Bekçi kimlik sorabilir mi? Emniyet'ten bekçilerle ilgili ’yetki’ açıklaması

Emniyet Genel Müdürlüğü, çarşı ve mahalle bekçilerinin kimlik sorma yetkisi hakkında yaptığı açıklamada "Bekçilerin şüpheli şahıslara kimlik sorma yetkileri mevcuttur" dedi.

İzmir'de iki genç ile mahalle bekçileri arasında kimlik sorma tartışması sırasında yaşanan arbede ve küfürleşmenin yargıya taşınmasının ardından mahkeme, bekçilerin kimlik kontrolü yapma yetkisinin olmadığını belirtti.

Kimlik istenmesi "haksız fiil"

Bekçilerin yetkilerini aşarak kimlik kontrolü yapmak istemesini "haksız fiil" olarak nitelendiren mahkeme, "görevini yapmakta olan memura karşı tehdit ve cebir kullanma suretiyle direnme" suçunun unsurlarının oluşmadığına, hakaret eyleminin de bu haksız fiile karşı tepki olarak gerçekleştiğine karar verdi. 

Bornova'da bekçilerin kimlik kontrolü yaptığı gençlere, birkaç dakika sonra başka bekçiler tarafından yeniden kimlik soruldu. Arka arkaya kimlik kontrolü yapılmak istenmesi üzerine bekçiler ile tartışan, küfürlü sözler söyleyip kaçmaya çalışırken bekçileri iten gençlere "görevini yapmakta olan memura karşı tehdit ve cebir kullanma suretiyle direnme" suçundan dava açıldı. 

"Bekçilerin yetkisi yoktu" kararı

İzmir 35. Asliye Mahkemesi, polise verilen kimlik sorma, makul şüphe üzerine kaba üst araması yapma gibi yetkilerin bekçilere verilmediğini belirterek, söz konusu bekçilerin görev sınırlarını aştıklarını kaydetti. Bu nedenle "görevini yapmakta olan memura karşı tehdit ve cebir kullanma suretiyle direnme" suçunun oluşmadığı belirtildi.

Söz konusu bekçilerin, vatandaşın huzur ve güvenini sağlamak yerine yetkisiz olarak kimlik sorup vatandaşın huzur ve güvenini bozduğunu belirten mahkeme, bu nedenle söz konusu eylemi "haksız fiil" olarak nitelendirdi. Sanıkların hakaret eyleminin de bu haksız fiile karşı tepki olarak gerçekleştiğini belirten mahkeme bu konuda da ceza verilmesine yer olmadığına hükmetti.

Emniyet'ten açıklama

Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), 35'inci Asliye Ceza Mahkemesi'nce verilen kararla ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, kararın sadece tek olayla ilgili olduğu belirtilerek, Çarşı ve Mahalle Bekçileri Yönetmeliği'nin 16'ıncı maddesindeki hükme göre bekçilerin şüpheli şahıslara kimlik sorma yetkileri mevcuttur denildi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

İzmir ilinde 09/05/2018 tarihinde meydana gelen ve basında, ‘Çarşı ve Mahalle Bekçileri kimlik soramayacak’ şeklinde yayınlanan haber ile ilgili olarak İzmir 35. Asliye Ceza Mahkemesi'nce verilen karar sadece o olaya münhasır bir karar olup aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur.

Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Vazifeleri ile ilgili Olarak Riayet Etmeleri Gereken Hususları Gösterir Yönetmeliği’nin 16. maddesindeki "Bekçiler bölgeleri içinde dolaşan şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar" hükmüne göre Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin kişilere kimlik sorma yetkileri mevcuttur.