Bazı diyabet ilaçlarındaki gizli tehlike

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Uysal'dan diyabet ilacı uyarısı

 Zayıflama, iştahsızlık, hazımsızlık gibi yan etkileri bulunan bazı diyabet ilaçlarının, diyabet öyküsü olmayan kişilerce kilo vermek amacıyla kullanılmaması gerektiği bildirildi.

Ankara Üniversitesi  Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Uysal,  AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, tip 2 diyabette kullanılan bazı ilaçları, zayıflama yan etkisi nedeniyle obezite tedavisinde kullanmanın rasyonel olmadığını söyledi.

Başlıca etkisi insülün direncine karşı gelmek olan bu tür ilaçların, kullanan kişide şişkinlik hazımsızlık gibi çeşitli mide ve bağırsak rahatsızlıklarına yol açabileceğini aynı zamanda bir miktar zayıflamada da yapabileceğini dile getirdi. 

Uzmanlık dernekleri ve yasal kuruluşların belirlemelerine göre günümüzde obezite tedavisinde kullanılan sınırlı sayıda ilaç olduğuna dikkati çeken Uysal, tip 2 diyabette kullanılan bu ilaçların, obezitenin standart tedavi ilaçları arasında yer almadığını anlattı. Bazı bazı tıbbi çevrelerin söz konusu ilaçların, obezite tedavisinde yararlı olabileceğini ileri sürdüğünü belirten Uysal, "Bunlar birtakım çalışma sonuçlarına bağlanmıştır. Fakat bunun bir ülkenin uzmanlık dernekleri tarafından oluşturulan kılavuzlara girmesi ve ülkelerdeki düzenleyici denetleyici kuruluşları tarafından kabul edilmesi için daha çok sayıda çalışma,  daha sağlam bir şekilde ortaya konmuş bilgiler gerekmektedir. Günümüzde hekimlerin meslek uygulamalarını yerine getirirken, kılavuzlara ve yasal kurumlarının ilkelerine uygun hareket etmeleri istenir'' dedi.  

Doktora gitmeden kulaktan dolma bilgilerle ilaç kullanılmaması gerektiğini vurgulayan Uysal, bu ilaçların zayıfılama, iştah kesme gibi yan etkileri olabileceği gibi hastaların istenmeyen, ağır yan etkilerle de karşılaşabileceğini ifade etti. Uysal, ''bazı istenmeyen etkiler, obezitenin giderilmesinde yararlı olabilir ama istenmeyen etkileri ölümcül de olabilir. Bu nedenle hastaların hekim onayı olmadan tedaviler uygulamamaları gerekir'' şeklinde konuştu.

ZAYIFLAMA SANILDIĞI KADAR KOLAY DEĞİLDİR

Zayıflamanın her ne kadar kolay gerçekleşebilir gibi gözükse de aslında kolay olmayan bir süreç olduğunu belirten Uysal, insanların zayıflamaya çalışırken, değişik vitamin eksiklikleriyle karşılaşabileceğini, değişik vücut bileşim bozukluklarına uğrayabileceğini söyledi.

Bu nedenle şişmanlığı olan insanların mutlaka endokrinoloji ve metabolizma uzmanlarına başvurması gerektiğini ifade eden Uysal,  obezite tedavisinde birtakım hormonal incelemeler yaptrılıması gerektiğini söyledi. Obez kişilerin tedavisinde, uzmanlarca planlanan kişiye özel diyet, yemek yeme alışkanlıkları konusundaki bazı davranış değişiklikleri, uygun egzersiz planlaması gibi çeşitli yöntemlerin de kullanıldığını anlatan Uysal, obezitenin önlenmesi konusunda, spor tesisleri, gezinti parkları kurmak, özellikle çocuklara sosyal etkinlikler yaratmak gibi yerel yönetimlere de düşen görevler olduğunu kaydetti.  Bu yöntemlerin yeterli olmadığı durumlarda da ilaç tedavisi ya da bazı cerrahi tedavilerin obetize hastalarına uygulanabildiğini kaydetti.        

CİDDİ YAN ETKİLERE DİKKAT

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığından Prof. Dr Bekir Çakır ise tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçların, sık rastlanılan yan etkileri arasında diyare, bulantı, kusma, şişkinlik ve halsizlik bulunduğunu, daha nadir olarak çarpıntı, nefes darlığı, yüzde kızarıklık, baş ağrısı, hazımsızlık, karın ağrısı, kabızlık, reflü, tat almada bozukluk, vitamin B12 eksikliği vedöküntü görülebildiğini anlattı.  

Çakır, bu ilaçların, diyabet veya bozulmuş glukoz toleransının eşlik etmediği obez hastalarda, kilo vermek amaçlı kullanımının önerilmediğini vurguladı. Obezitede özellikle kalp yetmezliği ve uyku apne sendromu gibi kronik hastalıkların sık görüldüğüne işaret eden Çakır, bu hastalarda ilaçların kullanım endikasyonunun mutlaka hekimce belirlenmesi ve uygun ilaç seçimi yapılarak, hastanın yan etkiler açısından takip edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.