Bayramda Çalışana Zamlı Maaş Var!
Mübarek Ramazan Bayramı’na kavuştuk. Tüm okurlarımın bayramını tebrik ederim. Allah herkese mutlu ve huzurlu bir bayram geçirmeyi nasip etsin. Tabi, bizler bayram yaparken ekmek parası için bayramı çalışarak geçirenler veya vardiyalı işlerde çalıştığı için bayramın bir kısmında işyerine çalışacak olanlar da var. Bu nedenle her bayram öncesi çalışanlardan yoğun sorular alıyoruz. Bayramda çalışacak çalışanların bilmesi gereken ipuçları neler?
Mübarek Ramazan Bayramı’na kavuştuk.
Tüm okurlarımın bayramını tebrik ederim.
Allah herkese mutlu ve huzurlu bir bayram geçirmeyi nasip etsin.
Tabi, bizler bayram yaparken ekmek parası için bayramı çalışarak geçirenler veya vardiyalı işlerde çalıştığı için bayramın bir kısmında işyerine çalışacak olanlar da var.
Bu nedenle her bayram öncesi çalışanlardan yoğun sorular alıyoruz.
Bayramda çalışacak çalışanların bilmesi gereken ipuçları neler? Bayramda işyerini çalıştıracak olan işverenler nelere dikkat etmeli? Zorla mesai yaptırılabilir mi, ücretler nasıl ödenmeli? Ayrıntılı olarak açıklayalım…
***
Öncelikle en sık sorulan soru şu: Bayramda çalışmak yasak mıdır?
Kanunlarımıza göre Kurban Bayramı’nda işyerlerinin kapanması zorunlu değil, yani işyerlerinin bayramda açık olamayacağına dair bir yasak yok.
Bunun tek istisnası 29 Ekim. Kanuna göre 29 Ekim günü özel ve kamu tüm işyerlerinin kapanması zorunlu.
Lakin bu kanuni zorunluluk da pratikte uygulanmıyor, denetlenmiyor.
Bu nedenledir ki, işverenin yönetim serbestisi kapsamında bayram günlerinde dahi işyerlerinde üretime devam etmesi, işçilerini çalıştırması mümkün…
***
Peki, işveren bayramda da işyerine açık tutmasına tutar da işçi işe gelmeye mecbur mu?
Bayramda çalışmak işçinin tercihine kalmış.
Daha doğru bir ifade ile işverenin işçiye bayramda çalışmayı zorunlu tutması için önceden bu konuda işçinin onayını, iznini almış olmalı…
Şöyle ki, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılmalı.
Toplu sözleşme yoksa yâda toplu sözleşmede bu konuda izin veren bir hüküm yoksa söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gerekli. Bu onayın yazılı olması tavsiye edilir.
Bayramda sizin rızanız yoksa işveren size fazla mesai de yaptıramaz. Bu takdirde ücret karşılığı olarak (ücretinizde kesinti olmadan) tatil yaparsınız.
***
Diyelim ki işçi bayram günü çalışmaya izin verdi ve çalıştı…
Bu defa bayram günü çalışanın zamlı maaş hakkı doğuyor.
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Başka bir deyişle işçinin günlüğü 200 TL ise bayram günü çalışırsa o gün için yüzde yüz zamlı yani 400 TL alır.
***
Öte yandan bu bayram günü o ay içerisinde 45 saati aşan çalışma saatleri içinde ise (yani fazla çalışma ise) Yargıtay Kararlarına göre ayrıca fazla çalışma ücreti olan %50 zammı da ayrıca alacaktır.
Yani ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılan her gün için haftalık 45 saatin üzerindeki bir çalışma ise bir günlük ücretin 2,5 katı ödenir. Örneğin bir günlük ücreti 200 TL brüt olan bir işçi, bayram gününde çalışması halinde çalıştığı gün için 500 TL brüt ücret hak eder.
İçinde çalışılmış olan bayram günü olan ayın maaşının hesaplanması sırasında çalışılanın bayram günü ücreti; normal günlük ücret üstüne (45 saatin aşılıp aşılmadığına bakılarak) ya bir katı ya da bir buçuk katı daha eklenerek hesaplanacaktır.
Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere de, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.
***
Peki, çalışana ücreti zamlı ödenmesi gereken bayram hangi günleri kapsıyor.
Kanunlarımıza göre Arefe günü saat 13:00’dan itibaren genel tatildir.
Saat 13:00’dan önceki çalışmalar normal çalışma iken, bu saatten sonra bayram boyunca yapılan tüm çalışmalar genel tatil mesaisidir.
Bu Kurban Bayramı için söyleyecek olursak 01.05.2022 tarihi saat 13:00’dan itibaren üç buçuk gün (Pazar öğleden sonra, Pazartesi, Salı ve Çarşamba) genel tatil hüviyetinde sayılıyor. Lakin, bu yıl Afere gününe denk gelen 1 Mayıs da Emek ve Dayanışma günü olduğu için bu yıl dört tam gün (1 Mayıs'tan 4 Mayıs'a kadar) genel tatil hüviyetinde.
Bu süre içerisinde çalışan işçilere özel olarak fazladan fazla mesai ücreti verilmesi gerekir…
Yazarın tüm yazıları için: