Belediyelere seçim dopingi

Vergi gelirlerinin yüzde 2.85’i il belediyelerine, yüzde 2.50’si Büyükşehir ilçe belediyelerine, yüzde 1.15’i il özel idarelerine aktarılacak…

Abone ol

ZÜBEYİR KINDIRA
İNTERNETHABER

ANKARA – TBMM’de geçen hafta kabul edilen ‘Belediyeler ve il özel idarelerine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilmesini öngören kanun teklifi’ adeta bir seçim yatırımı. Kanunlaşan teklif, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,85'inin büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50'sinin büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'inin ise il özel idarelerine aktarılmasına olanak tanıyor.

KASALAR DOLACAK
Belediye başkanlarını sevindiren değişiklik; belediyelere ciddi bir gelir artışı sağlıyor. Temmuz ayından itibaren matrah arttığı için artan belediye gelirleri; kasaları dolduracak. Ayrıca, belediyelerin kamuya borçlanmaları konusuna yeni düzenlemeye gidildi. Artık yüzde 40’ın üzerinde de kesinti yapılmayacak..

AYRINTILAR
Yasaya göre;
- İl özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilecek.
- Pay, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamından, vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan net tutar üzerinden hesaplanacak.
- Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,85'i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50'si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'i il özel idarelerine ayrılacak.
- Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 5'i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden büyükşehir ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u, büyükşehir belediyesinin payı olacak.
- Bakanlar Kurulu, bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya indirebilecek.

PAY KRİTERLERİ
- Genel bütçe vergi gelirlerinden belediye ve il özel idarelerine ayrılan payların dağıtımına esas olacak belediye ve il nüfusları, her yılın ocak ayından geçerli olmak üzere TÜİK'ten alınacak, İller Bankası ve Maliye Bakanlığına bildirilecek.
- Büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir ilçe belediyelerinde sadece nüfus kriteri esas olurken, belediye ve il özel idarelerine genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payın dağıtımında; nüfusun yanı sıra, gelişmişlik seviyesi, kırsal alan nüfusu, yüzölçümü, köy sayısı da dikkate alınacak.
- Buna göre, pay dağıtımında nüfus kriteri yüzde 50, ilin yüzölçümü yüzde 10, ilin kırsal alan nüfusu yüzde 15, köy sayısı yüzde 10 ve illerin gelişmişlik endeksinin yüzde 15 oranında ağırlıklı olacak.
- Gelişmişlik endeksinde, Devlet Planlama Teşkilatınca tespit edilen en son endeks esas alınacak. Bu endeksin kullanımında, iller gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş ilden en çok gelişmiş ile doğru ve eşit sayıda ili içeren 5 gruba ayrılacak. İllerin eşit sayıda 5 gruba ayrılmasında eşitliği bozan il, son gruba eklenecek.
- Bu gruplandırma çerçevesinde gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktarın yüzde 23'ü 1. gruba, yüzde 21'i 2. gruba, yüzde 20'si 3. gruba, yüzde 19'u 4. gruba ve yüzde 17'si 5. gruba tahsis edilecek. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren illerin nüfuslarına göre dağıtılacak.

BÜYÜKŞEHİRLERE YÜZDE 30
- Hesaplanan tutardan yüzde 30'luk büyükşehir belediyesi payı ayrıldıktan sonra, kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İller Bankası tarafından aktarılacak.
- Büyükşehir sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan büyükşehir belediye payının yüzde 70'i, doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılacak ve kalan yüzde 30'luk kısmı ise büyükşehir belediyeleri arasında nüfus esasına göre dağıtılacak.
- Büyükşehir belediye payları, bir önceki yılın aynı ayında tahakkuk eden tutarların yüzde 20'den fazla olamayacak. Fazla olan tutarlar, artış oranı yüzde 20'den az olan belediyelere bu oranı aşmamak üzere, nüfusa göre dağıtılacak.
- Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının binde 1'i, Maliye Bakanlığı bütçesine denkleştirme ödeneği olarak konulacak. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksit halinde dağıtılmak üzere İller Bankasına aktaracak.
- Bu ödeneğin yüzde 60'ı nüfusu 5 bine kadar olan belediyelere, yüzde 40'ı ise nüfusu 5 bin 1-9 bin 999 arasında olan belediyelere eşit şekilde dağıtılacak.

BORÇLAR
- İl özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların, bunlara ait tüzel kişilerin; devlete olan borçları, Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları, Maliye Bakanlığı veya İller Bankasınca, belediyelere her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenecek. İl özel idareleri ve belediyeler ile bunların bağlı kuruluşlarınca bildirilen gelir vergisi ile KDV beyannameleri üzerindeki vergiler, bu idareler adına genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paydan, Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesilerek, ilgili vergi dairesine aktarılacak. Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutardan yapılacak bu kesintilerin toplamı, ayrılan tutarların yüzde 40'ını aşamayacak.

GELİRLER ARTIYOR
- Teklifle, daha önce mahalli idarelere ayrılan paya dahil edilmeyen, genel bütçe vergi gelirlerinin bir kısmı, matraha dahil ediliyor. Böylece, belediyelere ayrılan pay havuzu büyütülüyor. Buna göre, petrol ürünlerinden alınan ÖTV, motorlu taşıtlardan alınan yüzde 28'lik ÖTV, alkollü ve gazlı içeceklerden alınan yüzde 60'lık ÖTV, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ve özel işlem vergisi, belediyelerin pay hesabına dahil ediliyor.