankı uyandırdı. Amerikan Psikiyatri Dergisi'nde ana başlık olarak yayınlanan çalışma, sağlıkla ilgili beş bine yakın basın bülteninde de kullanıldı.

FARELER ÜZERİNDE DE UYGULANDI

Araştırmada bir diğer önemli sonuca ise farelerde yapılan deneylerde ulaşıldı. Farelerdeki NCAN genini genetik mühendisliği yöntemiyle değiştiren ekip, insanlardaki gibi manik-depresif davranış belirtileri gözlemledi. Ayrıca, normalde manik-depresyon hastalarının terapisinde kullanılan Lityum bazlı tedavilerin bu farelerde de başarılı olduğu görüldü. Bulguların önemine dikkat çeken Dr. Önder Albayram, çalışmayla ilgili DHA mikrofonuna şunları söyledi İnsanda ve faredeki NCAN geni birbirine çok benziyor. İnsanlarda netice veren tedavi yöntemlerinin, NCAN geni değiştirilmiş fare modelinde benzer sonuçlar vermesi son derece önemliydi. Artık NCAN geninin manik-depresif hastalıkları etkileyen bir fonksiyonu olduğunu biliyoruz. Bu keşif ve elde edilen fare modeli sayesinde, psikiyatrik hastalıkların moleküler ve genetik temellerinin anlaşılması, bunun devamında da etkin tedavi yöntemlerinin belirlenmesi açısından önemli bir adım atmış bulunmaktayız.

GENETİK ETKİLERİ KONUŞULUYORDU

Manik-depresif kişilik bozukluğu olarak da bilinen psikiyatrik hastalık, duygusal yaşamı etkileyerek kişinin davranışlarını bozuyor. Hastalığın temel özelliği, nöbetler halinde gelen manik (taşkınlık) veya depresif ataklar. İlerleyen aşamalarda şizofreniye kadar giden ve beyin kimyasındaki bozulmayla ilişkilendirilen bu hastalığın genetik temelli bir psikiyatrik bozukluk olduğu uzun zamandır tartışılıyordu.